لاپەرە. 1

ناسینی پەرتووكی پیرۆز

 

        خولی فیركاری پەرتووكی پیرۆز

                           كریستا دلفین

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە.2

 

 

 

پیرست

1.      پەرتووكی پیرۆز ڕینمای ئیمە......................................................................................................... 3

2.      خودا لە گەڵ جیهانیان زۆر بەخشندە بوو.............................................................................................. 6

3.      گەڕانەوەی خوداوەند عیسى بۆ زەوی................................................................................................... 9

4.      پاشایەتی تۆ دەبی هەبی............................................................................................................ 12

5.      پاشایەتی خودا, ئاشتی و ئاسایش بۆ زەوی.......................................................................................... 15

6.      چۆن بەنی ئیسڕائیلیەكان لە نەخشەی خوداوەند جیگایان گرت. بەشی یەكەم........................................................ 18

7.      چۆن بەنی ئیسڕائیلیەكان لە نەخشەی خوداوەند جیگایان گرت. بەشی دووەم......................................................... 21

8.      یاسایەك كە نابیتە هۆی زیان........................................................................................................ 24

9.      بەلینەكانی خودا بە ابراهیم  .........................................................................................................27

10. بەڵینەكانی خودا بە داوود............................................................................................................ 30

11. فیركردنی پەرتووكی پیرۆز لە بارەی زیان و مرگ بەشی یەكەم........................................................................ 33

12. فیركردنی پەرتووكی پیرۆز لە بارەی زیان و مرگ بەشی دووەم......................................................................... 36

13. هەڵسانەوە........................................................................................................................... 39

14. كورسی دادوەری....................................................................................................................... 42

15. باوك و كوڕ .......................................................................................................................... 45

16. روحی پیرۆزی خودا................................................................................................................... 48

17. دیاریەكانی روحی پیرۆز............................................................................................................. 51

18. خاچ................................................................................................................................. 54

19. شەیتانی پەرتووكی پیرۆز........................................................................................................... 57

20. پاك كردنەوە (عماد كردن).........................................................................................................  60

21. هەندی كیشەی باو.................................................................................................................. 63

22. هەنگاونان لە زیانی نوی............................................................................................................ 67

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە 3

                                                                                            1- پەرتووكی پیرۆز ڕینمای ئیمە

                                                                                                    خویندنەوەی هەفتانە

                                                                                                 پەیدابوون 1-3 لوقا 1-3

                                                                                                 ئایەتیك  بۆ خویندنەوە

                                                                                      مزامیر 1, 19 , 119 ئایەتی 81- 112

پیویستی بە ڕینیشاندەریك

كاتیك ئیمە بۆ جیگایەك دەچین كە تا ئیستا لەو شوینە نەبووین, پیویستمان  بە ڕینیشاندەریك  هەیە. ئەگەری هەیە نەخشەیەك یان كتیبیكی ڕینما بكڕین. ئەگەری هەیە پرسیار لە هاوڕییەك بكەین كە زانیاری بە سوودی پییە دەربارەی ڕیڕەوەكە. بەڵام لە هەموو باروودۆخیكدا دەبی ڕینیشاندەریكمان هەبی.

كەواتە لە كاتیكدا لە ڕیرەوی زیان لە سەفەرداین, پیویستمان بە ڕینیشاندەریك هەیە. پیویستە بزانین ئامانج لە زیان چیە وە ڕۆز بە ڕۆز دەبی چۆن بزین. پەرتووكی پیرۆز بانگەشەی هەبوونی ووڵام بۆ ئەم پرسیارانە دەكا.

كاتی لە سەمەرەكانی دونیای دەورووبەرمان وە شیوەی سەرسووڕهینەری بەدیهاتنی جەستەمان دەفكرین, یەقین پەیدا دەكەین كە دەبی دەستی بەدیهینەریكی مەزن لە كارەكەدا هەبی. بەڵام چۆن دەتوانین ئەو باشتر بناسین وە بزانین داوای لە ئیمە كردووە چ كارگەلیك ئەنجام بدەین؟

ووڵامەكە هەڵبەتە لە پەرتووكی پیرۆزدایە. خودا, ئافرینەری مەزنی هەموو شتی, ئەو پەرتووكە ڕینماكارەی پیداوین كە پیویستمان پییەتی. ئەگەر بمانەوی ئەو لە خۆمان ڕازی بكەین دەبی ئەو پەرتووكە رینماكارە هەڵگرین و بیخوینینەوەو ڕۆزانە بیری لی بكەینەوە.

بانگەشەكانی پەرتووكی پیرۆز

پەرتووكی پیرۆز بانگەشەی شتی زۆر گەورە دەكا. بۆ نموونە بە تەواوی هیزی بانگەشەی ئەوە دەكا كە كەلامی (فەرموودەی) خودایە. بە تەرتیب زۆربەی نیردراوەكان لە پەیمانی كۆندا پەیامی خۆیان بەم ووشانە دەست پی كردووە. كە: "خودا وەها دەفەرمووی" پیغەمبەری نیردراو پیمان دەلی كە" تەواوی پەرتووكی پیرۆز بە ئیلهامەوە لە لایەن خوداوە نیردراووە" (دووەمی تیموتائوس 3:16)

ئەگەر ئەم بانگەشانە ڕاست نەبوونایەو پەرتووكی پیرۆز كەلامی خودا نەبووایە, ئیمە دەمانتوانی ئەو لە ناو چەكمەجە دابنیین و فەرامۆشی بكەین. هەر چەندەش ڕینمایەكانی جوان بووایە بەڵام نەیدەتوانی هیچ قەناعەتیك بە ئیمە بكا.

لەبەر ئەوەی پەرتووكی پیرۆز  ڕاستەقینەیە, ئیمە توانای رەتكردنەوەو ئینكاریمان نیە- مەگەر ئەوەی كە بمانەوی خودا رەت بكەینەوەو پیشنیاری ئەو زیانەی كە بۆ ئیمە بەرنامەی بۆ داناوە رەتبكەینەوە!

 

 

 

 

 

لاپەرە. 4

چۆن بزانین كە پەرتووكی پیرۆز ڕاستەقینەیە؟

چ بەڵگە گەلیك بۆ باوەڕكردن بە ڕاستەقینەبوونی پەرتووكی پیرۆز بوونی هەیە؟ بەڵگەی زۆر بوونی هەیە كە ئیمە ناتوانین هەموویان لیرە باس بكەین. بەڵام باسی بەشیكیان دەكەین.

لە بەشی یەكەم, ئیمە ووتەی عیسای مەسیحمان لەو بارەوەیە هەیە. لە سەردەمی ئەو تەنیا پەیمانی كۆن نووسرابوو. وە عیسا باوەڕی بە هەموو ووشەیەكی هەبوو. كاتیك ئەو لە بەرامبەر كار  یان ئەو قسانەی كە كردبووی لە گەڵ خەڵك چەلەحانیی دەكرد, قسەكانی خۆی بە پشت بەستن بە پەیمانی كۆن دەسەلماند.

كاتی سدیقەكان هاتن بۆ لای و مووناقەشەی ئەوەیان كرد كە هەڵسانەوەی مردووەكان شتیكی نەكردەیە, ئەو پییانی گووت: "ئیووە هەڵەن, نە شتیك لەبارەی كەلامی خودا دەزانن, نە لەبارەی هیزی." (مەتا 29:22)

دواتر ئەو بۆ سەلماندن پییان باسی لە پەیمانی كۆن كرد كە هیوا بە هەڵسانەوەی مردووەكان لە ئیلهاماتی خودا بووە. عیسا باسی ئیبراهیم و ئیسحاق و داوود و سلیمان و زۆریتری كرد كە لە پەیمانی كۆن دەیخوینین, وە لە جۆری قسەكردنی ئەو لە گەڵ ئەوان, تیدەگەین كە ئەو باوەری بە تەواوی سەرگووزەشتەكانی ناو پەیمانی كۆن هەبووە.

كەواتە ئاشكرایە كە هیچ كەسیك ناتونی بیسەلمینی كە پەرتووكی پیرۆز درووستكراوە. دووزمنانی پەرتووكی پیرۆز, خەڵكانیكی زۆر زیرەكیان بە كارهیناوە وە بۆ سەلماندنی درۆ بوونی پەرتووكی پیرۆز هەوڵی زۆریان داووە. بەڵام هەموویان شكستیان هیناووە. ئەگەر لە دزایەتی ئەو دەست هەڵگرین, بەو راستیە دەگەین كە پەرتووكی پیرۆز زۆر نایاب و جیی سەرنجە.

هەروەها لە ناویدا پیشبینی ئەنجام دراوی زۆر بوونی هەیە. پەرتووكی پیرۆز لە بارەی ڕۆزگاریك بۆ ڕۆزگاریكیتر وە ئەو رووداوانەی ئەگەری هەیە لە سەدان ساڵی داهاتوو رووبدەن قسە دەكا. بۆ نموونە: لە ئینجیلی مەتا بابی 2 چەند ئاگرپەرستیك  هاتن بۆ ئۆرشەلیم پرسیاریان لە هیرۆدیس كرد: "لە كوییە ئەو (لەدایكبووەی) مەولودەی كە پاشای یەهودە؟" ئیستا هیرۆدیس ئەم پرسیارە لە سەرۆكی كاهینەكان دەپرسی وە ئەوان یەكسەر ووڵام دەدەنەوە " لە بیت لەحمی یەهودیە".

ئەوان چۆن زانیان؟ لەبەرئەوەی سەدان ساڵ پیشتر لە یەكیك لە بەشەكانی پەیمانی كۆن (میگا 2.5) پیشبینی كرابوو.

میزووی پەرتووكی پیرۆز پەیوەندی بە ساڵەهای ساڵ بەر لە ئیستایەو دەیان جار لە لیكۆڵینەوە نوییەكان, ڕاستی خۆی سەلماندووە. كەواتە دەتوانین بە دوای بەڵگەی زیاتردا بگەڕیین بەڵام باشترین ڕیگا چارە ئەوەیە كە خۆمان پەرتووكی پیرۆز بخوینینەوە. دواتر بۆمان دەردەكەویت كە هەر بەشیك لە پەرتووكەكە لە گەڵ بەشەكانیتر هاوئاهەنگی هەیە. ڕیك وەكوو پارچەكانی پازل, كەمكەم دەتوانین ببینین كە چ وینەیەكی تەواو لە تەواوی نەخشەی خودا بۆ ئیمە ئاشكرا دەكا.

ناوەرۆكی پەرتووكی پیرۆز

پەرتووكی پیرۆز لە ڕاستیدا تەنیا یەك پەرتووك نیە بەڵكوو بریتیە لە كۆمەڵە پەرتووكیك. 39 پەرتووك لە پەیمانی كۆن وە 27 پەرتووك لە پەیمانی نوی, كە سەرجەمی لە 66 پەرتووك پیك دیت. ئەو پەرتووكانە لە لایەن زمارەیەكی زۆر نووسەر لە ماوەی هەزاران ساڵ نووسراوون تا چیرۆكیكی  تەواو بە ئیمە بگەئینن. چیرۆكی ئەنجامدانی ئامانجەكانی خودا لە لایەن مرۆظەوە. لە سەرەتاكەی لە پەرتووكی بوون وە تا سەردەمیك كە " بەڕیوەبردنی دونیا بوو بە هی خوداوەندی ئیمە و مەسیحی ئەو وە هەتا كۆتایی حوكمرانیدەكا" (مكاشەفە 15:11) تۆمار كراووە.

لاپەر.5

پینج بەشی یەكەم لە پەیمانی كۆن لە لایەن موساوە نووسراوە كە لە ناو پەرتووكی پیرۆز خۆی بە "خزمەتكاری خودا" دەناسینیت. پەرتووكی یەكەم ناوی بوونە كە بە واتای دەسپیك دیت. ئەم پەرتووكە باسی چۆنیەتی پەیوەندی خودا لە گەڵ یەكەمین مرۆظی سەر زەوی بۆ ئیمە دەكا.

دواتر لە دریزەدا, پەرتووكەكانی دەرچوون, لاویان, ئامادەكردن, ئافراندن دەبینین. ئەم چوار پەرتووكە باسی چۆنیەتی ڕینمایی یەهودیەكان لە لایەن خوداوە, كە ئەوانی وەكوو قەومی خۆی هەڵبزارد, بۆ دەرچوون لە میسر وە بەخشینی نیشتمانی كەنعان (ئیسرائیل)  بە ئەوان بۆ ئیمە دەگیرنەوە. دواتر زمارەیەك پەرتووك دەگەڕیین كە لەبارەی چارەنووسی ئەم خەڵكانە وە ئەو بەڵینانەی كە خودا بۆی دیاری كردوون باس دەكەن.

كاتی سەیری پەرتووكی مەزامیر (سروودی ئاینی) دەكەین, هەندیك لە باشترین هۆنراوەكان دەبینین كە تا ئیستا نووسراوون. حەزتان لە هۆنراووە نیە؟ بەڵام هۆنراوەكانی پەرتووكی پیرۆز جیاوازن. ئەوان باس لەو هەستانە دەكەن كە هەموومان سەردەمانیك هەمانبووە, بەڵام ئەو هەستانەمان لە چوارچیوەی ووشەدا دەرنەبڕیووە.

بۆ نموونە سەیری ئەو ئایەتانە لە مەزامیر بكەن: " كاتیك سەیری ئاسمانی تۆ و ئەو مانگ و ئەستیرانە دەكەم كە تۆ ئافراندووتن, بە خۆم دەڵیم مرۆظ چیە كە تۆ لە بیری ئەودا بی و بیخەیتە زیر رەحمەتی خۆت. (مەزمور 8 باب 3-4)

تا ئیستا هەستان بە وەها شتیك نەكردووە كاتیك لە شەودا بەرەو ئاسمان, سەیری ئەستیرەكان دەكەن؟

دواتر كتیبەكانی ئەنبیا (پەیامبەران) مان هەیە پیشبینی زۆرمان هەیە لە ئەشعیا, ئەرمیا, حەزقیال وە لە دریزەدا, زمارەیەكی زۆر لە پیشبینی كورتتر.

ئیوە دەتوانن لیستیكی تەواو لەو پەرتووكانە, لە لاپەڕە سەرەتاییەكانی پەرتووكی پیرۆزی خۆتان بدۆزنەوە. تەنیا بۆ ئەوەی ئیوە ڕیزبەندی و ناوەرۆكی ئەوتان لە هزرتاندا هەڵگرن.

پەیمانی نوی

بە چوار گیڕانەوەی سەربەخۆ دەربارەی زیانی مەسیح دەست پی دەكا. كە لە لایەن مەتا, مەرقس, لوقا وە  یوحەنناوە  نووسراووە و هەر كامیكیان بە شیوەی خۆیان سەرگووزەشتەی ئەویان گیڕاوەتەوە.

دواتربەدوای  رووداوەكانی دوای هەڵسانەوەی عیسای مەسیح لە مردن  روودەدا دەچن. دواتر لە پەرتووكی كردەوەكانی نیردراوان شیوەگرتنی یەكەمین كەنیسەكان دەخوینینەوە.

دواتر زمارەیەكی زۆر نامەی نووسراو لە لایەن نیردراوان دەخوینینەوە كە ئامانجی ئەوان یارمەتیدانی كەنیسە نویكان بووە. وە لە كۆتاییدا پەرتووكی وەحیمان هەیە, ئەگەر دەتانەوی لیستی تەواوتان هەبی دەتوانن لە لاپەڕەكانی سەرەتای پەرتووكی پیرۆزی خۆتان بیدۆزنەوە.

تیبینی

ئەگەر دەتانەوی بەڵگەی بەهیزترتان دەستكەوی بۆ باوەڕكردن بە پەرتووكی پیرۆز پیمان بڵین وە بۆ دەستكەوتنی نامیلكەی " ئایا پەرتووكی پیرۆز ڕاستەقینەیە؟  هەڵبەتە كە ڕاستەقینەیە" داواكاری بنیرن.

 

 

 

لاپەرە 6

                                                                                           2-خودا لە گەڵ جیهانیان زۆر بەخشندە بوو

                                                                                                    خویندنەوەی هەفتانە

                                                                                                 پەیدابوون 4-6 لوقا 4-6

                                                                                                 ئایەتیك  بۆ خویندنەوە

                                                                                                     ئەشعیا بابی 53

كیشەی ئەم دوونیایە چیە؟

ئەو دوونیایەی ئیمە تیایدا دەزین كیشەیەكی هەیە. هەموومان لەو بارەوە هاوڕاین. هەموو ڕۆزیك كاتیك رۆزنامەكان دەكەنەوە زمارەیەكی زۆر لە كووشتن, تەڵەكەبازی, تاوان, شەڕ وە هەڕەشەی شەڕكردن دەبینن. ئیمە خوومان بە هەموو ئەو شتانەوە گرتوەو بیریان لی ناكەینەوە. بەڵام ئەگەر شیوەی خۆمان بگۆڕین, لەسەرمانە بپرسین" بۆچی؟"

بیگوومان كاتی خوداوەند جیهانی ئافراند وە ئەوی بە شیوەی ماڵیكی كامڵ و بی ئاریشە بۆ مرۆظ دروست كرد – ئەو ئامانجی شتیكی باشتر بوو لەو جیهانە پڕ لە بیمتمانەیی, ئاریشە و ڕەنجەكە ئیمە ئەمڕۆ تیایدا دەزین.

دەستپیكی زەحمەتی

لە دەستپیكدا, كاتی خوداوەند یەكەمین مرۆظی ئافراند (كە ناوی نرا ئادەم) ریگای خۆی فیركرد. هەروەها خوداوەند یاسایەكی سادەی بۆ ئادەم دانا ڕیك وەكوو باوكیك كە چاوەڕووانی گویرایەڵی لە منداڵەكانی خۆی هەیە, خوداش وەها چاوەڕووانیەكی لە ئادەم هەبوو.

خودا پیی گووت: " لە بەری هەموو دارەكانی باغ بی ڕیگری بخۆ, بەڵام لە بەری داری چكە و خراپە مەخۆ, چونكە ئەگەر ڕۆزیك لە بەرەكەت خوارد بەو شتە دەمری.

ئادەم فەرمانی خودای شكاند, نافەرمانی خودا هەر بەوجۆرە كە خۆی ووتبووی  بە مەرگ كۆتایی دەهات. هەروەها ئەنجامدانی تاوانی دواتری بۆ ئاسانتر كرد وە تەنانەت خراپتر لەوە, هەموو نەوەكانی ئادەم بە حەزكردن بۆ تاوان لە دایك بوون.

لە رومیان 12:5 ئەوە دەخوینینەوە: " تاوان لە ڕیگای مرۆظیكەوە هاتە ناو دوونیا وە ئەم تاوانە مەرگی بە دوای خۆیدا هینا. لە ئەنجامدا, لەبەرئەوەی هەموو تاوانیان كرد, مەرگ هەموویانی گرتەوە."

كەواتە بۆمان دەردەكەوی كە ئادەم تاوانی كرد وە لەبەرئەوەی تاوانبار بوو, مرد. ئیمەش تاوانمان كردووەو دەمرین. كاتی اشعیا 53 تان خویندەوە, ئایا سەرنجی ووشەكانی ئایەتی زمارە 6 تان دا؟ " هەموومان وەكو ڕانە مەڕی (پەزی) سەرلیشیواو بووین وە هەر كامیك لە ئیمە بۆ ڕیگای خۆی گەڕابووەوە."

پیغەمبەر ئەرمیا هەر ئەم واتایە بە ووشەیتر بۆ ئیمە بەیان دەكا: "دڵ لە هەموو شتی فریودەرترە وە زۆر نەخۆشە".

(ئەرمیا 9:17)

 

 

 

 

 

لاپەرە. 7

ئیمە ئەو شتانە لە پەرتووكی پیرۆز دەخوینینەوە وە لە قووڵایی هەستەكانمان درك بەوە دەكەین كە ئەم شتانە ڕاستەقینەن. ڕیك وەكوو ئەوەی كە پۆڵسی نیردراو دەڵی: " دەزانم كە لە ناو من واتا لە ناو سرووشتی نەفسی من جیگایەك بۆ چاكەكاری نیە".

هەموومان لە گەڵ پۆلس هاوڕاین بە جۆریك كە هەركام لە ئیمە ئەوەندەی كە دەمانویست باش نەبووین.

چارەسەر چیە؟

ئادەم بەرلەوەی لە تاوانەوە بگلی, پەیوەندیەكی دۆستانەی لە گەڵ خودا هەبوو. ئیستا ئەو هاوڕییەتیە لە ناو چووە. ئادەم تاوانباریك بوو وە چیتر نەیدەتوانی لە گەڵ ئافرینەری خۆی پەیوەندیەكی دۆستانەی هەبی.

ڕەنگە ئادەم نەیزانیبی كە بەو كردەوەی چەندە ڕەنج و زەحمەتیكی نەبڕاووە دەست پی دەكا. لەو ڕۆزە بەدواوە, هەزاران ساڵە هەر كەسیك لە نەوەی ئەو (لەوانە من و تۆ) پیمان لە جی پیی ئەو داناوەو تاوان دەكەین (هەڵبەتە هەموو كەسیك بیجگە لە عیسا). وە لەبەر ئەوەی هەموومان تاوانبارین هەموومان لە خودا دوور كەوتووینەوە. چەندە هەلومەرجیكی نائومیدكەرە! مرۆظ بۆ ڕزگار بوونی خۆی نەیدەتوانی هیچ كاریك بكا.

بەڵام خودا بە سۆز و میهرەبانی خۆی, مرۆظی بە داماوی جی نەهیشت بۆ ئەوەی لە تاوانەكانی خۆیاندا بمرن. ئەو ڕیگایەكی فەراهەم كرد بۆ ئەوەی مرۆظ لەو ڕیگایەوە بەرەو خودا بین و زیندوو بمینن. لە یوحەننا 16:3 دەخوینینەوە: "خوداوەند ئەوەندە چاكەی لە گەڵ جیهانیان كرد كە تاكە كوڕی خۆی نارد تا هەركەس ئیمانی پی بینی بە هەلاكەت نەچی, بەڵكو ببی بە خاوەنی زیانی نەبڕاووە".

هەموو كات دروستكردنی شتیك كە نەخشەكەیمان لەبەر دەستە ئاسانترە. مندالیك بە لاسایی كردنەوەی باوك و دایكی خۆی فیری قسەكردن دەبی. ئیمەش بە بە پیشەنگ دانانی عیسای مەسیح, دەتوانین مرۆظیكی باشتر بین. كاتی بمانەوی لەبارەی ئەو زیاتر بزانین, وە بۆ وەكوو ئەو بوون هوڵ بدەین. كاتی سەیری عیسا دەكەین, دەبینین كە خودا چاوەڕوانی لیمان هەیە كە چۆن بین.

عیسا و خاچ

عیسا هیچ كات تاوانی نەكرد. ئەو هەموو كات ئەو كارانەی كرد كە بوونە هۆی رەزامەندی خودا. بەو حاڵەش ئەوان لە خاچیان دا! خوداوەند ئەوی لەو مەرگە ترسناكە نەجات نەدا. ئەو ئایەتەی پیشتر لە ئەشعیا گیرامانەوە لە دریزەدا دەڵی: " خوداوەند تاوانەكانی هەموومانی خستەسەر ئەو".

پەرتووكی پیرۆز بە شیوەیەكی سادە فیرمان دەكا كە بە گویڕایەڵی كردنی مەسیح لە ویست و ئیرادەی باوك وە مەرگی ئەو بە سەر خاچەوە, تاوانەكانی ئیمە بەخشران وە هیوا گەرایەوە بۆ زیانمان.

لەو بارەیەوە شتیكی سەرسووڕهینەر بوونی هەیە, بەخشندەیی خودا لە بەخشینی تاكە منداڵی وە گویڕایەڵی هاوئاهەنگ لە گەڵ میهرەبانی كوڕ لە ئیرادەی باوكی, بە باوەربوون بەو, دەتوانین زیانیكی نویمان هەبی. ناتوانین زۆربەی كاتەكان بیر لەو دوو بابەتە بكەینەوە. دەبی چەندینجار لە گەڕانەكانمان لە ناو پەرتووكی پیرۆز بەگەڕیینەوە بۆ ئەم بابەتە. چوونكە ئەمە لە دڵی هیوای مەسیح هەیە.

 

 

 

 

لاپەرە 8

باوەر بوون بە ئەو

یوحەنا بابی 3 ئایەتی 16 پیمان دەڵیت كە: "هەركەس باوەر بەو (عیسا) بینی لە ناو ناچی و بەڵكو زیانی بیكۆتایی دەست دەكەوی."

ئایا ئەو رستەیە بەو واتایەیە كە تەنیا بەسە كە ئیمان بە ئەو بینین؟ ئەگەر بە ڕاستی باوەڕمان بە ئەو بی دەبی لەوە تیبگەین كە ئەو چی لە ئیمە داوا كردووە و داواكەی بە تەواوی هیزمان جیبەجی بكەین. تەنیا بەم ڕیگایە دەتوانین هیواداربین كە لە ڕیزی ئەو كەسانە دەبین كە " لە ناو نەچن و بەڵكوو زیانی هەمیشەیی بە دەست بینن."

 

                                                                                                پووختە

1-     ئادەم, باوكی مرۆظایەتی تاوانی كرد وە خودا ئەوی بە مردن حوكم دا.

2-     ئیمەش وەكوو ئەوین, ئیمەش تاوان دەكەین كەواتە دەمرین.

3-     خودا لە تاوانەكانی ئیمە خۆش دەبی وە زیانی هەمیشەیی بە ئیمە دەبەخشی ئەگەر باوەر بە عیسا بینین.

4-     ئەگەر بە ڕاستی باوەڕمان بە عیسا بی ئەو كارە دەكەین كە ئەو داوامان لی دەكا.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە .9 دوو هەزار ساڵ بەر لەئیستا

عیسا لە خاچ درا, شوینكەووتووانی مشەوەش و بیهیوا بوون. ئەوان هەموو ئوومیدیكیان بەو بوو وە ئیستا ئەو لە گۆڕدا نیزرابوو.

بەڵام لە ڕۆزی سییەمدا ئەو دووبارە هەڵسایەوە. بە دڵنیایەوە ئەوان دەبوو قسەكانی ئەویان لە بیرمابی كە بەر لە مرگ كردبوونی. "ئەوە بزانن كە ئیووە فرمیسك دەڕیزن وە پرسە دەگیڕن بەڵام دونیا شادی دەردەبڕی. ئیوە غەمبار دەبن بەڵام غەمباری ئیوە دەگۆڕی بۆ شادی." (یوحەننا 20:16)

دەبی خۆشیەكی چەندە مەزن بی كاتیك دووبارە خوداوەند و مامۆستای خۆیان دەبینیەوە. یوحەننا پیمان دەڵی: " كاتی قوتابیەكان خوداوەندیان بینی زۆر دڵخۆش بوون. " (یوحەننا 20:20)

ئیمە بە قوورسی دەتوانین درك بەو دڵخۆشیە زۆرەی ئەوان بكەین.

كاتی عیسا چوو بۆ ئاسمان

ئیستا هەشت ئایەتی یەكەم لە كرداری نیردراوان, بابی 1 دوبارە بخویننەوە. لە هزری خۆتان ئەو شادیەی كە قوتابیەكان لەو چل ڕۆزەدا هەیانبووە وینەی بكیشن. ئەو ساتەی كە عیسا جاریكیتر وەكوو مامۆستایەك لە نیوانیان بوو.

ئەوان لە كۆتایی ئەو چل ڕۆزە بهیننە بەر چاوتان, لە كاتیكدا لە سەر گردیكی بڵندی سەوز لە بیت عنیا ڕاوەستاوون وە عیسا لە نیوان ئەوانە. لە ناكاو لییان جیا دەبیتەوەو بەرەو ئاسمان دەبریت. وە لە كاتیكدا لیی خوورد بوونەوە ئەو زەوی جیهیشت بە هۆی هەوریكەوە لە چاویان بزر بوو.

ئەو دووبارە لە ئەوان سەنرایەوە بەڵام ئەم جارە شپرزەو بی هیوا نەبوون, بە هیچ شیوەیەك! لوقا پیمان دەڵیت: " لە ئەوان جیا كرایەوەو بۆ ئاسمان بردرا وە ئەوان پەرستشی ئەویان كرد وە گەڕانەوە بۆ ئۆرشەلیم" (لوقا)

نهینی دڵخۆشی ئەوان

بۆچی لە دوای دابڕانی دووهەم, ئەوان ئەوەندە دڵخۆش بوون؟ لە بەر ئەوەی عیسا بەڵینی پیدابوون. ئەو گووتبووی: "لە ئیستا بەدواوە هەموو ڕۆزیك تا پیویستی جیهان لە گەڵتان دەمینم."

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە 10

كەواتە ئەوان لەوە تیگەیشتن كە هەر شتی رووبدا ئەو لە ئاسمانەوە ئاگای لی دەبی. بەڵام ئەوە هەموو بابەتەكە نەبوو! كاتی ئەوان سەیری ئەویان دەكرد كە بۆ ئاسمان دەڕوات دوو فریشتە بە پەیامیكەوە بۆ لایان دابەزین. فریشتەكان ووتیان: " ئەی پیاوانی جەلیلی بۆچی بە پیوە سەیری ئاسمان دەكەن؟ هەر ئەو عیسایەی كە لە لای ئیوەوە بەرەو ئاسمان بردرا, دیسان دەگەڕیتەوە هەر بەو جۆرەی كە بینیتان بۆ ئاسمانمان نارد.

ووتەی عیسا

نزیكەی 2000 ساڵە كە هیشتا عیسا نەگەراوەتەوە بەڵام هەر دیتەوە. ئەو لە لوقا 27:21 دەربارەی خۆیەوە دەڵی: لە بارەی گەرانەوەی لە ناو هەوریكدا بە هیزو شكۆیەكی مەزن. (سەرنجی ئەوەتان دا كە ئەو لە ناو هەوریكدا لە چاوان وون بوو؟ وە فریشتەكان ووتیان ئەو دیسان دەگەڕیتەوە"هەر بەم جۆرە" كە بینیتان چوو بۆ ئاسمان؟)

نموونەی زۆر لەبەردەستە كە باس لە دووبارە گەڕانەوەی ئەو دەكەن. بۆ نموونە سەیری مەتا بكەن كە باسی زاوایەك دەكا وە ئاهەنگی هاوسەرگیریەكی شەرقی وینا دەكیشی. ئیمە هیچ كیشەیەكمان لە تیگەیشتنی ئەوە نیە. هەڵبەتە زاواكە مەسیحە وە چیرۆكەكە ئیمە لەوە ئاگادار دەكا كە كاتیك ئەو بگەریتەوە كەسانیك هەن كە بۆ ئەو ئامادەكاریان نەكردووە.

سەرنج لە ئایەتی 13 بدەن. عیسا نەیگووت كە ئیوە نازانن كە من دیمەوە یان نا, هاتنەوەی ئەو گوومانی تیدا نیە. بەڵام ئەو ووتی: " كەواتە ئاگادار بن چوونكە ئیوە لە ڕۆز و كاتزمیری ئەم رووداوە هیچ هەواڵیكتان نیە"

لە چەندین پەیامی كۆتایی ئەو لە پەرتووكی مكاشفە, عیسا ووتى: " ئوە بزانن! من بە زوویی دیم"

شاهیدی دانی پترۆس

رۆزگاریكی زۆر لە چوونی عیسا بۆ ئاسمان تینەپەریبوو كە كە ئیمە پترۆس لە پەرستگاكانی ئۆرشەلیم دەبینین كە ئازایانە رووبەرووی ئەو یەهودیانە قسە دەكا كە بوونەتە هۆی لە خاچ دانی عیسا. لە ئەعمال دەبینین كە ئەو چی دەڵیت: " كەواتە تۆبە بكەن و بگەرینەوە بۆ لای خودابۆ ئەوەی لە تاوانەكانتان خۆش بی. وەزەمانی نوی كردنەوەی زیان لە بارەگای خوداوە بگات وە خودا, عیسا واتا مەسیحی بەڵین پیدراو كە لە پیشتر بۆ هەڵبزاردبوون بینیریتەوە.

هەروەها پترۆس لە نامەیەكدا كە بۆ ئیماندارانی نووسیووە لە بارەی گەرانەوەی مەسیح قسەی كردووە. لە دوەمی پترۆس لە بارەی قۆشمەچیەكان دەلی " ئەوان دەلین: ئەی بەڵینی هاتنی ئەو چی لیهات؟ چونكە لەو كاتەوەی باوكان چوونە خەوەوە, هەموو شتیك هەروەكوو سەردەمی ئافراندن ماوەتەوە. "

ئەگەری هەیە ئیوە قسەی هاوشیوەی ئەمەتان لە خەڵك بیستبی كە دەڵین: " ئەوە ماوەیەكی زۆرە كە دەڵین عیسا دەگەریتەوە بەڵام هیشتا ئەو نەگەراوەتەوە" وە هەندیجار ئەو قسەیە زیاد دەكەن كە دەلین: " ئەو هەرگیز ناگەریتەوە. "

بەڵام خودا بەڵینی ناردنەوەی ئەوی داوە وە ئیمە دەزانین كە خودا بەڵینەكەی دەباتە سەر. پترۆس لە ئایەتەكانی 9 و 10 بەردەوام دەبی: " خوداوەند هیچ كات لە بەڵینەكەی خۆی تاخیر نابی بەو جۆرەی هەندی كەس بە تاخیری دەزانن, بەڵكو لە سەر ئیووە ڕادەوەستی چونكە نایەوی هیچ كەسیك ماڵویران ببی.

 

 

 

 

 

لاپەرە 11. بەڵكو دەیەوی هەموو ڕوو لە تۆبە و پەشیمانی بكەن. چونكە رۆزی خوداوەند وەكوو دز دیت"

عیسا خۆی لە سەر پۆلسی نیردراو نازڵ بوو ئەوی نارد بۆ مزدەدان بە خەڵكانیتر. پۆلس بانگەشەی ئەوەی كرد كە ئەو ئینجیلەی بڵاوی دەكاتەوە لە لایەن عیسای مەسیحەوە پیی دراووە.

وە پۆلس لە بارەی هاتنەوەی دووبارەی خوداوەند روونكردنەوەیدا. لە اعمال 31:ز7 دەبینین كە ئەو چی دەڵی: " كەواتە رۆزیكی دیاری كرد كە جیهان بە راستی و دروستی لە لایەن كەسیكەوە كە هەڵبزیرراوی خۆیەتی دادوەری دەكا"

پۆلس دوو نامەی بۆ كەنیسەی تالونیكیان نارد. دەتوانن لە پەرتووكی پیرۆزی خۆتان ئەو نامانە بدۆزنەوە. ئەم نامانە لە هەشت برگەی كورت پیك هاتوون. وە جیی سەرنجە كە پۆلس لە هەر هەشت برگەكەدا ئامازە بە گەرانەوەی عیسا دەكا.

لە سەرەتای تسالونیكیان16:4 پۆسی نیردراو لەبارەی هەڵسانەوەی مردووەكان لە كاتی گەرانەوەی عیسا قسە دەكا. " چونكە دەنگی فەرمانی ئیلاهی وە بانگی لەرزهینەری سەرۆكی فریشتەكان وە ئاوازی شەیپووری خودا دەبیستری وە لە ناكاو خودی خوداوەند خۆی لە ئاسمانەوە دیتەسەر زەوی. ئەوسات بەر لە هەمووان ئەو مەسیحیانەی مردوون زیندوو دەبنەوە بۆ ئەوەی چاویان بە خوداوەند بكەوی"

لە دووهەمی تسالونیكیان پۆلسی نیردراو باس لەوە دەكا كە عیسا چۆن دیتەوە: لەو رۆزەدا كە عیسا خوداوەند لە ئاسمانەوە لە گەڵ فریشتەبەهیزەكانی خۆی لە ناو ئاگریكی كڵپەدارەوە دیتەدەر وە ئەو كەسانەی كە خودا ناناسن وە ئینجیلی خوداوەند عیسا رەت دەكەنەوە سزا دەدا."

لیرەدا ئەو باسی عیسای مەسیح دەكا كە بۆ سزادانی هەندی خەڵك دیت. بەڵام ئەگەر لە سەر خویندنەوە بەردەوام بین, سەرەنجی ئەوە دەدەین كە ئەو باسی ئەو كەسانەش دەكا كە گەرانەوەی ئەو بۆ ئەوان شادیهینەر. رۆزگاریك كە ئەو دەگەریتەوە: " بە ئیوە كە ڕەنج و مەینەتی دەبینن وە بە ئیمە (مەبەستی هەموو ئیماندارانە) ئاسوودەیی دەبەخشی.

ئەگەر زیر بین, ووتەكانی ئەو دەخوینینەوەو هەر لە ئیستاوە خۆمان بۆ گەرانەوەی ئەو ئامادە دەكەین. كاتی عیسا بە یوحەننای گووت: "بەڵی من بە زوویی دەگەریمەوە" ئەو ووڵامی دایەوە: " ئامین! وەرە ئەی عیسا, ئەی خوداوەند!"

ئایا ئیمەش دەبی وەكوو نیردراوو بین وە ئەمە بكەسن بە ئاواتی دڵمان؟

 

                                                                                                         پووختە

1-     عیسا مەسیح دەگەریتەوە بۆ زەوی.

2-     دەتوانین لەوبارەیەوە بە تەواوی دڵنیا بین , چوونكە ئەو لە بارەی خۆیەوە وەهای گووتووە.

3-     هەروەها فریشتەكانیش ئەمەیان ووتووە, پترۆسیش وەهای گووت, پۆلس و یوحەنناش ئەوەیان ووتووە.

4-     ئەگەر دانا بین, دەبی هەر ئیستا خۆمان بۆ هاتنی ئەو ئامادە بكەین.

 

 

 

 

لاپەرە 12

" پاشایەتی تۆ دەبی هەبی, ئیرادەی تۆ هەر بەو جۆرە كە ئاسمانی تەنیووە, سەر زەویش دەگریتەوە"

چەند جار ئەم ووشانەتان ووتوە یان لە خەڵكیتر بیستووتانە؟ ئەوانە بەشیك لەو نزایانەن كە عیسا فیری قووتابیەكانی كرد. ئیوە دەتوانن ئەو نزایانە لە لوقا بخویننەوە. ئیوە ووشەكانی بە باشی دەزانن بەڵام ئایا واتاكەشی دەزانین؟

جووبارە سەرنجیان بدەن. ئەمە نزایەكە لەبارەی ئەوەی كە پاشایەتی خودا دیت وە ئیرادەی ئەو هەر بەو جۆرە كە ئاسمانی تەنیووە سەر زەویش دەگریتەوە. كەواتە لە ماوەیەكی نزیك دەبینین كە ئەو پاشایەتیە كە نزای بۆ دەكەین, سەر زەوی دەگریتەوە. وە كاتی پاشایەتی خودا بیت, پیاوان و زنان ئیرادەی ئەو جیبەجی دەكەن.

پاشایەتی خودا پیشتر جاریك لە سەر زەوی بووە.

ئایا دەزانن كە هەزاران ساڵ بەر لە ئیستا, پاشایەتی خودا ڕیك لە سەر زەوی هەبووە؟ با بگەرشیینەوە بۆ سەرەتای میزوو بابی 29 وە ئایەتی 1 وە دواتر ئایەتەكانی 10 و 13 بخوینینەوە خاڵیكی گرنگ كە لە ئایەتی 11 هەیە سەرنج بخەینە سەری كە دەڵی: " ئەی خوداوەند, گەورەیی, هیز, شكۆ, سەركەوتن وە هەیبەت تەنیا هی تۆیە وە هەر شتی كە لە ئاسمان و زەوییە هی تۆیە. پاشایەتی هی تۆیە, تۆ لە سەرەوەی هەمووان سەربەرزانە وەستاوی."

پاشایەتی هەر بەو جۆرە كە دەبینن, هەمان پاشایەتی ئیسرائیل لە سەرزەمینی ئیسرائیلە. ئیستا ئایەتی 23 بخویننەوە: " ئەوكات سولەیمان لە جیگای باوكی واتا داوود لە سەر تەختی خوداوەند دانیشت, وە كامەران بوو وە هەموو بەنی ئیسرائیل گویڕایەڵیان كرد. "

ئەو تەختەی كە داوود و دواتر سولیمانی كوڕی لە سەری دانیشت لە ئۆڕشەلیم بوو. شاری گرنگی ئیسرائیل وە پاشایەتی ئەو پاشایەتی ئیسرائیل بوو. بۆچی پاشایەتی ئیسرائیل بە پاشایەتی حوداوەند ناوی دەهینریت؟ وە بۆچی تەختی فەرمانڕەوایی بە " تەختی فەرمانڕەوایی خودا" ناوی دەركرد؟

لە بەر ئەوەی خودا خۆی ئەم پاشایەتیەی بە بەنی ئیسرشائیل بەخشیووە. ئەو ئۆرشەلیمی وەكوو پایتەخت هەڵبزارد (سەرەتای پاشاكان 13:11) ئەو رشیساو یاساكانی خۆی دا بە حكومەتەكەی (ئیووە دەتوانن ئەمانە لە پەرتووكی پیرۆزی خۆتان لە پەرتووكی لاویان, اعداد وە      بدۆزنەوە) وە ئەو پاشایەی كە حوكمرانی دەكرد دەبوو بۆ خودا حوكمرانی بكا.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە. 13

پاشایەتی خودا

سەدان ساڵ پاشاكان لە دوای یەكتری حوكمیان كرد بە سەر ئیسرائیل لە ئۆرشەلیم هەندیكیان پاشای باش بوون و بە ترسان لە خودا پاشایەتیان كرد وە هەندیكیان خراپ و سەر بە گیچەڵ بوون.

سەرئەنجام ئەو ڕۆزە گەیشت كە نەتەوەكانی ئیسرائیل لە ریگای خودا زۆر دوور كەوتنەوەو ئەو پاشایەی حوكمی ئۆرشەلیمی دەكرد زۆر لاواز بوو تا ئەو رادەیە لاواز بوو كە خودا گووتی نابی چیتر پاشایەتی دریزەی هەبی.

حزقیال بخویننەوە بە تایبەتی ئایەتی 27 كە دەڵیت: " وە من ئەو (پاشایەتی ئیسرائیل) سەرنگوون (ویران) سەرنگون, سەرنگون دەكەم وە چیتر ئەمە بوونی نابی تا ئەو كەسە دی كە پاشایەتی مافی خۆیەتی. وە من پاشایەتی بە ئەو دەبەخشم"

ئەو كەسیكە كە شیاوی ئەوەیە.

لە ئایەتەكانی پەرتووكی حزقیال دەخوینینەوە كە, كەسیك دەبی بی كە"شاییستە"ی تەختی پاشایەتی خودا بیت. كەسیك كە میراتگری باوكە وە باوك تەختەكە بە ئەو دەدا. لەو ڕۆزەوەی كە كۆتا پاشا لە سەر حوكم لادراووە تا ئەمڕۆ, هیچ پاشایەك لە بەنی ئیسرائیل حوكمی ئۆرشەلیمی نەكردووە.

بگەرینەوە بۆ لوقا وە ئەو قسانە بخویننەوە كە لە لایەن ئەو فریشتەیە مریەم  بۆ مەریەم كراوون كە هات بۆ لای. فریشتەكە لەبارەی عیساوە قسەی كرد:  "ئەو دەبی بە پیاویكی گەورە وە وەكوو كوڕی خودا ناوی دەهینری وە خوداوەند تەختی دەسەڵاتی باپیرەی داوود بە ئەو دەسپیری."

چ كەسیك شاییستەی تەختی پاشایەتی خودایە؟ هەڵبەتە عیسا, كوری خودا هەر بە راستی مافە ئەوە. چوونكە مریەم دایكی عیسا لە نەوەی داوود بوو. عیسا وەكوو پاشا هەڵبزیررا. كاتی پیلاتۆس لیی پرسی: " كەواتە تۆ پاشایت؟ عیسا ووڵامی دایەوە: هەر ئەو جۆرەم كە تۆ دەلچیی.

لە یەر ئەو خاچەی كە عیسایان پی لە خاچ دا نووسرابوو: " ئەمە عیسایە پاشای هەهود " دووزمنەكانی مەبەستیان بوو گاڵتەی پی بكەن. بەلچام ئەو شتەی ئەوان ووتیان راستی بوو.

ئەو ئینجیلەی عیسا بەشارەتی دا, بریتی بوو لە هەواڵی خۆشی پاشایەتی خودا. (واتای سادەی ئینجیل, هەر ئەو هەواڵە خۆشەیە) لە لوقا 1:8 دەخوینینەوە " لە دوای ئەوە عیسا شار بە شار و گووند بە گووند دەگەرا وە مووزدەی پاشایەتی خودای بڵاو دەكردەوە.

ئیمە و پاشایەتی

رەنگە ئەم بۆچوونە لە هزرتاندا درووست ببی كە " كەواتە بۆچی دەبی نزا بكەین كە پاشایەتی تۆ بیت؟ ئەگەر ئەم پاشایەتیە تەنها بۆ بەنی ئیسرائیلە ئەی بۆ ئیمە سوودی چیە؟

بەردەوام كە دریزە بە خویندنەوە دەدەن, دەبی فیری ئەوە ببن كە ئەو پاشایەتیەی كە عیسا حوكمی تیدا دەكا زۆر دوورمەوداتر و گشتگیر ترە لە سنووری حوكمرانی پاشایەتی یەكەم وە لە سەرانسەری زەوی بۆ هەموو خەڵك ئاشتی بە دیاری دینی.

 

 

 

 

لاپەرە.15 ئاشتی و سەلاەمەتی لە سەر روی زەوی, چ كاتی؟

كاتی عیسا هاتە دوونیاوە, فریشتەكان گۆرانی شادییان گووت. ووشەكانی گۆرانی ئەوان لە لوقا بابی 2 ئایەتی 14 نووسراوە. " خودا لە ئاسمانەكان پڕ شكۆ بی وە لە سەر زەوی, لە نیوان ئەو خەڵكەی كە خودا دڵخۆش دەكەن, ئارامی و خۆشی پایەدار بی"

لە و رۆزەوە تا ئیستا , هیشتا ئارامی و ئاشتی راستەقینە لە سەر زەوی بوونی نەبووەو تا كاتی گەرانەوەی عیسا بۆ ئیسرائیل بۆ هینانەدی پاشایەتی خودا هەرگیز ئاشتی بوونی نابی. پەیمانی كۆن لە بارەی ئەو پاشایەتیەوە دەڵی: وە وینەی زۆری ئاشتی و ئارامی ئەو سەردەمە وە ئەو كامەرانیەی كە لە گەڵ خۆی دەیهینی نیشانی ئیمەی دەدا.

پانتایی پاشایەتی

دوبارە مزبوری 72 ببینن. لە مزبورە وینەی ئەو كاتەمان دەخاتە پیچاو كە پاشایەتی خودا لە سەر زەوی بەرقەرار دەبی بەڵام ئیستا تەنیا سەنج بدەنە ئایەتی 8: " وە ئەو حوكمرانی دەكا لە دەریاوە تا دەریا وە لە رووبارەوە تا ئەو سەری جیهان".

ئەمە پیمان دەڵی كە پاشایەتی لە لایەن عیساوە لە ئیسرائیل, سەرانسەری زەوی دەگریتەوە. هاوشیوەی ئەم ووتەیە لە مزبوری 2 ئایەتی 8 دەبینین ئەو جیگایەی كە خودا لو گەڵ عیسا قسە دەكا. " لە من داوا بكە وە نەتەوەكان بە ناوی تۆوە دەكەم وە سەرانسەری زەوی دەكەم بە موڵكی تۆ"

دەشی لە پەرتووكی پیرۆزی خۆتان سەرنجتان دابی لە ووشەی "كافر" لە جیاتی ووشەی نەتەوەكان. كاتیك پەرتووكی پیرۆز نزیكی 400 ساڵ بەر لە ئیستا بۆ یەكەمین جار بە زمانی ئینگلیزی نووسرا ووشەی "كافر" دەقاودەق بە واتای ووشەی "نەتەوەكان" ی ئەمرۆیی بوو.

ئیجازە بدەن ئایەتی زیاتر شی بكەینەوە, بچنە سەر بابی چواردەهەمی پەرتووكی زەكەریا ئایەتی 9. " لەو رۆزەدا خوداوەند دەبی بە پاشای سەرانسەری دوونیا وە خەڵك تەنیا ئەو دەپەرستن و ئەو بە خودای خۆیان دەزانن"

حوكمرانی مەسیح

عیسا مەسیح لە ئۆرشەلیمەوەو لە پایتەختی خۆیەوە حكومەت پیك دینی. ئەو شارەی كە ئەو پیشتر ناوی نا " شاری پاشای مەزن"

یاسای ئەو لە سەرانسەری زەوی هەر بەو جۆرە كە لە اشعیا بابی 2 ئایەتی 1-4 دەیخوینینەوە: " لەبەر ئەوەی كە شەریعەت لە سەهیۆن وە كەلامی خودا لە ئۆرشەلیم دەردەچی".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لاپەرە . 16پاشایەتی بیوینە

وادانین پرسیارتان لی دەكری كە بۆ زیان لە دوونیایەكی بیوینە حەز دەكەن لە ز باروودۆخیكدا بن؟  یەكیك لە سەرەتاییترین ئەو شتانەی كە دەشی داوای بكەن بوونی ئاسایش, ئازادبوون لە ترس, وە ئاشتی بۆ چیزوەرگرتن لەماندووبوونتان, لە راستیدا ئیوە ئەگەری هەیە وینای شتیكی هاوشیوەی ئەوە بكیشن كە میكاهی نیردراو پیمان دەدا.                                               

" وە ئەو لە ناو نەتەوەی زۆر دادوەری دەكا, وە نەتەوە مەزنەكان لە جیگای دوورەوە سزا دەدا وە ئەوان شمشیرەكانی خۆیان بۆ گاسن وە نیزەكانی خۆیان بۆ مشار دەشكینن وە هیچ نەتەوەیەك شمشیر لە نەتەوەیەكی تر هەڵناكیشی وە وە چیتر فیری جەنگ نابن. وە هەركەس لە زیر میو هەنجیری خۆی دادەنیشی وە چیتر شتی ترسینەر نامینی

بەڵام بەر لەوەی ئاشتی بەرقەرار ببی, دەبی هەوڵی راستەقینە لە لایەن مرۆظەوە لە پیناو خودا ئەنجام بدری. تا ئەو كاتەی مرۆظ بە قسەی خۆی بە ڕیگادا بڕوا, كیسو گرفت هەر دەمینی. كەواتە یەكیك لە یەكەمین كارەكانی عیسای مەسیح, نیشاندانی ڕیگای خودایە بە تەواوی نەتەوەكان.

بەڵام رەنگە ئیوە بڵین كەسانیك هەن كە بە ئاسانی گوی ناگرن, ئەوەش راستە. وە ئەو كەسانەی گویڕایەڵ نابن سزا دەدرین. لە اشعیا بابی 11 ئایەتی 4 دەخوینینەوە: "

بۆ بیرهینانەوە, كاتی عیسا بگەریتەوە, دەسەڵاتی تەواوی لە دەستی ئەودا دەبی. بە فەرمانی هەموو خەڵكی سەر رووی زەوی فیردەبن ئەو كارانە بكەن كە خودا ڕازی دەكا. هەر بەو جۆرە كە لە اشعیا بابی 26 ئایەتی 9 دەیخوینینەوە: " كاتیك كە تۆ داوەری جیهان بكەی ئەكات خەڵك لە واتای یەكسانی تیدەگەن."

ئیستا بگەرینەوە بۆ اشعیا بابی 32 ئایەتی 17: " وە كرداری یەكسانی, سەلامەتی و سەرئەنجامی یەكسانی, ئاسایش و دڵنیایی دەبی تا هەتایی."

كامەرانی بۆ هەمووان

بە بوونی وەها هەلوومەرجیكی بی كەم و كووری, كامەرانی لە دەست هەموواندا دەبی. ئایا سەنجتان داوەتە سەر ئایەتی 16 لە مەزامیر بابی 72؟ كە دەڵیت: " وە فراوانی دانەویڵە لە سەر زەوی لە سەر لووتكەی كیوەكان دەبی."

لووتكەی كیوەكان عادەتەن رووتن. كەواتە ئەگەر دانەویڵە لە سەر لووتكەی چیاكان زۆر بی, دەبی ئەوەی ناو شیو و پیدەشتەكان دەبی چەندە زیاتر بیچ. هەر بەو جۆرە كە لە مەزبووری 67 ئایەتی 6 دەخوینینەوە: " ئەوكات زەوی بەرووبوومی خۆی دەدات وە خودا, خودای ئیمە, ئیچمە پیرۆز دەكا"

تەنانەت بیابانەكانیش لەو ڕۆزەدا سەوز دەبن. ئایەتە جوانەكانی 1 و 2 لە اشعیا بابی 35 بخویننەوە  كە باسی چۆنیەتی سەوزبوونیان دەكا: " بیابان مەست و شەیدا دەبی, بیابان پڕ دەبی لە گووڵ وە سروود و شادی هەموو شوینیك پڕ دەكا."

شیفای هزر و جەستە

سەرەرای ئەو هەموو بەرەكەتانە, بەرەكەتی گورەتر ی سەلامەتی هیزیش بە دوایاندا دیت نزیكەی 200 سال بەر لە ئیستا كاتی عیسا لە روی زەوی دەزیا.

 

 

 

 

لاپەرە.17

بەو هیزەی كە لە لایەن خوداووە پیی درابوو, بۆ زۆریك لە نەخۆشەكان پیفای هینا. لە كاتی پاشایەتی خودا ئەم هیزە دووبارە دەگەریتەوە اشعیا بابی 35 ئایەتی 5 بخویننەوە: " كاتیك ئەو دەگەریتەوە چاوی كویرەكان و گوی كەرەكان چاك دەكاتەوە. شەل, وەكوو ئاسك هاتووچۆ دەكا وە لاڵ سروود دەخوینی."

دەتوانین زۆر بە باشی هزر بكەین كە خەڵك تەمەنیكی دریزیان دەبی. پیغەمبەر زەكەریا پیمان دەڵی هەموو ئەو شتانە ئەنجام دەدری. لى زەكەریا بابی 8 ئایەتی 4 و 5 ئەو دەڵیت: " زنان و پیاوانی گۆچان بە دەست, دیسان لە گۆڕەپانەكانی شار دادەنیشن. وە كۆڵانەكانی شار لەو منداڵانە پڕ دەبیت كە پاری دەكەن. "

ئەم ئایەتانە باسی ئۆرشەلیم دەكەن, بەلام هەر بەو جۆرە كە بینیمان, بەرەكەتی پاشایەتی سەرانسەری زەوی پر دەكا.

كەلامی بەهیزی خودا

رەنگە بە خۆتان بلین " هەموو ئەو شتانە باش دینە بەر دیدە بەلام زۆر باشتر دەبن ئەگەر بتوانن ببن بە راستی. " ئەگەر ئەو بەلینانەی كە خویچندمانەوە پەیوەندی بە مرۆظەوە هەبایە (لە لایەن مرۆظەوە بدرایە) بە دڵنیایەوە ناتوانین متمانەیان پیچ بكەین, تەنانەت باشترین مرۆظیش ناتوانی ئەو بەلچینانە بۆ راستی بگۆری, چوونكە مرۆظ لاوازە.

بەلام ئەوانە بەلینەكانی خودان وە ئیمە دەتوانین باوەریان پی بكەین. اشعیا بابی 55   ئایەتی 6-11 بخویننەوە وە سەرنج لە ئایەتی 11 بدەن: "  هەروەها قسەی من كاتی لە زارم دیتەدەر دەبی بە راستی. بی بەرهەم ناگەریتەوە بۆ لای من بەڵكوو ئەو شتەی كە داوام كرد بە جیی دەگەئینی. وە بۆ ئەوەی كە ناردم كامەران دەبی"

كەواتە ئیمە دەتوانین بە خۆشحالەوە چاوەروانی سەردەمیك بین كە: "

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ.18

دەسپیكی چیرۆك

چیرۆكی بەنی ئیسرائیل لە راستیدا بە پیاویكی ئیماندار بە ناوی ئبراهیم دەست پی دەكا. ئەو لە رۆزگاری پیری خۆی كوریكی بوو بە ناوی ئیسحاق وە ئیسحاق كوریكی هەبوو بە ناوی یەعقوب كە دواتر بە ئسرائیل ناوی دەركرد.

یەعقوب دوانزە كوری هەبوو. وە بوو بە باوكی دوانزە هۆزی ئیسرائیل. بچووكترین كوری ناوی یوسف بوو وە ئەو چیرۆكەی لە بارەی زیانی ئەو لە پەرتووكی پیرۆز دەیخوینینەوە, یەكیكە لەو چیرۆكانەی كە هیچ كات لە خویندنەوەی ماندوو نابین. بەلام ئەوە بەرزتر لە چیرۆكیكی باشە. ئەم چیرۆكە باسی رووداوە گرنگەكانی سەردەمی " گەلی پەرتووكی پیرۆز" (بەنی ئیسرائیل)  بۆ ئیمە باس دەكا. هەروەها نموونەی زۆر سەرسوورهینەرمان بۆ دینیتەوە لەبارەی پاریزگاری خودا لە نەتەوەی خۆی.

هەموومان ئەو چیرۆكەمان لە بیرە كە چۆن برا حەسوودەكانی یوسف ئەویان وەكوو كۆیلەیەك فرۆشت. وە دوای ئەو هەموو رەنجە ئەو بوو بە حاكمی میسر. دواتر لە سەردەمی گرانی و ووشكەساڵی باوك وبراكانی بۆ سووپاسگووزاری ئەو سووپاسگووزاری خودا بە هۆی ئەوەی دانەویلە لە میسر هەبوو, چوون بۆ میسر. لە رابردوودا یەهودیەكان (كە لە بنەرەتدا بە ئیسرائیلی یان بەنی ئیسرائیلی ناو دەبرین)  لە میسر بە تەواوی بەختەوەر بوون بەلام لە دوای مردنی یوسف, زمارەی یەهودیەكان لە میسر زیاتر بوو وە غەدر و ستەمی میسریەكان بۆ سەر ئەوان گورس سەند. وە لە گەل ئەوان وەكوو كۆیلە هەڵسووكەتیان دەكرد.

ئازادی بۆ كۆیلەكان

ئەگەری هەیە ئیوە ئەو چیرۆكەتان بیستبی كە چۆن خوداوەند ئەم كۆیلە یەهودیانەی لە میسرەوە بە رابەرایەتی پیاویك بە ناوی موسا بردەدەر. وە ئەوانی لە ناو بیابانیك لە دەرەوەی سەرزەمینی ئیسرائیل رینوینی كرد. لەم سەفەرە دریز و مەترسیدارە خودا خواردنی بە ئەوان دا وە پاریزگاری لی كردن.

هەر بەو جۆرە كە لە نەحمیا بابی 9 ئایەتی 20-21 دەخوینینەوە "گیانی نیكوی خۆت بە مەبەستی فیركردنی ئەواندا

 

 

 

خودا ئەو نەتەوە خراپەكارانەی كە لە سەرزەمینی ئیسرائیل دەزیان دەركرد وە ئەوی دا بە یەهودیەكان. ئەو یاساكانی خۆی بە ئەواندا وە بۆ ئەوان دادوەرانیكی هەڵبزارد بۆ ئەوەی حوكمرانی ئەوان بكەن. ئەو پییانی گووت: "ئەگەر لە فەرمانم لا بدەن, سزا دەدرین." ئیوە دەتوانن لە پەرتووكی تەشنیە بابی 28, لە بارەی ئەو بەرەكەتانەی بە هۆی گویرایەلی خودا وە ئەو نەهامەتیانەی بە هۆی شكاندنی فەرمانی ئەو بە نسیبیان دەبوو, بخویننەوە.

 

 

 

 

 

پ.19 یەهودیەكان پاشایەكیان دەوی

نزیكەی چوار سەد سال تیپەری. لە میانەی ئەو سالانەدا, خودا بۆ حوكمرانی بە سەر  دوانزە هۆزی ئیسرائیلدا كۆمەلیك دادوەری دانا. (نەوەكانی یەعقوب بۆ دوازە گرووپی خیزانی دابەش بوون, كە هەر كامیك لە ئەوان ناوی هۆزیكیان لی نرابوو) بەلام یەهودیەكان نارازی بوون و وەكوو نەتەوەكانی دەورووبەری خۆیان داوای پاشایان كرد, ئەوان بەم داواكارییەی خۆیان, لە پەسەندكردنی خودا وەكوو پاشای خۆیان هەڵگەرانەوە.

كاتیك سموئیل, دادوەری ئەوان, بە خودای گووت كە ئەوان چۆن داوای پاشایان كردووە, خودا ووتی: " ئاوازی نەتەوەی خۆت بۆ هەرچیەك كە ویستوویانە ببیستە, لە بەر ئەوەی وازیان لە تۆ نەهیناوە, بەڵكوو وازیان لە من هیناووە بۆ ئەوەی پاشایەكیان بۆ دانەنیم.

خودا داواكارییەكەی ئەوانی بەجی هینا وە ئەو پاشایەی كە داوایان دەكرد پیی دان, دەشی حەز بكەن چیرۆكی مسح شلول یەكەمین پاشای ئیسرائیل خۆتان بخویننەوە.

پاشایەتی دابەشكراو

شاۆل لە لایەن داوود, پاشای مەزن (كە لە وانەكانی دواتر زیاتر لە بارەیەوە دەبیستین) لە زیچر چاودیچری بوو. لە دوای ماوەیەكی دریز واتا 40 ساڵ حوكمرانی داوود كۆچی دوایی كرد وە سلیمانی كوری بوو بە پاشا. سلیمان زۆر دەلەمەند بوو وە باجی نیمچە قوورسی لە خەڵك وەردەگرت. ئەم بابەتە بووە هۆی نارازی بوونی خەلك وە كاتی سلیمان مرد ئەوان روویان كردە كورەكەی واتا رەحیمام وە داوایان لیكرد ئەركی سەر شانیان سووكتر بكا. دەتوانن ئەم بابەتە لە سەرەتای پاشاكان بابی 12 بخویننەوە كە چۆن رەحیمام قسەی هاوری گەنجەكەی خۆی هەڵبزارد لە جیاتی ئامۆزگاری پیاویكی بە تەمەن و زانا كە راویزكاری باوكی بوو.

كاتی خەڵك چوونە لای رەحیمام بۆ ئەوەی وولامی ئەو بۆ داواكاریەكەی خۆیان وەرگرن, ئەو زۆر بە نەزانی وولامس دانەوە لە سەرەتای پاشاكان بابی 12 ئایەتی 13 و14 دەخوینینەوە كە " پاشا بە توورەیی وولامی خەلچكەكەی دایەوە" وە گووتی: " باوكم باری سەرشانی ئیوەی قورس كرد بەلام من بارس سەر شانتان قورستر دەكەم. باوكم بە قامچی لیدان ئیوەی سزا دەدا بەلام من ئیوە بە دووپشكەكان سزا دەدەم".

جیی سەرسوورمان نیە كە خەلك سۆرشیان دزی وەها پاشایەك كرد, 10 هۆز لە هۆزەكانی ئیسرائیل لەوی چوونەدەر و بە پاشایەتی پەریمام حكومەتیكی نوییان بۆ خۆیان دامەزراند. تەنیا هۆزی یەهودا كە پەیوەست بوو بە رەحیمام وە هۆزی بچووكی بنیامین لە لای ئەو مانەوە.

ماوەیەكی دریز دوای ئەمە, لە پەرتووكی پیرۆزی 2 میزووی لابەلامان هەیە. میزووی 10 هۆز لە هۆزەكانی ئیسرائیل كە بە ناونیشانی "ئیسرائیل " یان پاشایەتی باكور ناسراوون, (چوونكە ئەوان لە بەشی باشووری وولات دەزیان) وە دوو هۆزەكەیتر بە "یەهودا" یان پاشایەتی باشوور بەناوبانگ بوو.

لە فەرمان لادانی هەمیشەیی یەهوودیەكان

لە یەكەمین و دووەمین پەرتووكی پاشاكان, چیرۆكیكی غەمناك دەخوینینەوە لەوەی كە چۆن خۆك هەمیشە خودایان لە بیر كردووە و ریگای ئەویان واز لی هیناووە. لە كۆتاییدا هەموو شتی زۆر خراپ بوو وایلیهات خودا گووتی خەڵك سزا دەدا هەر بەو جۆرەی كە پیشتر ئاگاداری كردبوونەوە وەكوو بە كۆیلە كردنیان لە وولاتی خۆیان.

دەتوانن ئەم بابەتە لە دووەمی تاریخ بابی 36 ئایەتی 15 و 16 ببینن.  ئەوەی كە خودا چۆن هەموو شتیكی  بە جۆریك ریك خست  تا

 

 

 

پ. 20

نەتەوەكەی خۆی گەراندەوە سەر ریچكەی خۆی." وە یەهود خدای باوكی ئەوان بە دەستی نیردراوانی خۆی بۆ لای ئەوانی نارد. بەڵكو بەیانی زوو هەلسا, ئەوی رەوانە كرد چونكە شفاعتی بۆ نەتەوەو مالی خۆی كرد. بەلام ئەوان سووكایەتیان بە نیردراوانی خودا كرد وە كەلامی خودایان بە سووكی سەیر كرد  بیریزیان بە پیغەمبەرەكانی كرد بە جۆریك كە غەزەبی خوداوەند لە سەر قەومەكەی گری گرت بە رادەیەك كە هیچ چارەیەریك نەبوو".

لە كۆتاییدا, سزادان

ئیسرائیل, پاشایەتی باكوری, سەرەتا بە دیل گیرا. پاشای ئاشور هات وە خەڵكەكەی برد بۆ ئاشور وە ئەوان هەرگیز نەگەرانەوە سەرزەمینی خۆیان ئەم بابەتە دەتوانن لە دووەمی پاشاكان بابی 17 و ئایەتی 6 تا 18 وە ئایەتی 23 بخویننەوە. "تا ئەوەیكە خوداوەند هەر بەو جۆرە كە بە هۆی تەواوی پیغەمبەران پیشبینی كردبوو, خەڵكی ئیسرائیلی لە لای خۆی وەدەرنا. لە ئەنجامدا ئەوان تا ئیستاش لە سەرزەمینی ئاشور لە مەنفا زیان دەكەن."

لە دوای ئەوە پاشایەتی یەهودا لە لایەن پاشای بابل بە دیلی بردرا, بەلام باروودۆخی ئەوان وەكوو باروودۆخی ئیسرائیلیەكان خراپ نەبوو. خوداوەند بەلینی دا كە ئەوان لە دوای 70 سال دەگەرینیتەوە سەرزەمینی خۆیان. وە ئەو پەرستگایەی لە لایەن نبوكد نصر, پاشای بابل لە ناوبرا دەبی دووبارە بوونیاد بنریتەوە.

گەرانەوەی دووبارە بۆ سەرزەمینی خۆیان

هەندیك لە یەهودیەكان لە بابل بە ئاسانی گەشەیان كرد و دەولەمەند بوون و چیتر نەیانویست بگەرینەوە سەرزەمینی خۆیان . بەلام گرووپیكی باوەردار بە رینوینی پیاویك كە خودا هەلیبزارد, بۆ سەفەریكی دزوار ئامادە بوون وە دەستیان بە بونیادنانەوەی پەرستگاكە كرد و زیانیكی نوییان دەست پیكرد.

ئەوان رووبەرووی كیشەی زۆر بوونەوە بەلام خودا بۆ هاندان و هیدایەتی ئەوان سی پیغەمبەری نارد وە  سی پەرتووكی كۆتایی لە ئەیمانی كۆن (     ) لە نووسینی ئەم پیغەمبەرانەن.

لە پەرتووكی میگاە بابی 3 ئایەتی 6, خودا لە بارەی رۆزگاریك قسە دەكا كە " خۆر لە سەر ئیوە (پیغەمبەران) ئاوا دەبی وە رۆزگارتان تاریك دەبی" وە لە سەردەمی ملاكی تا هاتنی یەحیا كە لە پەیمانی نوی دەربارەی دەخوینینەوە لە لایەن خوداوە هیچ كەلامیك بۆ خەلچك نەنیردرا, تەنیا ئەوە هەبوو كە پیچشتر نووسرابوو.

یەهودیەكان ئیستاش نەتەوەی خودان و هەر واش دەمینن وە لە وانەی داهاتوو سەرگووزەشتەی ئەوان تا ئەمرۆ باس دەكەین.

 

 

 

 

 

 

 

پ21

لە نیوان پەیمانی كۆن و نوی

یەهودیوكان لە دوای 70 سال دیل بوون, گەرانەوە بۆ زیدی خۆیان واتا ئیسرائیل. ئەوان بە هاندانی پەیغەمبەران پەرستگای خودایان دووبارە لە ئۆرشەلیم بوونیاد نایەوە. سی پەرتووكی كۆتایی لە پەیمانی كۆن واتا (حجا, زەكەریا و ملاكی) – لەم ماوەیەدا نووسراوون.

لە دوای ئەوە, بۆ ماوەیەكی دریز واتا 400 سال, یەهودیەكان هیچ پەیامیكی رینوینیكەریان لە لایەن خوداوە پی نەگەییشت. عاموس پیغەمبەر پیشبینی ئەم سەردەمەی كردبوو. لە عامووس بابی 8 ئایەتی 11 دەخوینینەوە: " خوداوەند دەفەرموی: رۆزگاریك دی كە قاتیوقری  بۆ ئەم سەرزەمینە دەنیرم. ئەم قاتیوقریە, قاتیوقری ئاو و نان نابی بەڵكە قاتیوقری  بیستنی كەلامی خودا دەبی."

ئەم ماوەی 400 ساڵە لە نیوان دواهەمین پەرتووك لە پەیمانی كۆن وە یەكەمین پەرتووك لە پەیمانی نوی شوینی گرتووە.

مەزنترین یەهودی

بەلام یەحیای (پیرۆزكەر) پاكیزەكەر لە لایەن خوداوە نیردرابوو بۆ ئەوەی ریگاكە بۆ كەسیكی مەزنتر ئامادە بكا. خودا مەبەستی بوو كوری خۆی بۆ رزگاركردنی قەومەكەی بنیری. لەبەرئەوەنزیكەی 2000 سال بەر لە ئیستا, لە زیدی ئیسرائیل , خوداوەند عیسای مەسیح لە دایك بوو. هەندی جار بیرمان دەچی كە عیسا پەهودیەك بووە.

ئیوە دەزانن كە چی روویدا. لە دوای بیستنی قسەكانی ئەو وە لە دوای بینینی كارە یەرسورهینەرەكانی, یەهودیەكان ئەویان قبووڵ نەكرد وە پیلاتۆسیان ناچار كرد كە ئەو لە خاچ بدا. كاتی پیلاتۆس ووتی: "  من لە خوینی ئەم پیاوە دادپەروەرە بیبەریم " یەهودیەكان وولامیان دایەوە: " خوینی ئەو لە ئەستۆی ئیمە و مناڵەكانمان بی"

ئەوان نەیاندەتوانی وەها تاوانیكی گەورە بكەن. ئەوان خوینی بی تاوانی كوری خودایان رشت. بەو حاڵەش بە ووتارە بەهیزەكانی نیردراوان, خودا جەرفەتیكی تری دا بە خەڵكەكە. زۆربەیان روویان لە رەحمەت و بەخشەندەیی وەرگیراو چاوەروانی سزابوون, سزایەكی زۆر ترسناك!

خەڵكی ئاوارە

40 سال دواتر لەشكری رووم هات وە لە گەڵ پیاوان و مندالەكانیان كەوتە شەر. (بی گوومان لە بیرتانە كاتی ووتیان: " خوینی ئەو لە ئەستۆی ئیمە و مناڵەكانمان بی") ئەمە سەردەمی رەنج و مەینەتی ترسناكی یەهودیەكان بوو. ترس و هەراسیك لە جەنگ لە ناویان بوو , لە مەترسیدارترین ترسەكانی ئەو میزووە بوو.

 

 

 

 

 

 

پ.22

رۆمەكان شارەكەیان داگیركرد, وە ئەو گرووپە لە یەهودیەكان كە زیندوو مانەوە لە ناو نەتەوەكانیتر بڵاو بوونەوە. 

خودا زۆر بەر لە ئیستا, هەهودیەكانی ئاگادار كردبۆووە كە ئەگەر لە ریگای خودا لابدەن, وەها پیشهاتیك بەسەریاندا دیت.لە تەسنیە بابی 28, ئایەتی 64 ئەمەتان خویندۆتەوە: " خداوەند ئیوە لە سەرانسەری دونیا پەراكەندە (پەرش و بلاو) دەكات"

نزیكەی دوو هەزار ساڵ, پەهودیەكان هیچ جیگایەكیان لە زیدی خۆیان نەبوو. لەوەش خراپتر, ئەوان مەینەتی و ئازاری زۆریان چەشت وە ئەو نەفرینە گەورەی كە لە تەسنیە خویندمانەوە, بەسەر ئەواندا هات. هەندیك لەو مەینەتیانە لە بیرەوەری ئەواندا بوو بە یادگاری و مایەوە.

زۆریك لە ئیمە دەتوانین كەمپی ناوەندی هیتلەر, ئەشكەنجەدانەكانی ئەو, وە كووشتنی بیچ بەزەییانەی زیاتر لە شەش ملیۆن یەهودی بە بیرمان بیچتەوە, كە تەواوی دوونیای تووشی شۆك كرد. دوبارە تەسنیە بابی 28, ئایەتی 64 تا 67 بخویننەوە و سەرتان سوور بمینی لە نووسینەكانی 3000 ساڵ بەر لە ئیستای موسا كە ئەمرۆ بوون بە راستی.

ئەمە چیرۆكیچكی خەناكە كە تا ئیستاش كۆتایی نەهاتووە بەلام ئیمە لە كەلامی خودا هەست بە دلمخۆشی دەكەین, كاتی دەزانین كۆتایی كارەكە بە خۆشی تەواو دەبی.

لە كۆتاییدا, گەرانەوە بۆ زیدی خود

بگەرینەوە بۆ ئەرمیا بابی 30, وە قسەی خودا بۆ یەهودیەكان لە ئایەتی 11 بخویننەوە: " لە گەڵ ئیوەم وە رزگارتان دەكەم: تەنانەت ئەگەر ئەو نەتەوانەی كە ئیوەم لە ناویان بلاو كردەوە, لەت و پەت بكەم, ئیوە لە ناو نابەم: هەڵبەتە ئیوەش بی سزا لیتان ناگەریم. بەڵی بە دڵنیایەوە سزاتان دەدەم, بەلام بە ویزدانەوەو بە دادپەروەرانە"

وە دیسان لە ئەرمیا بابی 31 ئاىەتی 10 و 11 دەخوینینەوە: " هەر ئەو خودایەی كە نەتەوەی خۆی پەرش و بلاو كرد جاریكیتر ئەوان لە دەوری یەكتر كۆدەكاتەوە وە پاریچزگاریان لی دەكا, هەر بەو جۆرەی كە شوان لە میگەلەكەی خۆی پاریزگاری دەكا. ئەو ئیسرائیل لە دەست ئەو كەسانە دەردینی كە لەو بەهیزترن".

وە ئَیستا لە دوای نزیكەی 2000 سال, خودا ئیسرائیل لە دەوری یەكتر كۆ دەكاتەوە. لە سالی 1917 بەیاننامەی بۆلفۆر وازۆ كرا. ئەمە بەلینیك بوو بەوەی كە بریتانیا, سەرزەمینی فەلەستین (كە ئیستا پیی دەلین ئیسرائیل) دەكا بە زیدی یەهودیەكان.

لەوكاتە بە دواوە زمارەیەكی زۆر لە یەهودیەكان دەگەرینەوە سەرزەمینی ئیسرائیل, سەرەرای ئەوەی كە بریتانیا هەرچەندە بەڵینی پییان دابوو بەلام لە گەرانەوەدا یارمەتی نەداوون. لە سالی 1948 هەنگاویكیتر بەرەو پیشەوە نرا, كاتیك دەوڵەتی ئیسرائیل دامەزرینرا.

ئۆشەلیم پایتەختی داهاتووی جیهان

لەم سەردەمەدا لە رۆزهەلاتی ناوەراست كۆمەلیك كیشە بوونی هەیە. دەوڵەتی ئیسرائیل لە پیناو بوونی خۆی لە گەل نەیارەكانی شەر دەكا. تەنانەت ئیستاش لە لایەن هیزی چەكداری بەهیزەوە گەمارۆ دراووە وە داهاتووی تاریك دیتەبەرچاو.

بەلام لە ئەرمیا بابی 30, ئایەتی 7 دەخوینینەوە: " رۆزیكی ترسناك لە پیشە! هاوشیوەی تا ئیستا نەبینراوە: ئەو رۆزە, سەردەمی نەهامەت ی قەومی منە. بەلام لە نەهامەتیەش رزگاریان دەبی".

 

پ23

كاتیك رۆزی مەزنی كۆتایی جەنگ بگات, وە ئەو رۆزە دوور نیە كە بتوانین لە چاپەمەنیەكان بخوینینەوە, یەهودیەكان لە ئیسرائیل باروودۆخیچكی زۆر سەختیان دەبی. وە لەو سەردەمەدا, خوداوەند عیسای مەسیح دووبارە دەگەریتەوە. ئەو نیشتمانی ئسرائیل رزگار دەكا وە لە كۆتاییدا یەهودیەكان ئەو دەناسن و قبوولی دەكەن. پیچغەمبەر زەكەریا بۆمان باس دەكا: " ئەوان كە نیزەیان لە من داوە, لە سەر من دەگریین وە هاوشیوەی كەسیچك كە بۆ مندالە تاقانەگەی پرسە دەگیری, بۆ من خەمبار دەبن, وە وەها فرمیسك دەریزن وەكوو ئەوەی كوری نۆبەرەیان مردبی. "(زەكەریا بابی 12 ئایەتی 10)

خوارووتر لە عیسا, پاشاى ئەوان, یەهودیەكان دەبن بە گەورەترین نەتەوەی جیهان. وە پیشبینیەكانی پیغەمبەر زەكەریا دەبی بە راستی. هەر بەو جۆرە كە لە زەكەریا بابی 8 ئایەتی 22 و 23 دەڵی: " خەڵكیكی زۆر لە نەتەوە بەهیزەكانی دونیا بۆ عبادەت دین بۆ ئۆرشەلیم. وە لە خوداوەندی بە توانا داوای بەرەكەت دەكەن. لەو رۆزگارەدا دە نەفەر لە خەڵكی بیچگانە دەستەودامینی یەك كەسی یەهودی دەبن و دەلچین: ئیمەش لە گەل خوت ببە, چوونكە بیستوومانە خودا لە گەڵ تۆی".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ24

ئیمە دەبی یاساو ریسامان هەبی.

تا ئیستا بیرتان لەوە كردۆتەوە كە چ شتی روو دەدا ئەگەر شۆفیریك لە ناو شاریكی قەرەباڵغ, هەر بەو خیراییەی كە خۆی حەزی لییەتی شۆفیری بكا و بە بی گویدانە خەڵك بۆ ئەملا و ئەولا بروا؟ بە دڵنیایەوە رووداویكی سەخت روودەدا.

لە هەر جیگایەك كە زنان و پیاوان بەیەكەوە لە شار و گووندەكان بزین, دەبی ڕیساو یاسایەكیان هەبی. ئەوان دەبی یاسای باشیان هەبی و كەسیك چاودیری پابندبوون بە یاساكان لە شوینە بی.

راسپاردەكانی موسا

دەبی لە بیرتان بی مە چۆن خودا یەهودیەكانی لە میسر بردە دەر وە چۆن نیشتمانی ئیسرائیلی بۆ زیان پیدان. هەروەها لە وانەی 6 بیرتان ماوە كە صۆن پاشای ئەوان بوو وە بۆ ئەوان كۆمەڵیك یاسای دانا.

ئیمە ئەم یاسایانە وەكوو" راسپاردەكانی موسا" دەناسینین. چونكە بۆ یەكەمجار خودا ئەوانی بە موسا گووت وە موساش ئەوانی ئۆ خەڵك گواستەوە. زۆربەمان لە بارەی گرنگرترین راسپاردەكانی موسا شتمان بیستووە كە بە "10 فەرمانی موسا" بە ناوبانگن. لە ناو ئەو راسپاردانەدا, راسپاردەیەك لە بارەی رۆزی           بوونی هەیە.

ئەو یاسایەی لە لایەن خوداوە دانرا

لەبەرئەوەی راسپاردەكانی موسا لە لایەن خوداوە بوو ئەو راسپاردانە بە تەواوی جیاوازبوون لەو راسپاردانەی كە دەشی مرۆظی دیاریان بكا. ئیمە دەتوانین  دەستوورە جیاوازەكان بۆ دوو بەش دابەش بكەین.

جۆری یەكەم كۆمەلە یاسایەك بوون بۆ زیانی رۆزانە, بۆ نموونە باسی ئەوەیان دەكرد كە خەلك چی بخۆن و چۆن جلووبەرگ لە بەر بكەن وە لە پەیوەندی لە گەل یەكتر دا چۆ هەڵسووكەوت بكەن. لە راستیدا ئەم یاسایانە بۆ رینمایی ئەوان بوو لە ریرەوی زیانی رۆزانەیان.

بەلام كۆمەلە یاسایەكیتر لە تەنیشت ئەمانەوە هەبوو. راسپاردەی زۆر لە بارەی چۆنیەتی پەیوەندی و هەلسووكەتی مرۆظ لە گەل خودا وە چۆنیەتی پەرستنی ئەو. كاتی خەلك بۆ داواكردنی لیبووردن لە تاوانەكانیان یان بۆ سپاسگووزاری و پەرستش دەچوونە خزمت خودا, دەبوو لە گەل خۆیان ئازەلی (وەكوو بەرخ یان كاریلە) یان دەبرد وە دەیانكردن بە قووربانی.

ئازەلەكانی قووربانی بۆ وەبیرهینانەوەی تاوانباربوونی یەهودیەكان وە شایانبوونی ئەوان بە مەرگبوون. هەروەها بەر بیر ئەوانی دەهینایەوە كە

 

 

 

 

 

 

پ25

كە دەبی خودا بەو جۆرە بپەرستن كە خۆی فەرمانیداووە, نەك بەو جۆرەی كە خۆیان هەلیانبزاردووە.

پەیوەست بوون بە راسپاردەكان ئەستەم بوو

راسپاردەكانی موسا لە لە لایەن خوداووە نیردرابوون, راسپاردەی زۆر باش بوون. پۆلس لە پەرتووكی رۆمیان بابی 7 ئایەتی 1 پیچماندەلی: " كەواتە شەریعەت بۆ خۆی پیرۆزە وە تەواوی راسپاردەكانی پیرۆز و دادپەروەرانە و باشن"

بەلام مرۆظ بە شیوەیەكی سرووشتی باش نیە. زۆریك لە یەهودیەكان تەنانەت بۆ جیبەجیكردنی راسپاردەكان كۆششیان نەدەكرد. تەنانەت ئەوانەش كە هەولی پابەندبوونیان دا شكستیان خوارد. (سەركوتوو نەبوون) هەرچەنیك ئەوان زیاتر هەولیان دەدا بۆ جیبەجی كردنی راسپاردەكان, زیاتر تاوانباربوونی خۆیان بۆ دەردەكەووت.

بینیمان كە راسپاردەكانی موسا بۆ حوكمررانی بە سەر نەتەوەكان پیویست بوو. بەلام سەرەرای ئەوە كاریكی تریشی دەكرد, وە ئەویش ئاگاداركدنەوەی خەلچك بو لە تاوانباربوونیان وە بی توانایی ئەوان لە پابەندبوونیا بە راسپاردەكانی خودا. وە بە هۆی تاوانیار بوننیان شیاوی مەرگ بوون.

پۆلس لە رۆمیان بابی 3 ئایەتی 19 دەڵیت: " ئیمە دەزانین كە ئاراستەی قسە لە سەریعەت دا بەرەو رووی شویچنكەوتووانی شەریعەتە بۆ ئەوەی هەموو زاریك ببەستری و تەواوی دوونیا خۆیان سەبارەت بە خودا

ریگایەكی باشتر

ریساكان مرۆظەكانی تیگەیاند كە تاوانبارن و سزای تاوانەكەیان مەرگە. وە پیویستیان بە كەسیكە كە ئەوان لە تاوانەكانیان رزگار بكا. تەنیا ریچساكان خۆیان نەیاندەتوانی ئەوان رزگار بكەن وە تەنیا تاوانباریەكەیانی نیشان دەدان. لە ئەنجامدا خودا بە میهرەبانی خۆی ریگاچارەیەكی باشتری دانا, ئەو مندالی خۆی, عیسای مەسیحی كرد بە قوربانی تاوانەكان.

ئیچمە لە مزمور 40, ئایەتی 6 تا 8 دەخوینینەوە كە: " تۆ داوای قوربانی و هەدیەت لە من نەكرد: داوات لە من نەكرد بۆ پاكبوونەوەم لە تاوان حەیوانیك سەرببرم: بەلچكوو گویچكەكانمت كردەوە بۆ ئەوەی قسەكانی تۆ ببیستم و گویڕایەلی بكەم. ئەو كات گووتم: ئامادەم بۆ ئەوەی فەرمانەكانی تۆ كە لە پەرتووكی شەریعت دا دەربارەی من نوسراوون ئەنجام بدەم. ئەی خودای من, چەندە پیچم خۆشە ویستی تۆ بەدی بینم!فەرمانەكای تۆ لە ناو دڵم دەپاریزم."

عیسا هەموو كات كۆمەڵە كاریكی دەكرد كە مایەی رەزامەندی خودا بوون. ئەو قوربانیەكی بی گەرد بوو كە خۆی كردە قوربانی لە پیناو ئیمە. چیتر پیویست ناكا بۆ پەرستنی خودا ئازەلچیچك بكەینە قووربانی. بەلام دەبی لە ریگای عساوە بۆ لای ئەو بچین, هەر بەو جۆرە كە عیسا گووتی: " من ریچگا و راستی و چیانم. هیچ كەس بۆ لای باوك نایی ئەگەر بە هۆی منەوە نەبی":

كۆمەڵە وانیەك لە یاسا بۆ ئیمە

یاساكان بی ریا یارمەتی یەهودیەكتنی دا كە بەرەو مەسیح بین, چوونكە نیشانی ئەوانی دا كە چەندە بی هیواو داماوون. ئەمە وانەیەكی قوورسە بۆ زنان و پیاوان. بەلام ئیمەش بەر لەوەی بۆ لای خودا بچین وە داوای یارمەتی لی بكەین دەبی فیری یاساكان ببین.

ریساكانی موسا لەو بارەیەوە دەتوانیچ یارمەتیمان بدا. ئیمە لە یەهودیەكان باشتر نین وە دەشی ریك وەكوو ئەوان بدۆریین. ریساكان دەتوانن وانەی باش فیری ئیمە بكەن.: ئەوەی كە خودا پیرۆز و پاكە وە ئیمە تاوانبارین, وە ئیمە تەنها لە ریگای ئەو ریگایەوە بەو بگەین كە خۆی هەلیبزاردووە (لە ریگای عیسای مەسیح)

پ26

خودا وەها چاوەروانییەكی لە ئیمە نیە كە راسپاردەكانی موسا بە تەواوی ووردەكاریەكانیەوە ئەنجام بدەین. بەلام ئەو لە پەرتووكی پیرۆزدا ئەوەی بۆ دیاری كردووین, تا بە خویندنەوەو بیركردنەوە لە بارەی ئەو, بتوانین لەبارەی ریگای ئەو زیاتر فیر ببین.

                                                                                                 پووختە

1- راسپاردەكانی خودا, ئەو راسپاردانە بوون كە خودا بە یەهودیەكانی دابوون.

2- الف) ئەم راسپاردانە بریتی بوون لە كۆمەلە یاسایەك كە تەواوی زیانی ئەوانی دەگرتەوە.

       ب)  هەروەها چۆنیتی پەرستنی خودای فیری ئەوان دەكرد.

3- یاساكان باش بوو, بەلام مرۆظەكان سەرشیت بوون و نەیانتوانی پابەندی یاساكان بن.

4- خودا لە ریگای مەسیحەوە, ریگایەكی تازەی داهینا.

5- راسپاردەكانی موسا لە پەرتووكی پیرۆزدا, لە پەرتووكەكانی خروج, لاویان, اعداد,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ27

نزیكەی دوو هەزار سال بەر لە لەدایكبوونی مەسیح, پیاویك بە ناوی ابراهیم دەزیا, كە بەپیی پەرتووكی پیرۆز بە دۆستی خودا (خلیل الله) ناوی دەركردبوو.

ئەو لە شاری ئووری كلدانیەكان كە ئەمرۆ بەناوس عەراق دەناسری, نزیكەی 1280 كیلۆمەتر بەرەو لای رۆزهەلاتی نیشتمانی ئیسرائیل, دەزیا. خەڵكی ئەو شارە لەبارەی خودای راستەقینە هیچیان نەدەزانی. ئەوان خودای دروستراویان دەپەرست.

پەیامیك لە لایەن خوداوە

رۆزیكیان ابراهیم پەیامیكی لە لایەن خوداوە پی گەیشت. دەتوانین ئەو پەیامە لە پەیدابوون بابی 12 ئایەتی 1 بخوینینەوە: " وە خوداوەند بە ابراهیمی گووت:  لە نیشتمانی خۆت وە لە زیدی خۆت وە لە ماڵی باوكی خۆت بەرەو ئەو سەرزەمینەی پیت نیشان دەدەم كۆچ بكە"

پیی گووترا كە زید و خەڵكی خۆی جی بهیڵی, وە بەرەو سەرزەمینیك كە خودا نیشانی دەدا كۆچ بكا. ئەگەر ئیمە وەها پەیامیكمان پی گەیشتبا, چ هەستیكمان دەبوو؟ (بە دڵنیایەوە سەفەركردن لەو رۆزگارەدا, زۆر قورستر و مەترسیدارتر لە ئیستا بوو)

هەروەها خودا پیی گووت: (ئایەتی 2 و 3 )  " وە لە تۆووە نەتەوەیەكی مەزن بەدی دینم وە بەرەكەتت بەسەردا دەریزم وە ناووت مەزن دەكەم وە تۆ دەبی بە بەرەكەت. وە ئەو كەسانەی تۆ بە پیرۆز دابنین بەرەكەتیان بەسەردا دەریزم وە نەفرەت لەو كەسانە دەكەم كە تۆ بە مەلعون بزانن. وە لە تۆ وە سەرجەم هۆزەكانی دونیا بەرەكەت وەردەگرن."

ابراهیم باوەری بە بەڵینی خودا هینا وە گویرایەلی بوو. لە عیبریان باسی ابراهیم دەكا: " كۆچی كرد بۆ ئەو شوینەی كە دەبوو بە میرات بیبات. كەواتە چووە دەر وە نەیدەزانی بۆ كوی بروا".

لە كۆتاییدا ئەو لە گەل هاوسەر و برازاكەی واتا لووت گەیشتنە زیدی ئیسرائیل. ئیستا دووبارە پەیدابوون بابی 13 بخویننەوە. بۆتان دەردەكەوی كە چۆن لووت باشترین نیشتمانی هەلبزارد وە ابراهیم بۆ دۆزینەوەی لەوەرگا بۆ لەوەراندنی میگەلەكەی خۆی دەستی بە گەران كرد. بەلام خودا لە گەل ابراهیم بوو وە بەلینەكانی خۆی كە بە ابراهیمی دابوو لە ساری اور زیارتری كرد.

" تەواوی ئەو سەرزەمینە كە دەیبینی بۆ هەمیشە بە تۆ و نەوەكانی تۆی دەبەخشم. نەوەكانی تۆ وەكوو تەپووتۆزی زەوی بیهەزمار زیاد دەكەم"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ. 28

بەڵینیكی سەرسوورهینەر

ئایا سەرنجتان داووە كە ئەم جارەیان خودا بۆ هەمیشە بەڵینی نیشتمانیكی بە اراهیم دا؟ بۆ خاوەنداریتی هەمیشەیی ئەم نیشتمان دەببو ابراهیم بۆ هەمیشە زیندوو بمینی, لەبەر ئەوە خوداوەند خەریك بوو بەلینی زیانی هەمیشەیی بە ابراهیم دەدا. سەرەرای ئەوە, خودا بەڵینی مندالی دا بە ابراهیم كە لە سەرزەمینەكەی هاوبەش بن. هەروەها بەلینی بە ابراهیم دا كە نەوەكانی ءەو دەبن بە نەتەوەیەكی مەزن.

خودا لە گەڵ ابراهیم پەیمانیكی بەست

بچن بۆ بابی 15 و ببینن كە چۆن خوداوەند بەڵینەكانی خۆی بۆ ابراهیم زیاتردەكا.  رۆزگار تیپەری و ابراهیم پیر بوو. لەو كورەی كە بەڵینی لە دایكبووونی درابوو هیچ نیشانەیەك نەبوو. بەلام جاریكیتر خوداوەند دلنیایی پیدا كە كوریكی دەبی وە پیی گووت كە نەوەكانی ئەو لە ئەستیرەكانی ئاسمان زیاتر دەبن. لە ئاەتی 6 دەخوینینەوە: " ابرام متمانەی بە خودا كرد وە بەو هۆیەوە خودا لیی رازی بوو ئەوی قبوڵ كرد"

ابراهیمیش وەكوو ئیمە لە بەندی تاوان ئازاد نەبوو, بەلام ئەو متمانەی بە خودا كرد وە بەو هۆیەوە خودا لیی رازی بوو. ئەم جارە دەبینین كە خودا لە گەڵ ئەو پەیمانیكی فەرمی دەبەستی كە هیچ كات ناگۆردری. دەتوانن چۆنیەتی دارشتنی ئەم پەیمانە لە پەیدابوون بابی 15 ئایەتی 8-18 بخویننەوە. لە سەردەمی ابراهیم, گریدانی بەڵین و پەیمان بە سەربرینی ئازەل ئەنجام دەدرا. دواتر ئازەلە سەربراوەكەیان پارچە پارچە دەكرد و ئەو دوو كەسەی كە پەیمانەكە لە نیوانیان بوو لە نیوان ئەو پارچانە هاتووچۆیان دەكرد. بۆ ئەمەیان خوداوەند لە نیوان پارچەكانی ئازەلەكە هاتووچۆی نەكرد, ابراهیم مەشخەڵیكی بلیسەداری بینی كە لە نیوان پارچەكان تیپەری. لەبەرئەوە متمانەی بە پەیمانەكە كرد!َ

منداڵی بەلین دراو

ابراهیم 100 سالە و هاوسەرەكەی 90 سال بوو كە لە كۆتاییدا خودا بەلینەكە خۆی بردەسەر وە كوریكی بە ئەوان بەخشی كە ناویان نا ئیسحاق. لە پەیدابوون بابی 22, دەتوانن نموونەیەكی سەرسوورهینەر لە متمانەی ابراهیم بە خودا ببینن. 14 ئایەتی سەرەتا بخویننەوە. خودا بە ابراهیمی گووت كورە تاقانەكەت ئیسحاق وەكوو قوربانب پیشكەش بكە. ئەمە لە كاتیكدا بوو كە خودا بەڵینی بە ئەو دابوو كە لە نەوەكانی ئەو نەتەوەیەكی گەورە درووست دەبن.

ابراهیم چی كرد؟ ئەو دەیزانی كە خوداوەند لە سەر بەڵینەكەی خۆیەتی. پۆلس لە عبرانیان بابی 11, ئایەتی 17-19 دەڵیت: " لە روی باوەرەوە, ابراهیم لە كاتی تاقیكردنەوەدا ئیسحاقی وەكوو قووربانی پیشكەشی خودا كرد. بەڵی, ئەم پیاوە كە بەڵینەكانی خودای قبووڵ كردبوو, ئامادە بوو منداڵەتاقانەكەی پیكەشی خودا بكا. سەرەرای ئەوەی خودا بە ئەوی گووتبوو كە نەوەكانی ئەو لە ئیسحاق دەبن. ابراهیم دلنیا بوو كە خوداوەند توانای ئەوەی هەیە تەنانەت دوای مردنیش ئیسحاق زیندوو بكاتەوە. بە واتایەكیتر ئەوی بە شیوەی نموونەیەك لە مردووەكان دۆزیەوە".

ابراهیم تەنانەت بۆ قووربانی كردنی كورە خۆشویستەكەی ئامادە بووچوونكە دەیزانی خودا زیندووی دەكاتەوە. شتیكی سەر نیە كاتی خودا لە متمانەو گویرایەلی ئەو رازی بوو. لە پەیدابوون بابی 22 ئایەتی 15-18 دەتوانن لە بارەی بەڵینەكانیتر كە خودا پیی دابوو بخویننەوە.

منداڵیكی گەورەتر لە ئیسحاق

ئەم رووداوانە هی نزیكەی 4000 ساڵ بەر لە ئیستان وە ئەگەری هەی لە سەرەتادا زۆر بۆمان گرنگ دیار نەبن. بەلام ابراهیم كوریكی هەبوو كە لە ئیسحاق گەورەتر بوو. ئایەتی یەكەم لە پەیمانی نوی (متا ) دەڵیت: " عیسا مەسیح, كوری داوود, كوری ابراهیم "

 

پ. 29

عیساش منداڵی بەلیندراوی ابراهیم بوو.پۆلس لە غلاتیان بابی 3 ئایەتی 16 پیمان دەلی: " بەلینەكان بە ابراهیم منداەكەی دران وە نالی: مندالەكانی, بۆ ئەوەی زمارەیەكی زۆر بگریتەوە, بەلكو تنەیا ئامازە بە یەك مندال واتا بە مەسیح دەكا".

لە سەر ئەو بنەمایە بەلینەكان لە گەل ابراهیم گری دران وە ئەو دەبوو بۆ هەمیشە لە سەرزەمینی ئیسرائیل بزی وە ببی بە بەرەكەت بۆ سەرجەم نەتەوەكان. ئەم بەلینە لە گەل عیسای مەسیحیش بوو بە راستی. كاتیك ئەو دووبارە بگەریتەوە بۆ ئەوەی لە ئۆرشەلیم حوكمرانی بكا, دەتوانین سەرنجی ئەوە بدەین كە تەواوی ئەو بەڵینانە

 

ئیمەش لەو بەلینانە هاوبەشین

ئەگەر باوەرمان بە عیسای مەسیح هەبی وە ئەو كارانەی كە داوای ئەنجامدانی لیكردووین, ئەنجامیان بدەین, ئیمەش دەبین بە هاوبەش لە بەلینانە. ئەگەر مولكی مەسیح بین, ئیمەش مندالی ابراهیم هەزمار دەكریین. لە ئایەتی كۆتایی لە غلاتیان بابی 3 دەخوینینەوە: " ئەگەر موڵكی مەسیحن, مناڵی ابراهیم هەزمار دەكرین و بە پیی بەلینی خودا میراتگری ئەون"

كەواتە ئیمەش دەتوانین لە بەلینەكاندا هاوبەش بین. دەتوانین زیانی هەمیشەییمان هەبی وە لە كارە مەزنەكەیدا یارمەتی عیسای مەسیح بدەین كە بریتیە لە هینانی شادی بۆ سەر زەوی.

دەبی لە بیرتان بی كە یەكیك لە بەلینەكان ئەوە بوو كە: "تەواوی نەتەوەكان داوام لی دەكەن, هەر بەو جۆرەی كە بەرەكەتم خستۆتە ناو نەوەكانی تۆ, نەوەكانی ئەوانیش بەرەكەت پی بدەم"

ئەم بەلینە لە رۆزگاری گەرانەوەی عیسا وە برەقەراربوونی پاشایەتی خودا, بە ئەنجام دەگەیەنری.

ئەی ئەو بەلینەی كە بە ابراهیم درا چی لی دی؟

رەنگە لای خۆتان وا هزر بكون كە" ئەی ابراهیم چی دەست كوت؟ ئەو هیچكام لە بەلینەكانی وەرنەگرت و مرد"

راستە بەلام هیچ هەلەیەك لە بەلینەكانی خودا دا نیە. كاتیك عیسا دووبارە بگەریتەوە ئەو ابراهیم و ئیسحاق و خەلكی تری زۆر لە مەرگ هەلدەستینی وە ئەوان بۆ هەمیشە لە سەر زەوی دەزین وە چیز لە بەرەكەتەكانی خودا وەردەگرن كە زۆر لەوەو پیش بەلینە پیدابوون.

                                                                                                      پووختە

 

 

 

 

 

پیشناریك

پ30

داوود دووهەمین پاشای یەهودیەكان بوو. ئەو لە دوای هەولی زۆر و رووداوی بی زمار, لە كۆتاییدا كۆشكیكی لە ئۆرشەلیم بوونیاد نا وە هەر لەوی زیا و حوكمی كرد. كاتی داوود بیری لە بەركەتانە كردووە كە خودا لە زیانیدا پیی دابوو وە بینی كە بووخچەی پەیمان هیشتا لە چادر دا پاریزگاری لی دەكری, بریاری دا كە پەرستگایەكی نایاب و شاییستە لە ئۆرشەلیم بوونیاد بنی بۆ ئەوەی لەویدا پاریزگاری لە بووخچەی وەفا بكری.

(بووخچەی بەلین هەر ئەو سندووقە تایبەتە بوو كە دە دەستوور لە ناویدا بوو وە رووپۆشیكی لە سەر بوو كە بە تەختی رەحمەت دەناسرا كە نیشانەی شكۆمەندی خودا بوو)

داوود بریارەكەی خۆی بە ناتان, نیردراوی خودا گووت. ناتان بە داوودی گووت: ئەم كارە بكە, بەلام هەمان شەو خودا قسەی لە گەل ناتان كرد وە پەیامیكی تایبەتی ئەو دا بۆ داوود نارد.

پەیامی خودا بۆ داوود

دووبارە بگەرینەوە بۆ دووهەمی سموئیل بابی 7. گرنگترین بەش لە پەیامی خودا بۆ داوود لە ئایەتی 12- 16 دایە. لیرەدا خودا بەلینی كوریك بە داوود دەدا (دیسان ئیمە ئەم ووسە یەهودیە (دانە)دەبینین كە بە واتای كۆر یان نەوە دی)

ئەو لە بارەی ئەو كورە بەلین دراوە دەلی: " ئەو بۆ ناوی من مالیك بوونیاد دەنی وە كورسی دەسەلاتی ئەو بۆ هەمیشە پایەدار دەكەم

وە ئەمە لە دوای مردنی داوود روویدا " لەبەرئەوەی رۆزەكانی تۆ كۆتایی پی دی وە لە گەل باوانت دەخەوی وە زوریەتی تۆ (نەوەی تۆ) كە لە خاچی تۆ دیتەدەر, لە دوای تۆ پایەداری دەكەین وە دەسەلاتی ئەو پایەدار دەكەم"

شتی زیاتر لە بارەی كوری داوود

ئیستا داوود كوریكی هەبوو بە ناوی سلیمان, كە لە دوای ئەو دەسەلاتی ئۆرشەلیمی گرتەدەست. بەلام ئەو لە رۆزگاری زیانی داوود بوو بە پاشا. وە بە دلنیایەوە بۆ هەمیشە حوكمی نكرد.

ئەم كورە بەلین دراووە دەبوو ببی بە كەسیكی زۆر گرنگ بۆ خودا. هەر بەو جۆرە كە خودا دەلیت: " من باوكی ئەو دەبم وە ئەو كوری من دەبی"

بگەرینەوە بۆ بابی یەكەمی لوقا. لیرە دەربارەی فریشتەیەك دەخوینینەوە كە دی بۆ لای زنیكی گەنج لە نەوەكانی داوود وە پیی دەلی كە كوریكی دەبی. ئەم كورە, وەكوو مندالەكانیتر, بە هۆی باوكیكی سەرزەوییەوە نەهاتە دوونیا. بەڵكوو لە لایەن هیزی خوداوە هاتە دوونیا.

 

 

 

 

 

 

 

پ31

بەو زنە گەنجە كە ناوی مریەم بوو گووترا: " روحی پیرۆز دیتە لات وە هیزی خوای مەزن سیبەری دەخاتە سەر سەرت وە بەو هۆیەوە ئەو مندالە پیرۆزە بە كوری خودا ناو دەهینری".

فریشتەكە هەروەها بە مریەمی گووت:

ئەو دەبیت بە كەسیكی مەزن وە بە كوری خودای مەزن ناوبانگ پەیدا دەكا . خوداوەند, تەختی پاشایەتی باپیرە گەورەی مندالەكە واتا داوودی پی دەبەخشیت. ئەو تا هەمیشە بە سەر بنەمالەی یەعقوبەوە فەرمانرەوایی دەكا وە پاشایەتی ئەو هیچ كات كۆتایی نایە.

ئیستا دەتوانین ببینین كە ئەو بەلینەی كە خودا بە داوودی دا چۆن بوو بە راستی.

1- خودا بۆ ئەو باوك بوو.

2- دەسەلاتداری ئەو بۆ هەمیشە بەردەوان دەبی.

پاشایەتی یەهود

عیسا لە دایك بوو بۆ ئەوەی ببی بە پاشا. ئەو پیاوانەی كە بۆ پەرستشی هاتبوون, پرسیان: " ئەو تازە لە دایكبووە لە كوییە كە پاشای یەهوودە".

كاتی عیسا قۆلبەست كرا و بردرا بۆ لای پیلاتۆس, پیلاتۆس لیی پرسی: " ئایا تۆ پاشای یەهودی؟" عیسا وولامی دایەوە: " تۆ وادەلیی"

ئەم جۆرە لە قسەكردن لە ناو یەهودیەكان بە واتای ئەوەیە كە " بەلی بە دلنیایەوە من پاشام"

هەر بەو جۆرەی كە پیشتر بۆمتندەركەووت عیسا دەگەریتەوە سەر زەوی بۆ ئەوەی ببی بە پاشای یەهوود وە لە سەر تەختی داوود حوكمرانی بكا.

حوكمرانی جیهانی

كاتی عیسا دەگەریتەوە بە تەنیا نابیتە پاشای یەهود. ئەو حوكمرانی سەرانسەری دونیا دەكا.

خودا خۆی دەلیت: " ئیستا كاریكی گرنگتر لە هینانەوەو زیاندنەوەی ئیسرائیل بە تۆ دەسپیرم. تۆ ئەی خزمەتكاری من, بۆ نەتەوەكانی دونیا دەتكەم بە تیشك بۆ ئەوەی رزگاری من بۆ هەموو خەلكی جیهان بە دیاری ببە"

ئەی دااود چی؟

هەرچەندە داوود دركی بەوە كردبوو كە ئەم بەلینە, تا ماوەیەكی زەمەنی دریز بەدی نایە, بەلام ئەو زۆر سووپاسگوزاری خودا بوو. دەتوانین نزای سووپاسی ئەو لە دووەمی سموئیل بابی 17 , ئایەتی 18 بۆ 29 بخوینینەوە.

خودا گووتی: " ئەوە بزانە كە خیزانی تۆ بۆ هەمیشە دەمیننەوە وە لە حزووری مندا فەرمانرەوایی دەكەن.

 

 

 

 

پ32

كەواتە داوود دەیزانی لە كۆتاییدا رۆزگاریك كە كوری گەورەی ئەو (عیسای مەسیح) دەسەلاتی ئۆرشەلیم بگریتە دەست, ئەویش لە گەل مردووەكان هەلدەستیتەوەو لە هاوبەشی لە خۆشی پاشایەتیدا دەكا.

داوود زۆربەی كات لە بارەی ئەو بەلین یا پەیمانەی كە خودا لە گەلی بەستبوو بیری دەكردەوە و لە بارەی ئەمەوە لە مزامیر دەنووسی.

بۆ نموون, لە مزمور 89, ئایەتی 4-2 دەخوینینەوە:

" چونكە رەحمەتی تۆ بی كۆتایە وە وەفاداری تۆ وەكوو ئاسمانەكان پایەدارە. تۆ بەلینت بە خزمەتكاری هەلبزیرراووت داوود داوە كە تەختی پاشایەتی ئەو بۆ هەمیشە, نەوە دوای نەوە پایەدار دەكەی"

داوود هەروەها لە بارەی ئەمەوە لە مزمور 16 دەلیت: " چونكە گیانم لە جیهانی مردووەكان جی ناهیلی وە لیناگەریچی قەدیسی خۆت فەساد ببینی"

عیسا قەقیسی خودا بوو, وە ئو "فەساد"ی نەبینی. جەستەی ئەو نەرزا, چونكە دوای سە رۆز خودا ئەوی لە مردن هەلساندەوە.

دورنما

پۆلس لە عبرانیان بابی 11 ئایەتی 39 و 40 پیمان دەلی: " هەموویان سەرەرای ئەوەی لە ئیمان شایەدی دۆابوون, بەلینیان نەدۆزیەوە. چوونكە خوداوەن شتیكی باشتری ئامادە كردووە بۆ ئەوەی بی ئیمە كامڵ نەبن"

ئیستا ابراهیم و داوود و زۆربەی باوەردارەكانیتر مردن, بە ئاگاداربوون لەوەی كە لە رۆزی گەرانەوەی عیسای مەسیح, ئەوان دووبارە لە مردن رادەبن وە تەواوی ئەو كەسانەی كە پەیوەندیان بە عیساووە هەیە زیانی هەمیشەییان پی دەبەخشری و تەكمیل دەبی"

ئایەتیكی كلیلی

بینیمان كە عیسای مەسیح لە نەوەكانی ابراهیم و داوودە. یەكەمین ئایەتەكانی پەیمانی نوی بە ئەم رستانە دەست پی دەكەن: " شەجەرەنامەی عیسا مەسیح, كوری داوود, كوری ابراهیم"

تەنیا كاتیك دەتوانین لە پەیمانی نوی تی بگەین كە پەیمانی كۆنمان خویندبیتەوەو لیی تیگەیشتبین.

                                                                                                       پووختە

1- خودا بەڵینی كوریكی بە داوود دا.

2- ئەم كورە هەمان كوری خودا بوو.

3- ئەو بۆ هەمیشە لە سەر تەختی حوكمرانی داوود, حوكمرانی دەكا.

4- ئەم كورە عیسا بوو.

5-

 

 

پ.33

" كاتی بچووكتر بووم نەمدەتوانی هەموو كاریك بكەم" چەند جار ئەم رستەیەمان بیستووە؟  وە چەندە راست بوون! ئیمە نابی تا گەیشتن بە تەمەنی 70 ساڵی خۆراگرین تا هیزیشمان لە دەست بدەین. تەنانەت لە تەمەنی مام ناوەندیش ناتوانین بەو خیراییەی كە گەنجیتی جووڵە یان بیر بكەینەوە و چالاكی بكەین.

زیانی ئیمە لە ڕیڕەوی پیربوون تیدەپەری وە ئیمە بی گوومان دەزانین كە رۆزیك دی دەبی بمرین, تەنانەت ئەگەر نەمانەوی بیریشی لی بكەینەوە. ووشەكانی نووسەری مزامیر راستیان تیدایە كاتیك دەلی: "تەمەنی ئیمە حەفتا سالە وە ئەگەر بەهیز بین, رەنگە ببی بە هەشتا سال. بەلام بە دریزایی ئەم ماوەیە, هیچ شتی بیجگە لە ئازار و مەینەتی بەر ئیمە ناكەوی. لە هەر ئانو ساتیك رەنگە تەمەنمان بە كۆتا بگات و بۆ دوونیایەكیتر لە شەقەی بال بدەین. "

هەموو مرۆظەكان دەمرن. راستی ئەوەیە كە تەنیا فەرمانی جیگیر لە بارەری زیان  ئەوەیە كە رۆزیك هەردەبی بمرین.

یەكەمین مرۆظ لە سەر زەوی

بۆ چی وەهایە كە هەموومان پیر دەبین و دواتر دەمرین؟ بۆ زانینی وولام, دەبی بگەیریینەوە بۆ یەكەمین بەشی پەرتووكی پیرۆز وە بەبارەی پەكەمین زن و پیاوی سەر رووی زەوی بخوینینەوە. خودا دونیای بە شیوەی جیگایەكی زۆر جوان و دڵگیر بۆ زیانی زن و پیاو ئافراند. ئەو سەرەتا گزوگیاو ئازەلی ئافراند وە دواتر كە هەموو شتی ئامادە بوو, ئەو پیاوی درووست كرد.

لە پەیدابوون, بابی 2 ئایەتی 7 دەڵی كە: " ئەو كات خوداوەند لە خاكی زەوی مرۆظی خوڵقاند" جەستەی مرۆظ بە پسپۆریەكی سەرسوورهینەر شیوەی وەرگرت. دەتوانین جەستەیەكی بی گیان بینینە بەرچاو كە لە سەر زەوی كەوتووە. دواتر چی روویدا؟  خودا" لە لووتی ئەودا روحی زیانی بەبەردا كرد وە مرۆظ بوو بە گیانیكی زیندوو"

مرۆظ دەستی بە هەناسەدان كرد. ئەو زیندوو بوو! ئەو دەیتوانی بینی, ببیستی, بیربكاتەوە وە هەست بكا. بی گوومان مرۆظ سەرسورهینەرترین شت بوو كە خودا ئافراندبووی.

مرۆظ تەنیایە

پەیدابوون, با بی 2 ئایەتی 8: " لە دوای ئەوە خوداوەند لە سەرزەمینی عەدەن (بەهەشت) جیگرتوو لە شەرق, باغیكی بەدی هینا وە ئەو مرۆظەی كە درووستی كردبوو لەو باغەی دانا. "

 

 

 

 

 

 

 

پ 34

ئادەم (ئەو ناوەی كە خودا بۆ ئەكەم مرۆظ  دیاریكردبوو) لە ناو باغەكە دەگەرا. لە لایەن خوداوە پیی گووترابوو كە ئەو دەتوانی لە هەر جۆرە میوەیەك كە حەزی لی بی بخووات, بیجگە لە یەك دار. كە بە  " درەختی ناسینی باش و خراپ" دەناسرا. خودا ئاگاداری كردەووە. " ئەگەر لە میوەكەی بخۆی, دڵنیابە دەمری"

ئادەم ئازەلەكانی تەنیا بۆ بۆ هاورییەتی هەبوو, ئەوان نەیاندەتوانی وەكوو ئەو بیر بكەنەوە. ئەو بە تەنیا مایەوە. وە خودا فەرمووی: "  ساییستە نیە ئادەم بە تەنیا بمینیتەوە, دەبی هاودەمیكی گوونجاو بۆ ئەو بەدی بینم"

لە ئایەتەكانی 21 تا 23 دەخویننەوە كە چۆن خودا ئادەمی بردە خەوەوە وە یەكیك لە پەراسووەكانی دەرهینا وە پەراسووەكەی بۆ شیوەی زنیك گۆری. كەسیك كە لە گەل ئادەم بی و هاوبەشی زیانی بی.

ئادەم و حەوا پیشیلی فەرمانی خودایان كرد

ئیستا پەیدابوون بابی 3 ئایەتی 1 تا 13 بخویننەوە وە ببینن كە چۆن یەكەمین زن واتا حەوا, بە گوی گرتن لە قسەی مار, پیشیلی فەرمانی خودای كرد. وە چۆن ئادەم لە فەرمانی خودا سەرپیچی كرد.

بە سەرچیچی كردن لە فەرمانی خودا ئەوان لە تاوان تیوەگلان وە هەر بەوجۆرە كە پیشتر بینیمان, پاداشی تاوان مەرگە. ئادەم و حەواش ئەوەیان دەزانی, چوونكە پیشتر خودا ئەوەی پی گووتبوون: " ئەگەر لەو میوەیە بخۆی بە دلنیایەوە دەمری"

سزادان

مارەكە لە بەر ئەوەی ببووە هۆی نانەوەی كیشە, سزا درا. ئادەم و حەوا بە مەرگ سزا دران وە لە باغی عەدەن دەركران. هەرچەندە دوای ئەو رووداوە ئەوان بۆ ماوەیەكی زۆر زیان, بەلام ئادەم و هاوسەرەكەی مردنیان بەدی هینا وە ئەوانیش ریك وەكوو مارەكە تووشی ماندوویتی, نەخۆشی, پیری و مەرگ بوون. ووتەی خودا یەكلاكەرەوە بوو " وە لە كۆتاییدا بۆ هەمان خاك دەگەرییەوە كە لیی وەرگیرای: چوونكە تۆ لە خاك بەدی هاتووی و بۆ خاكیش دەگەرییتەوە"

بیگوومان بیرتانە كە خودا چۆن ئادەمی خوڵقاند. ئەو " وە لە ناو لووتی ئەو روحی زیانی تیكرد وە ئادەم بوو بە نەفەسیكی زیندوو" (پەیدابوون, بابی2 ئایەتی 7). هەموو مرۆظەكان نەفسیكی زیندوون بەلام كاتیك لە هەناسەدان دەكەوون زیانی ئەوان لە ناو دەچی وە دەبن بە "نەفسی مردوو".

هەر بەو جۆرە كە نووسەری پەرتووكی كۆمەڵگا دەڵی: " لە بەرئەوەی زیندووەكان دەزانن كە دەبی بمرن, بەلام مردووەكان هیچ نازانن ئەوان چیتر پاداشت وەرناگرن چونكە باسی ئەوان فەرامۆش دەكری هەروەها خۆشەویستی و نەفرەت و حەسوودی ئەوان, ئیستا نابوود بووە و چیتر تا ئەبەد هەرشتیك كە لە زیر هەتاو دەكری نسیبی ئەوان نابی"

یان هەر بەوجۆرە كە ئیمە لە مزمور 146 ئایەتی 3 و 4 دەخوینینەوە "

تاوان و مەرگ لە جیهان

پۆلسی نیردراو یارمەتی ئیمە دەدا لە تیگەیشتن لە چۆنیەتی كاریگەری ئەم بابەتە لە سەر زیانی ئیمە. ئەو لە رۆمیان بابی 5 ئایەتی 12 دەڵیت: " كاتیك ئادەم تاوانی كرد, تاوانەكەی ئەو تەواوی نەوەی مرۆظی                    كرد  وە بووە هۆی بلاوبوونەوەی مەرگ لە سەرانسەری دوونیا. لە ئاكامدا هەموو شتی تووشی رزین و خراپبوون بوو, چوونكە مرۆظەكان هەموو تاوانیان كرد

 

پ 35

ئادەم و حەوا تاوانبار بوون. ئیمە مندالانی ئەوانین وە لە ئەنجامدا ئیمەش تاوانبارین. سرووشتی ئیمە, سرووشتیكی پیسبوو بە تاوانە, یان هەر بەو جۆرە كە پۆلس دەڵی, ئیمە بە سرووشت " مندالانی سەرپیچیكار"ین... وەكوو باوكمان ئادەم تاوانمان كردووە وە وەكوو ئەویش دەمرین.

ئەمە خەتای ئیمە نیە كە سرووشتیكی پیسبوو بە تاوانمان هەیە وە بیگوومان ئەمە خەتای خوداش نیە. ئەمە خەتای ئادەم و چارەرەشی ئیمە بوو. زۆر نەزانین ئەگەر خودا بە خەتابار بزانین. لە جیاتی ئەوە دەبی سپاسی بكەین. دەبی سووپاسگووزاری ئەو بین كە چانسیكی دووبارەی بۆ زیان بە ئیمە بەخشیەوە. شانسیك كە بە هیچ شیوەیەك شایانی نەبووین. وە ئیمە دەبی بە شیوەیەكی تایبەت سووپاسی بكەین چوونكە ئەو ریگای هەلاتن لە گیروگرفتی بیهیواكەری بە ئیمە نیشان داوە.

ئیمە بە خاتری لە دایكبوون بە سرووشتیكی پیسبوو بە تاوان, تاوانبار نین, بەلام ئەگەر لەو ریگای دەرچوونەی كە خودا بۆ ئیمەی پیشنیار كردووە, غافل ببین, شایانی لۆمەی زیاترین.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ36

هۆگری بە خۆمان

پەرتووكی پیرۆز باسی ئو هۆگریە زیادەیە دەكا كە یۆناتان نیسبەت بە داوودی هاوریی هەیبوو: "لە هەمان رۆزدا لە دوای گفتوگۆی شائۆل لە گەل داوود, یۆناتان هۆگریەكی زۆری بەرامبەر داوود پەیدا كرد. بە رادەیەك كە ئوی بە قەدەر گیانی خۆی خۆش دەویست. "

هەموومان روح و گیانی خۆمان خۆش دەوی. پۆلس لە افسسیان, بابی 5 ئایەتی 29 دەلیت: " هیچ كەسیك هەرگیز رقی لە جەستەی خۆی نەبووە. بەڵكو خواردنی پی دەدا و گرنگی پی دەدا- واتا هەر ئەو كارەی كە مەسیح بۆ كەنیسا دەیكاگ

ئەگەر ئیمە گرنگی بە خۆمان نەدەین كە چی دەخین و چی دەخۆینەوە. زۆر زوو دەمرین.

درۆی مار

بەلام زۆریك لە ئیمە زۆر كەیفمان بە خۆمان دی. بەلی, ئیمە زۆر بیر لە خۆمان دەكەینەوە. ئەگەری هەیە هەر بەم هۆكارە بی كە بۆ مرۆظەكان باوەر كردن بەوەی كە دەمرن و وەكوو ئازەلەكان لە ناو دەچن زۆر قوورسە.  ئەوان بیركردنەوە لەوەی كە لە دوای مەرگ بۆ جیگایەكی باشتر بۆ زیان دەچن, هەڵدەبزیرن.

مار بە ئادەم و حەوای گووت: " بە دڵنیایەوە نامرن"َ! (پەیدابوون, بابی 3 ئایەتی 4). اما درۆ بوو بەڵام حەوا پیی باشتر بوو باوەر ئەم درۆیە بكا لە جیاتی ئەوەی بەو شتە متمانە بكا كە خودا گووتبووی.

مرۆظ هەموو كات باوەركردن بە درۆی مارەكەی هەڵبزاردووە, وە چیرۆكی زۆری لەبارەی مردنەوە هەڵبەستووە, لە جیاتی ئەوەی باوەر بە قسەی خودا بكا: "تۆ لە خاك وەرگیراوی و بۆ ناو خاكیش دەگەرییەوە" (پەیدابوون بابی 3 ئایەتی 19).

وەكوو ئازەڵەكان كە لە ناو دەچن.

فیركاریەكانی پەرتووكی پیرۆز, زۆر سادە و روونن. بچن بۆ جامعە بابی 3 وە ئایەتی 19 بخویننەوە, " سەرەرای ئەوە, كۆتایی مرۆظ و حەیوان وەكوو یەكە, هەردووكیان گیانیان لە دەست دەدەن و دەمرن: كەواتە مرۆظ هیچ مەزنیتیەكی بەسەر حەیوانەوە نیە. هەموو شتیك پووچیە".

كاتیك ئیووە جەستەی حەیوانیكی مردوو دەبینن, بە بیرتان دا نایە, كە گرنگترین بەشی ئەو ئازەڵە, بۆ ئاسمانەكان ڕۆشتووە. ئیوە دەزانن كە ئەم ئافرینراووەی كە كە رۆزیك لە زیاندا بووە و هەناسەیداووە, هەرچەندەش جوان بووبی, ئیستا تەنیا جەستەیەكی بی گیانە وە ئەمەش ڕیك هاوشیوەی چارەنووسی مرۆظە. كاتیك مرۆظەكان دەمرن, تەواوی ئەو شتەی كە لە دوای خۆیان جیی دەهیڵن, جەستەی بی گیانیانە.

 

 

 

 

 

 

 

پ.37

سەرنجتان داووە بە ئایەتی 12 لە مزمور كە گووتی:

" بەلام مرۆظ لە حورمەتدا نامینیتەوە, بەڵكو وەگوو ئازەڵەكان لە ناو دەچی"

وەكوو ئازەڵەكان؟ بەڵی, نووسەر لەو بارەیەوە هیچ گوومانیكی بۆ نەهیشتووینەوە. هەروەكوو لە دریزەدا لە ئایەتی 14 دەڵی: " ئەوان وەكو ئەو مەرانەن كە بەرەو لەناوچوون دەرۆن".

بۆچوونیكی هەلە

خەڵكیكی زۆر باوەریان وایە كە كاتی مردن بەشیچك لە ئەوان دریزە بە زیان دەدا. ئەوان وابیردەكەونەوە كە مرۆظ " روحیكی هەمیشەیی" هەیەكە تا ئەبەد لە ئاسمان زیان بەسەر دەبا. بەڵام رووحەكان "هەمیشەیی" نینخودا لە ریگای پیغەمبەر حزقیال دەلی: " روحی هەمووان هی منە, كور و باوك هەردووك خاوەنداریتیان بۆ من دەگەریتەوە. تەنیا, هەركەسی تاوان بكا, دەمریت"

بینیمان كە مەبەستی پەرتووكی پیرۆز لە مەرگ چیە؟ مەبەستی ئەو تەواوبوونی زیانە بە شیوەیەكی تەواو, كەواتە هزر و جەستە ویران دەبی و دەگەریتەوە بۆ خاك.

كڵاورۆزنەیەك لە هیوا

ئەگەری هەی ئیوە هەست بكەن كە پەرتووكی پیرۆز  دابخەن, یان ئەم لاپەرەیە فریبدەن. بەلام كەمیك خۆراگرن, پەرتووكی پیرۆز قسەی خودایە. وە هەر شتیچ كە دەڵی راستیە. دەبی زۆر نەزان بین كاتی لە باوەر كردن بە راستی خۆمان بدزینەوە, تەنها لەبەرئەوەی كە بەدڵی ئیمە نیە.

هەر ئەو پەرتووكە پیرۆزەی كە راستی مەرگمان فیر دەكا, ئیمە لە هیوایەك بەرزتر لە قەبر ئاگادار دەكاتەوە. ئومید بە هەڵسانەوە. عیسای مەسیح, بە هەڵسانەوە لە مردووەكان, بە هەمان جەستە گەرایەوە بۆ زیان. وە رۆزیك دادیت ئەو كەسانەی باوەریان بە مەسیح هیناووە و هی ئەوەن وەكوو ئەو لە گۆرەكان هەڵدەستینرینەوە.

 

 

 

جەهەننەم لە كوییە؟

پەرتووكی پیرۆز پیمان دەلی: " ئاسمانەكان هی خودان, بەلام ئەو زەوی بە مرۆظ بەخشی." (مزمور 115, ئایەتی 16). دەزانین كە ئاسمان نشینگەی خودایە وە ئەو زەوی وەكوو ماڵیك بۆ مرۆظەكان درووست كردووە. بەلام جەهەننەم چیە؟  لە كوییە و چ كەسانیچكی لییە؟

 

 

 

 

پ38

بەر لەمە دەمانزانی كە كاتی مرۆظ دەمری. بۆ خاكی زەوی دەگەریتەوە. ئەو چیتر ناتوانی بیربكاتەوە یان هەستی هەبی.ئەو وەكوو ئەو حەشەرەی كە لە ناو پەنجەكانتان فلیقاوەتەوە, هیچ زیانیكی نیە.

هەندی لە خەلكی وا هزر دەكەن كاتی مرۆظە تاوانبار و شەرانیەكان دەمرن, بۆ سزادان بۆ شوینیك دەنیردرین كە ناوی "جەهەننم"ە بەلام ریگە بدەن بزانین پەرتووكی پیرۆز لەم بارەیەوە چی دەڵی.

پەیمانی كۆن سەرەتا بە زمانی عیبری نووسراوەوە دواتر بۆ ئینگلیزی وەرگیردراووە. ووشەی عیبری "شیئول" بە واتای "شوینیكی سەرداپۆشراو" دیت وە ئەوە هەمان ووشەیە كە 31 جار بە ناوی جەهەننەم (HELL) وەرگیردراووە. شوینی سەرداپۆشراو بە واتای گۆر دیت وە جیی سەرنجە كە وەرگیریش 31 جار تەواو ووشەی گۆری بۆ واتای ووشەی شیئول داناوە. جەهەننەم (HELL) وە گۆر (grave) یەك ووشە و یەك شوینن.

دونیای مردووەكان (جەهەننەم)

هەر بەو جۆرەی كە پەیمانی كۆن بۆ یەكەمجار بە زمانی عیبری نووسرا, پەیمانی نویش بۆ یەكەمجار بە زمانی یۆنانی نووسرا. " دوونیای مردوەكان" (Hades) ووشەیەكی یۆنانیە بۆ جەهەننەم (HELL), وە ئەمە ریك بە واتای ووشەی عیبری "شیئول (sheol)ە.

هەربەوجۆرەی لە بارەی عیسا دەخوینینەوە: " چوونكە نەفسی من لە جیهانی مردووەكان نابینیەوە". (اعمال, بابی2, ئایەتی12)

عیسا بۆ دوونیای مردووەكان بە واتایەكیتر, بۆ (گۆر) چوو, بەلام لەویدا نەمایەوە. ئەو لە مردن هەڵسایەوە.

بەلام ئەی ئاگری جەهەننەم چیە؟

لە مەرقس بابی 9 دەخوینینەوە: " كەواتە هەركاتیك دەستت تۆ بخلیسكینی, دەستت ببرەوە, لەبەرئەوەی باشترە بە كەمئەندامی بچیە ناو زیان لەوەی كە بە هەردوو دەستەوە بچیە جەهەننەم, بچیە ناو ئاگریك كە هیچ كات ناكووزیتەوە"

ووشەیەكیتر بۆ جەهەننەم لەو ئایەتەدا  لە زمانی یۆنانیدا هەیە كە ناوی جیهیننایە

جیهیننا ناوی شوینیكە لە دەرەوەی ئۆرشەلیم. جیچگایەكە كە لای یەهودیەكان زۆر ناسراووە. ئەمە شوینیچك بوو كە زبڵ و خاشاكی شاریان تیدا دەسووتاند. لە سەردەمی گەمارۆ و جەنگیش, لاشەی مردووەكانیش بۆ سووتاندن هەڵدەدرانە ناو جیهیننا. ئەمە شوینیكی ویران بوو, كەواتە لە جەهەننەم (جیهیننا) هاویشتن بە واتای بە تەواوی لە ناوبردن دی.

عیسا مرۆظەكانی لە جیابوونەوە لە هەموو ئەو شتانەی كە ئەوان لە خودا دوور دەكاتەوە, ئاگادار كردۆتەووە, بۆ ئەوەی ئەوان لە مەرگی هەمیشەیی دوور بخاتەوە.

 

 

 

 

 

 

پ.39

ووشەی " هەڵسانەوە" بە واتای گەرانەوەی دووبارە بۆ زیان دی. ئەم رووداوە دەبی سەرسوورهینەرترین رووداوی جیهان بی, كاتیك عیسا سی رۆز دوای مردنی لە گۆر هاتەدەر.

كاتی قووتابیەكانی ئەویان بینی, نەیاندەتوانی باوەر بەو شتە بكەن كە چاوەكانیان دەیبینی.

" سەیری دەستەكان و قچەكانی من بكەن, ئەوە خۆمم, دەست لە من بدەن و ببینن, تارمایی وەككو من گۆشت و ئیسقانی نیە. ئەمەی گووت و دەست و قاچەكانی خۆی نیشانی ئەواندا. لەوپەری شادی و سەرسوورمان نەیاندەتوانی باوەر بەو شتانە بكەن. ئەوجا عیسا لیی پرسین: ئایا لیرە خۆراكتان پییە؟ یەك پارچە ماسی برزاویان بۆ برد. ماسەكەی هەڵگرت و لە بەرچاوی ئەوان خواردی." (لوقا بابی 24, ئایەتی 39 تا 43).

لە كۆتاییدا ئەوان باوەریان كرد كە ئەو بە راستی دووبارە زیندوو بۆتەوە. خودا زیانی هەمیشەیی بەو بەخشیبوو. لەبارەی ووتەی مەسیح لە مكاشفە, بابی 1 ئایەتی 18 دەخوینینەوە: " ئیستا تا هەتایی زیندووم".

عیسا شوینكەتووانی هەڵدەستینیتەوە

عیسا قووتابیەكانی فیركرد كە ئەوانیش لە مردن هەڵدەستنەوە. دووبارە سەرنج لەو ئاەتە بدەن كە باسمان كرد. عیسا گووتی: " من زیندوو بووم وە مردم وە ئیستا بۆ هەمیشە زیندووم وە كلیلەكانی مەرگ و جیهانی مردووەكان (یان گۆر) لە دەستم دایە.

ئەگەر ئیوە كلیلی دەرگایەكتان لابی, واتای وایە ئیوە دەتوانن ئەو درگایە بكەنەوە. عیسا كلیلی قەبرەكانی لایە. هەربۆیە ئەو دەڵیت كە هیزی كردنەوەی قەبرەكان و ئەو كەسانەی تییاندا نیزراوون لای ئەوە.

ئەم هیزە لە لایەن خوداوە بە ئەو دراووە. لە ئینجیلی یوخەننا, بابی 5 ئایەتی 20-29 ئەممە بخویننەوە. سەرنجی زیاتر لە ئایەتی 21 بدەن كە دەڵیت: " لەبەر ئەوەی هەر بەوجۆرەی باوك مردووەكان زیندوو دەكاتەوە وە زیانیان پی دەبەخشیت, كوریش هەركەسیك حەزی لی بی ز یندووی دەكاتەوە.

زیندوو كردنەوە واتا بەخشینی زیان, وە خودا هیزی زیان بخشین بە زنان و پیاوانی داوە بە عیسا.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ.40

هیوایەكی هاوبەش بۆ باوەرداران

مرۆظەكان لە سەردەمی جیاواز, بە هیوای رۆزی هەڵسانەوە (زیندووبوونەوە) كۆچی دواییان كرد. پۆلس لەم بارەیەوە دەڵیت: " تەواوی ئەو كەسانەی بە باوەرەوە مردن, بە بی ئەوەی ببن بە خاوەنی بەرەكەتی بەڵین دراو, بەلام بەدیهاتنی بەلینەكانیان لە دوورەوە بینیوەو بە دلخۆشیەوە لە چاوەروانیدابوون. وە باوەریان بەو راستیە هیناوە كە لەم جیهانەدا غەریب و بیگانەن".

لە دریزەدا ئەو دیسان لە بارەی ئەم مرۆظانەوە دەڵی: " سەرەرای ئەوەی ئەوان بە هۆی باوەرەكەیان بە ناوبانگ بوون بەلام بەلینەكانی خودا بۆ بۆ هیچ كام لەوان بە تەواوی بە ئەنجام نەگەیەنرابوو. چوونكە خودا نەخشەی (پلان) باشتری بۆ ئیمە هەبوو وە ئەویش ئەوە بوو ئەوان بە بی ئیمە بە كامڵی نەگەن".

لەم ئایەتەوە بۆمان دەردەكەوی كە دیاری زانی هەمیشەیی (بەردەوام) لە سەردەمیكی دیاریكراو, بە نسیبی باوەردارانی راستەقینە دەبی. مەسیحیەكانی سەرەتاكانیش باوەریان بەم زەمەنە دیاریكراووە هەبوو.

كاتیك یەكیكیان دەمرد, ئەوان وەكوو "نووستوو" باسیان دەكرد چونكە وەكوو كەسیكە كە دوای خەتن لە خەو رادەبی, ئەو نیردراووەش لە مردن هەلدەستیتەوە لە بابی 15 لە سەرتای قەرنتیان كە پۆلس لەبارەی 500 كەس لە شوینكەوتوان كە دوای هەلسانەوەی مەسیح, ئەویان بینیووە گووتی: " هەندیك لە ئەوان خەوتوون (مردوون)" ئایەتی 6

هەڵسانەوە (زیندووبوونەوە) كەی روودەدا؟

نزیكەی 2000 سال لە زیندووبوونەوەی (هەلسانەەی) عیسا تیدەپەری, چ زەمەنیك بریارە كە ئەو " مردووە باوەردارەكان" هەڵسینیتەوە؟ پۆڵسی نیردراو وولامی ئەم پرسیارەكان دەداتەووە. ئەو لە سەرەتای قرنتیان بابی 15 دەڵی: " هەر بەو جۆرە كە هەموو مرۆظەكان بە هۆی پەیوەندیان بە ئادەمەوە دەمرن, تەواوی ئەو كەسانەی كە لە گەل مەسیح هاوپەیمانن زیندوو دەبنەوە. بەلام هەر كەسیك بە سەرەی خۆی زیندوو دەبیتەوە: سەرەتا مەسیح خۆی وە دواتر لە كاتی هاتنی ئەو, ئەو كەسانەی كە پەیوەندیان بە ئەوەوە هەیە, زیندوو دەبنەوە". (ئایەتی 22-23)

بە لەمە ئەوەمان بینی كە عیسای مەسیح دەگەریتەوەو پاشایەتی خودا لە سەرانسەری زەوی بەرقەرار دەكا. كاتی ئەو دەگەریتەوە بۆ ئەوەی ئەم كارانە ئەنجام بدا, مردووەكان هەڵدەستینیتەوە. دواتر زیانی نەبراووە بە باوەرداران دەبەخشری وە ئەوان بە خزمەتكردن بە دەسەلاتداری عیسا لە سەر زەوی خۆشحال دەبن. هەر بەو جۆرەی كە لە مكاشەفە, بابی 5 ئایاتی 9-10 لە بارەی گۆرانی ئەوان لەو رۆزانەدا دەخوینینەوە. "شایانی وەرگرتنی پەرتووكی پیرۆز و كردنەوەی مۆرەكانیت. زوونكە بوویتە قووربانی وە بە خوینی خۆت خەلكت لە هەر هۆز و زمان و نەتەوەو گەلیك بۆ خودا كریەوە. وە ئەوانت بۆ خودای ئیمە پاشاكان و كۆنە سازكرد وە لە سەر زەوی حوكمداری دەكەن"

هەندیك لە سەردەمی هاتنی عیسا زیندوون

ئەو كەسانەی كە لە كاتی گەرانەوەی عیسا زیندوون, چیان لیدی؟ عیسا گووتی كاتیك كە دیتَ: " فریشتەكانی خۆی دەنیری بۆ ئەوەی هەڵبزیچرراوانی خودا لە چوار گۆشەی جیهان وە كەشكەشانی فەلەك كۆ بكەنەوە. "

لە سەرتای تسالونیكیان بابی 4 ئایەتی 14 بۆ 17 پۆلس هەندی زیاتر باسی ئەوەمان بۆ دەكا, ئو دەڵیت: "ئەگەر ئیمە باوەرمان وابی عیسا مرد و دووبارە زیندوو بووەوە, هەروەها باوەرمان بەوەبە كە خودا ئەوانەش كە باوەریان بە عیسا هیناەوە مردوون لە گەڵ عیسا دووبارە دەگەرینیتەوە"

هەر بەو هۆیەوەیە كە كە لە ریگای كەلامی خوداوە پیتان دەلیم كە ئەو كەسانەی كە لە كاتی گەرانەوەی خوداوەند زیندوون, جیگای ئەو كەسانە ناگرن كە خەوتوون.

پ41.

" لە هەمان كاتدا كە دەنگی فەرمانی خودا وە دەنگی سەرۆكی فریشتەكان وە بانگی          خوداوەند دەبیستری, خودی خوداوەند لە ئاسمانەوە دیتە خوار وە سەرتا ئەو كەسانەی كە بە باەربوون بە مەسیحەوە مردوون, هەڵدەستنەوە وە دواتر ئەو كەسانەی كە لە نیوان ئیمە زیندوو دەمیننەوە هاوری لە گەل ئەوان بۆ ناو هەورەكان دەبردرینە سەرەوە بۆ ئەوەی لە ناو هەورەكان بە دیداری خودا بگەن وە ئەو جۆرە ئیمە بۆ هەمیشە لە گەل خوداوەند دەمینینەوە. "

مردووەكان هەڵدەستینرینەوەو زیندوو دەكرینەوە وە هەموو لە تەك یەكتردا كۆ دەبنەوە وە لە بەرامبەر خوداوەند عیسا ئامادە دەبن. بەر لە وەی كە ئەو زیانی هەمیشەییان پی ببەخشی, دەبی دادوەری ئەنجم بدری, بەلام ئیوە لە بارەی ئەم بابەتە لە داهاتوو وانەی زیاتر دەخوینن.

دووبارە سەرتای قەرنتیان, بابی 15, ئایەتی 51-58 بخویننەوە. لیرەدا نیردراو لە بارەی سەردەمیك دەدوی كە بە باوەردارانی مەسیحی, زیانی هەمیشەیی, یان هەتاهەتایی دەبەخشری.

پۆلسی نیردراو پیمان دەڵی: " كەواتە ئەی هاورییانی خۆشەویستم, لەسەرپی و خۆراگر بن هەموو كات خەریكی كارو خزمەت بە خوداوەند بن: چونكە ئەو راستیە دەزانن كە تیكۆشانەكانی ئیوە لە خزمەت كردن بەو بی ئاكام نابن".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ43.

ئەو بە حیكمەتیك (زانایی)یك كە خودا پیی بەخشیووە, دادوەری دەكا. لە اشعیا بابی 11, ئاەتی 3 و 4 دەخوینینەوە: " وە خۆشی ئەو لە ترسی خوداوەندا دەبیت وە راستەوانەی دیدی چاوی خۆی دادوەری ناكا وە لە سەر پیوەی بیستنی گویكانی خۆی سزا نادا بەڵكو هەزاران بە دادپەروەری دادوەری دەكا وە بە ئارستەی ستەملیكراوانی زەوی بە راستی حوكم دەكا."

مرۆظەكان تەنیا دەتوانن لەبارەی خەلكانیتر بە پیی بینین و بیستنەكانی خۆیان دادوەری بكەن, بەلام خوداوند عیسا لە دلی مرۆظەكان ئاگادار بوەو لە دادوەری ئەو هیچ هەلەیەك روونادا.

جیگاكانی دادوەری هی كییە؟

ئەو تاقمە لەو كەسانەی كە جوانی خودایان قبولكردوە و پاكیان لە مەسیح وەرگرتووە لە بەردەم مەسیح كۆدەبنەوە بۆ ئەوەی مەسیح دادوەریان بكا. بەلام تەنیا ئەوان نین كە لە بەردەم مەسیح بۆ دادوەری كردن ئامادە دەبن بەڵكو مرۆظی بە ئیمانی سەردەمی پەیمانی كۆنیش بوونیان دەبی. بیجگە لەوانە مرۆظی بی باوەریش بوونیان دەبی كە دەبی دادوەری بكرین لە عیبریان بابی 10 ئایەتی 26 و 27 دەخوینینەوە: " ئەگەر ئیمە لە دوای ناسینی تەواوەتی راستی, بە ئەنقەست دریزە بە تاوانەكانی خۆمان بدەین, چیتر هیچ قوربانیەك بۆ تاوانەكانی ئیمە نامینیتەوە! بەڵكو تەنیا دیمەنی ترسناكی رۆزی دادوەری وە تورەیی كووشندەی خودا كە دووزمنانی خودا دەسووتینی, چاوەروانمان دەكا".

ئەو كەسانەی كە هەرگیز خودای راستەقینەو و عیسای كوریان نەناسی, بۆ دادگەری هەلناسینرینەوە. بی گوومان ئایەتی 19-2- ی مزموری 49 تان لە بیرە كە باس لە پیاویك دەكا كە: " لە كۆتاییدا بۆ ئەو جیگایەی كە باوانی رۆشتوون, ئەویش دەروات وە لە تاریكایی هەمیشەیی نیشتەجی دەبی. بەلی مرۆظ سەرەرای بوونی پر بەرەكەت و شكۆی, لە كۆتاییدا وەكوو ئازەل دەمری".

(ئەگەر اشعیا بابی 26, ئایەتی 13-14 بخویننەوە دەبینن كە فیركاریەكی هاوشیوەی ئەمەی داوە).

ئەو كەسانەی كە قبول ناكرین چیان بە سەر دی؟

بینیمان كە ئەو كەسانەی بۆ دادوەری بۆ لای عیسا دین بە سەر دوو تاقمدا دابەش دەبن. مەسیح هەندیكیان قبول دەكا وە هەندیكیتریان رەت دەكاتەوە. ئەو بەو كەسانەی كە قبولی كردون زیانی هەمیشەیی دەبەخشی. بەلام چی بەسەر ئەوانەدا دی كە رەتی كردوونەوە؟ سزای ئەوان چی دەبی؟

ئیمە هەموو ووردەكاریەكانی سزادانی ئەوان نازانین, بەلام هەندیكیان بە تەواوی دیاری كراوون. ئەوان سەرەتا تیدەگەن كە چەندە نەزان بوون. وە تیدەگەن كە لە ناو چوون وە ئەمەش دەبیتە هۆی ئیش و رەنجی هزریان. عیسا لەبارەیانەوە گووتی: " ئەوكات كە دەبینن ابراهیم و ئیسحاق و یەعقوب و سەرجەم پیغەمبەرەكانی خودا لە مەلەكەتی خودان وە خۆتان لە دەرەوە ماونەوە لە تاو نارەحەتی دەگریەن و لیوەكانتان گاز دەگرن".

لە كۆتاییدا ئەوان بە شیوەیەكی گشتی لە ناو دەچن. عیسا دادوەری بە جرونەوەی بەروبووم دەشووبهینی كە دانەویلە باشەكان لە خراپەكان جیادەكرینەوەو بە باشی پاریزگاریان لی دەكری. بەلام                             لە ئاگریكی گەورەدا كە لایەن جووتیارەكەوە كراوەتەوە بە تەواوەتی لە ناو دەبرین.

پۆلس هاوشیوەی ئەوەمان بە شیوەیەكی زۆر سادە بۆ باس دەكا.

" وە بە ئیوە كە رەنج و ئازار دەبینن وە هەروەها بە ئیمە ئاسوودەیی دەبەخشی. ئەو كارە لە رۆزیكدا دەكری كە عیسا لە ئاسمانەوە لە گەڵ فریشتە بە تواناكانی خۆی لە ئاگریكی بلیسەدار دیتەدەر وە بە ئەوانەی كە خودا ناناسن وە ئینجیلی خوداوەندی ئیمە, عیسا رەد دەكەنەوە.

 

 

پ44.

سزایان دەدا. ئەوان بە لە ناوچوونی هەمیشەیی وە دووری لە بینینی خوداوەند وە بی بەش بوون لە شكۆی هیزی ئەو یزا دەدرین.

خۆشەویستی یان ترس

هەندی جەستەوازە هەن كە گەرەكیانە ووریایی بە ئیمە بدەن كە سەبارەت بە حوكمدان لەبارەی خەڵكانیتر لە خۆمان دڵنیا نەبین. لە كاتیكدا لە بەشەكانیتری پەرتووكەكە هانی ئەوەمان دەدا كە لیوانلیو بین لە باوەر دلنیایی. هیچ دزیەكیەك لەم نیوانەدا نیە, ئیمە نابی لە خۆمان دلنیا بین بەلكو دەبی متمانەیەكی بی كۆتامان بە هیزی رزگاركەری خودا هەبی.

هەرچەندە ئەگەری هەیە بە ترسان لە خودا دەست پی بكەین بەلام بە تیپەرینی كات خۆشەوەیستی و باوەربوون بەو فیردەبین. وە هەر بەو جۆرە كە یوحەننا  دەلی: " بەم شیوەیە خۆشەویستی لە ئیمەدا كامڵ بووە, بۆ ئەوەی لە رۆزی دادگەری باوەرمان هەبی چوونكە زیانی ئیمە وەكوو زیانی ئەوە لەم جیهانەدا".

"لە خۆشەویستیدا ترس بوونی نیە بەلكو خۆشەویستی كامل تری دوور دەخاتەوە"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ45

كاتی عیسا لای باوكی خۆی نزایكرد, ئەم ووشانەی گووت: " ئەمەیە زیانی نەبراووە كە ئەوان تۆ بە خوای تاقانەی راستەقینە وە عیسای مەسیح كە نیردراوی تۆیە بناسن."

بەم پییە دەبی خودای باوك وە كوری ئەو, عیسای مەسیح بناسین. هەبوونی زیانی نەبراووە , پەیوەندی بە زانینی ئەو بابەتەوە هەیە.

چیتر چۆن دەتوانین بە خویندنەوەی پەرتووكی پیرۆز , لە بارەی خودا وە عیسای مەسیح شت فیر ببین؟ بۆ ئیمە مەحالە كە هەموو شتی لە بارەی خوداووە بزانین, مەگەر بە خویندنەوەی پەیامیك كە ئەو بۆی ناردووین.

خودا دەفەرمووی " بۆچوونەكانی من بۆچوونی ئیوە نیە, وە نە شیوازەكانی من شیوازی ئیوەیە. هەر بەو قەبارەیە كە كە ئاسمانەكان لە زەوی بەرزترن, هەر بەو قەبارەیەش بۆچوونەكانی من لە هی ئیوە بەرزترە"

تەنها یەك خودا هەی كە دەبی بە باوكی هەمووان.

چ شتیچك لە بارەی خوداوە دەتوانین لە پەرتووكی پیرۆز فیرببین؟ پۆلسی نیردراو لە تیموتایۆس لە بارەی ئەوەوە دەنووسی: " ئەو حومرانە پیرۆزە تاقانەیە كە پاشای پاشاكان وە خوداوەندی خوداوەندەكانە ئەمە ئاشكرا دەكا. ئەو تاقانەیە كە زاتیكی لە ناونەچووەو وە لە ناو نوریك نیشتەجییە كە مەحاڵە كەسیك بتوانی لیی نزیك ببیتەوە وە هیچ كەس هەرگیز ئەوی نەبینیوەو ناتوانی بیبینی"

ئەگەر پەرتووكی پیرۆز تەنیا دەربارەی هیز و پیرۆزی خودا قسەی كردبی, بی گومان ئیمە دەبی لیی بترسین, وە خۆشویستن و هۆگریمان بۆ ئو بۆمان قوورس دەبی بەلام خودا نیشانی ئیمەی داوە كە ئەو بیجگە لەوە, دلۆظان و بەخشندەشە.

رۆزگاریك كە موسی لە بیابان بەنی ئیسرائیلی هیدایەت دەكرد , لە وەستان بەرامبەر ئاریشەكان دڵسارد بووەوەو بەرەو خودا نزای كرد و گووتی: " تكات لی دەكەم شكۆی خۆتم نیشان بدەی"

لەم بارەیەو لە پەرتووكی كۆچ بابی 33 ئایەتی 17-23 وە دواتر لە بابی 34 , ئایەتی 6-7 دەتوانین بخوینینەوە كە خودا بەو ووشانە خۆی بۆ موسا ئاشكرا دەكا: "من خوداوەند, خودای بەخشندە و میهرەبان درەنگ تورەبوو و لیوانلیو لە چاكەی نەبراوەو  وەفاداریم"

كاتیك بیر لە باشی و میهرەبانی خودا دەكەینەوە بە باشی دەتوانین ئەوە بلیین كە " ئەی گیانی من خوداوەند بە پیرۆز ناوبینە ! وە هەرچی لە ناخی مندایە ناوی پیرۆزی ئەو بە موبارەكی دینی."

 

 

 

 

 

 

 

پ46.

كوری خودا

ریك هەر لە سەرەتای بوونەوە پلانی خودا ئەوە بووە كە كوری خۆی وەكوو رزگاركەر بۆ ئیمە بنیری. پیشگۆیی زۆر لە بارەی عیسا لە پەیمانی كۆن بوونی هەیە. بۆ نموونە لە ئەشعیا بابی 7 ئایەتی 14 دەخوینینەوە: " پاكیزەی سكپڕ كوریك دینیتە دوونیاوە كە ناوی عیمانۆئیل دەبی"

عیمانۆئیل واتا "خودا لە گەڵ ئیمە" وە خودا لیرەدا ئەو ئومیدەمان پی دەبەخشی كە كوری خۆی دەنیری هەربەو جۆرە كە پۆلس دەلی: " بەلام كاتی زەمەنی دیاریكراو گەیشت, خودا مندالەكەی خۆی كە لە زنیك

بەر لە لە دایكبوونی ئەو, فریشتەیەك بە دایكی گووت: " روحی پیرۆز دیتە لای تۆ وە هیزی خودای بە توانا لە سەر تۆ سیبەر دەكا وە بەو هۆیەوە ئەو منداڵە پیرۆزە بە كوری خودا ناو دەنریت."

بەرلەوەی عیسا ئەركی ووریاكردنەوەی دەست پی بكا, لە روباری ئەردن پاككرایەوە. هەر لەو سەردەمەدا, خودا روحی پیرۆزی بەو بەخشی كە بە واتای خاوەنداریتی هیزیكی بی سنوور دی. وە خودا پیی گووت: " تۆ كوری خۆشەویستی منیت, من لە تۆ رازیم

سرووشتی مەسیح

لەبەر ئەوەی عیسا لە زنیك هاتۆتە دوونیاوە, ئەو سرووشتیكی بە تەواوی هاوشیوەی ئیمەی هەبوو. لە عیبرانیان بابی 2, ئایەتی 17 دەخوینینەوە: " لەم رووەوە دەبوو لە هەر فەرمانیك دەبوو هاوشیوەی براكانی خۆی بی  بۆ ئەوەی لە فەرمانەكانی خودا سەرۆكیكی كۆنی دڵسۆز و دەستیاك بی, كەفارەتی تانەكانی نەتەوەكی بدا"

ئەڵبەتە عیسا بەر لە هەڵسانەوە  ریك وەكوو ئیمە بوو, بەلام لە دوای ئەوە جەستەیەكی بەهیز و لەناونەچوویان پیدا, بە هۆی ئەوەی عیسا كوری خودا بوو ئە كەسایەتیەكی كامڵی هەبوو سەرەرای ئەوەش هەڵگری لاوازی سرووشتی مرۆظی بوو.

بۆچوونیكی هەڵە

زۆربەی خەڵك لە رینماییەكانی پەرتووكی پیرۆز لە بارەی خوداوە بی ئاگا بوون. لە ئەنجامدا ئەوان روویان لە باوەركردن بە شتیك كرد كە ناویان لینا(سی كووچكە). ئەوان دەڵین خودا پیكهاتەیەكە لە سی كەسایەتی, باوك, كوڕ و روحی پیرۆز وە هەمموان یەكسانن.

ووشەی سی كووچكە وە دەستەوازەی "خودای كور" لە پەرتووكی پیرۆزدا بوونیان نیە. لە راستیدا ئەم بۆچوونە بە شیوەیەكی گشتی لە گەڵ رینمایەكانی پەرتووكی پیرۆز دز یەكن. بەم شیوەیەش, كوریك هیچ كات ناتوانی لە گەل باوكی خۆی یەكسان بی. كەواتە عیسا هەرگیز نەیدەتوانی لە گەل خودا یەكسان بی. ئەو هیچ كات بانگەشەی یەكسانی نەكرد بەڵكو هەموو كات دووپاتی دەكردەوە كە هەموو شتیك لە زیر دەستی باوكیەتی. ئەو گووتی: " دڵنیا بن كە كور لە خۆیەوە ناتوانی كاریك بكات مەگەر ئەو شتەی كە دەبینی باوك دەیكا, هەر شتیك كە باوك دەیكا, كوریش دەیكا"

ئەو راستە كە عیسا یەك جار ووتی: " من و باوك یەك شتین" (یوحەنا, بابی 10 ئایەتی 30) ئیمەش دەتوانین لە یەك بوون لە گەل ئەو قسە بكەین وە بانگەشەی ئەوە بكەین كە لە گەل ئەو یەكیكین, بەو مەرجەی لە گەل ئەو بە تەواوی هاوراین.

 

 

 

پ47

لەم رستەیەدا, عیسا لە گەل قوتابیەكانی خۆشی یەك بوو: گ بۆ ئەوەی هەموویان یەكیك بن هەر بەو جۆرە كە تۆ ئەی باوك لە من دای وە منیش لە ناو تۆ وە ئەوانیش لە ناو ئیچمەدا یەكیك بن وە بۆ ئەوی دونیا باوەر بینیت كە تۆ منت ناردووە"

گەرینەوە سەرتای قرنتیان بابی 15, ئایەتی 24-28. سەرنجی زیاتر بدەنە ئایەتی 28: " لە كۆتاییدا كاتیك مەسیح بە سەر تەواوی دووزمنانی سەركەوت, ئەوكات خودی ئەو كە مندالی خودایە, خۆی دەخاتە زیر فەرمانی باوكی بۆ ئەوەی كە خودا ئەوی بە سەر هەموو شتیكدا موسەیتەر كردووە, ببی بە فەرمانرەوای تەواوی كەون"

ئەم ئایەتە پیمان دەڵی كە تەنانەت لە دوای 1000 سال لە حوكمرانی ئەو (عیسا) لە سەر زەوی, عیسا دەچیتە زیر فەرمانی خودا وە خودا بە تەنیایی دەبی بە حوكمرانی تەواوی دونیا.

بیرۆكەی سی كوچكە لە كویوە شیوەی گرت؟

مەسیحیەكانی سەرەتا باوەریان بە سی كوچكە نەبوو. ئەوان باوەر و ئیمانیان بە رینمایەەكانی پەرتووكی پیرۆز بوو كە " یەك خودا بوونی هەیە وە یەك پەیوەندی دەر لە نیوان خودا و مرۆظ یەعنی عیسای مەسیح.

تا 300 سال لە دوای لە دایكبوونی مەسیح وەها باوەریك لە ناو مەسیحیەكان بوونی نەبوو وە باوەر بە "سی كوچكە" بەر لەوە بوونی نەبوو. وە ئەم باوەرە لە یەر بنەمای پەرتووكی پیرۆز بوونیاد نەنرا, بەڵكو بە هۆی بیروبۆچوونەكانی یۆنانی كۆن كە لەبارەی خودای راسەتەقینە هیچیان نەدەزانی , شیوەی وەرگرت.

بیروباوەری راستەقینەی مەسیحیەكانی سەرەتا

لە "باوەری نیردراوان" كە نزیكەی 100 سال دوای چوونی عیسا بۆ ئاسمان تۆمار كرا لە بارەی باوەری مەسیحیەكانی سەرەتا دەخوینینەوە: " من باوەری تەواوم بە خودای بە توانا هەیە, بەدیهینەری ئاسمان و زەوی وە تەنیا كوری ئەو عیسای مەسیح كە لە لایەن روحی پیرۆز, لە مەریەمی پاكیزەوە هاتە دوونیا"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ48

هیزیك كە شایانی پیوان نیە

" سەرەتا خودا ئاسمان و زەوی ئافراند" بیهیننە پیش چاوتان بۆ دروستكردنی مالیك چەندە دەبی ئیش بكەین. بیر لە تەواوی بەرنامەریزی و هاوئاهەنگیە پیویستەكان بكەن. پیویستی بە كریكار و خەڵكی بەهرەدار لە بواری جیاواز, كە دەبی هەموو لە پاڵ یەكتردا ئیش بكەن. ببینن كە چەندە بیر و ووزە سەرف دەكات! ئەی كەواتە بۆ خوڵقاندنی ئاسمان و زەوی چەندە بیر و ووزە دەبی خرابیتە كار؟ هیزی ئەنجامدانی وەها كاریكی مەزن لە كویوە هات؟ لە مزامیر پیمان گووتراوە: " بە ووتەی خودا ئاسمانەكان درووست كرا وە تەواوی جنەكان بە نەفخی دەمی ئەو ... بە كەلامی ئەو دونیا دروست كرا وە بە ئەمری ئەو چیان هاتە بوون"

روحی خودا

هیزی خودا, كە بۆ بەدی هینانی ئامانجەكانی ئەو بە كار دەهینری. لە پەرتووكی پیرۆز بە " روحی خودا"  ناودەهینری. لە پەیدابوون, بابی 1, ئایەتی 2 دەخوینینەوە: " روحی خودا لە یەر ئاوەكان دەجووڵیت"

هیزی خودا بۆ هیدایەتی هزری ئەو كەسانەی پەرتووكی پیرۆزیان نووسیووە كەڵكی لی وەردەگیری. ئەوان بۆچوونە كەسیەكانی میشكی خۆیان نەنووسیووە بەڵكو دەستیان داوەتە نووسینی كەلامی خودا. لە دووەمی پترۆس, بابی1, ئایەتی21 دەخوینینەوە: " پیغەمبەرایەتی هیچ كات بە ویستی مرۆظ نەهینرا بەڵكو خەڵكان سەرەنجیان چووە سەر روحی پیرۆز, لە لایەن خوداوە قسەیان كرد."

(كاتی باس لە پیغەمبەرایەتی دەكری, مەبەست لیی پیشبینی داهاتووە. بەلام لە پەرتووكی پیرۆزدا مەبەست لە ووشەی پیغەمبەرایەتی قسە كردنە دەربارەی كەلامی خودا. ئەوجا ئەوان لە رابردوو بن, یان ئیستا یان داهاتووە.

ئەگەری هەیە سەرنجتان دابی كە لە قسەكانی پترۆس , روحی خودا بە "روحی پیرۆز" ناودەهینری. ووشەی "پیرۆز" بە واتای " جیاكردنەوە" بۆ مەبەستیكی تایبەتە. (لە پەرتووكی پیرۆزدا لە بارەی "تارمایی پیرۆز" دەخوینینەوە  بەلام بەو هۆیە كە ووشەی "تارمایی" لە زمانی یۆنانی بە واتای "روح" دی وە هەروەها ووشەی "تارمایی" دەتوانی بە ئاسانی هەلەتیگەیشتن دروست بكا, هەر بۆیە ئەگەری هەیە باشتر بی كە بۆ ووتنی هیزی مەزنی خودا, لە زاراوەی "روحی پیرۆز" كەڵك وەرگرین.)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ49

روحی پیرۆز و خوداوەند عیسای مەسیح

بوونی عیسای خوداوەند بە هۆی روحی پیرۆز كە لە سەر مریم هاتە خوار, ئەنجام درا. فریشتەكە بە مریەمی گووت: " روحی پیرۆز لە سەرت نازل دەبی وە هیز خودای بە توانا سیبەری دەخاتە سەرت وە بەو هۆیە ئەو مندالە پیرۆزە بە كوری خودا ناودەنری.

دەتوانن ببینن كە "روحی پیرۆز" هەمان "هیزی مەزنە" وە ئەم دوانە یەكسانن. رۆزگاریك كە عیسا لە روباری ئەردەن شۆردرا, روحی پیرۆز بە شیوەیەكی بە سنوور بە ئەو بەخشرا. ئیمە لە یوحەننا بابی 3 ئایەتی 34 دەخوینینەوە " ئەو كەسەی كە لە لایەن خوداوە نیردراووە, ووتەكانی خودا باس دەكا چونكە خودا روحی خۆی بی سنوور بەو دەبەخشی."

هەموو دەسەلاتەكان دراوە بە عیسا, خودا بە تەواوی كەسەكان لە سەردەمی پەمانی كۆن و نوی بەشیك لە هیزی خۆی پی بەخشیوون, بەلام هیچ كات كەسیك بوونی نەبووە كە ئە رادەی عیسا خودا هیزی پی بەخشیبی.

روحی پیرۆز بە قوتابیەكان بەلین درابوو

عیسا بەلینی بە دوانزە قوتابەكەی خۆیدا كە لە دوای جیهیشتنی ئەوان, روحی پیرۆز وەردەگرن. ئەو لە یوحەننا بابی 14 ئایەتی 25-26 دەڵی: "ئەم قسانەم بە ئیوە گووت كاتی لە گەڵتان بووم. بەلام هیوركەر, واتا روحی پیرۆز كە باوك بە ناوی من دەینیری, ئەو هەموو شتیك فیری ئیووە دەكا وە ئەو شتانەی بە ئیوەم گووتووە بە بیرتان دینیتەوە. "

لیرەدا عیسا دەربارەی روحی پیرۆز قسە دەكا. ئەگەر روحی پیرۆز تاكە كەسیك بووایە, هەر بەو جۆرەی كە بەشیك لە خەڵك وا هزر دەكەن كە روحی پیرۆز یەك تاكە كەس یان یەك خودایە, بەلام هەر بەو جۆرەی كە پیشتر لە پەرتوكی پیرۆز بە شیوەیەكی زۆر روون بینیمان كە روحی پیرۆز هیزی خودایە, كەواتە دەزانین كە ئەو بۆچوونە ناتوانی راست بی. چونكە ئەگەر روحی پیرۆز یەك تاكە كەس بوو, بۆچی عیسا لە هەندیك بابەت قسەی لە سەر دەكا؟

بە مزمور 65 بگەرینەوە وە ئایەتی 13 بخویننەوە كە دەڵیت: " چیمەنەكان بە مەرەكان رازینراونەتەوە وە دۆلەكان بە دانەویلە پركراون: لە شادی هاوار دەكەن و گۆرانی دەلین".

كاتی ئەمە دەخوینینەوە, ویچنەیەكی جوان لە دانەویلانەی كە لە دۆلەكان گەشەیان كردووە لە هزرماندا وینا دەكیشری بەلام ناتوانین هزر بكەین كە دۆلەكان لە دۆخی هاواركردن و گۆرانی ووتن دابن, بەو جۆرەی كە نووسەری مزامیر ئەم ویچنەیەی بۆ ئیمە چرۆظە كردووە.

كەواتە رۆزگاریك كە عیسا لەبارەی ئەو كارانەی كە روحی پیرۆز دەیانكا قسە دەكا, مەبەستی ئەو لە روحی پیرۆز تاكە كەسیك نیە, بەلكو ئەو بەو كارەی حەقیقەتی روح یان هیزی خودا بە ئیمە نیشاندەدا.

روحی پیرۆز بە قوتابیەكان بەخشرا.

بینیمان عیسا بەر لەوەی بەرەو ئاسمان هەڵكشی, بەلینی هیچزیكی بە قوتابیەكانی خۆیدا. ئەو بە ئەوانی گووت لە ئۆرشەلیم بمیچننەوە وە "چاوەروانی ئەو بەلینەی باوك بن كە لە منەوە بیستووتانەگ.

وە بەلینی بە ئەواندا كە " لە دوای چەند رۆز ئیوە بە روحی پیرۆز یاكدەكریچنەوە(دەشۆردرین)

 

 

پ50

لە رەفتاری نیردراوان بابی 2 دەخوینینەوە كە چۆن لە كاتیكدا نیردراوان لە چاوەروانی دا بوون, روحی پیرۆز بە سەریاندا نازل بوو ئایەتی 1-3 بخویننەوە. روحی پیرۆز هاوكات لە گەلچ دەنگیك نازل بوو "لە ناكاو دەنگیك هاوشیوەی جولانەوەی بایەكی بەهیز لە ئاسمانەوە هات وە تەواوی ئەو مالەی كە تییدا دانیشتبوون پر كرد. "

گلیەكانی ئاگر لە سەر هەركامیچكیان جیی گرت كە نیشانەی بەخینس روحی پیرۆز بە ئەوان بوو. لە دوای ئەوە هەر بەو جۆرەی كە عیسا بەلینی پیدابوون , لە توانایاندا بوو موعجیزەی زۆر بخوڵقینن.

روحی پیرۆز بە ئیمە بەخشرا

بینیمان كە هەموو ئەو كەسانەی كە پەرتووكی پیرۆزیان نووسیووە, بە هۆی هیزی روحی پیرۆز ئەم كارەیان كردووە. بیجگە لەوە عیسا جاریكیان گووتی: " ئەو ە روحە كە زیان دەبەخشی بەلام جەستە سوودس نیە. ئەو قسانەی پیتان دەلیم روح و زیانەگ

كاتیك قسەكانی خودا دەخوینینەوە, وەرگرتنی روحی خودا هەست پی دەكەین. ئەم هەستە دەتوانی گۆرانكاریەكی سەرسورهینەر لە زیانی ئیمە دروست بكا وە لە گەشەی زیاتر سەبارەت بە رەزامەندی خودا یارمەتی ئیمە بدا. كەواتە وەرن با لە خویندنەوەی كەلامی خودا زیتەڵ و بە تەقوا بین

قسەكانی پترۆس لە یەكەم نامەی بە بیر خۆتان بیننەوە" وەكو تازەلەدایكبووان, موشتاقی شیری روحانی خالیسە بن بۆ ئەوەی بە خواردنەوەی ئەو بتوانن نشو نما بكەن, رزگارتان ببیچ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ51

عیسا بەلینی بە قوتابیەكانیدا كە روحی پیرۆزیان پی دەبەخشری. ئەو بە ئەوانی گووت: " وە ئەم ئایەتانە هاوریی باوەرداران دەبن كە بە ناوی من دیوەكان دەر بكەن وە بە زمانی نوی قسە بكەن وە مارەكان هەلگرن وە ئەگەر زەهری بكوزیك بخۆن هیچ زیانیكیان پی نەگەیینی وە هەر كاتیك دەستیان لە سەر نەخۆشەكان دابنین شیفا وەردەگرن(چاكدەبنەوە)

بۆچی ئەم بەڵینانە بە قوتابیەكان درا؟

ئەوان سەلماندیان كە پەیامی قوتابیەكان لە لایەن خوداوە بووە.

عیسا لە خاچ درا. وە خودا ئەوی لە مردن هەڵساندەوە. كاتیك ئەو دەبرایە ئاسمان بە گروپیكی كەم لە قوتابیەكانی خۆی گووت : "بۆ تەواوی ناوچەكانی دونیا بچن وە ئەم مووزدەیە بدەن بە هەموو خەلك.

ئەمە كاریكی مەزن بوو. ئایا خەڵك گوییان لی رادەگرتن؟ بە دڵنیایەوە خەڵك چیرۆكی ئەوان لە بارەی پیاویك كە سی رۆز دوای مردنی هەلچسایەوە باوەر نەدەكرد!

كەواتە هیزی خوڵقاندنی  موعجیزە درا بە قتابیەكان. بۆ ئەوەی نیشانەیەك بی كە پەیامی ئەوان لە لایەن خوداوەیە. دەخوینینەوە كە چۆن ئەوان لە رۆزی

 

لە بەرامبەر یەهودیەكان بە زمانیك موزدەیان دەدا كە هەرگیز ئەوان فیر نەبووبوون وە نەیاندەتوانی بەو زمانانە قسە بكەن مەگەر بە هۆی هیزی خوداوە نەبی. ئەم كردارە بە "قسەكردن بە زمانەكان" ناونرا. جیی سەرسوورمان نیە كە هەموو خەڵك سەرسام بوون وە گوییان لە ئەوان رادەگرت.

بەخششەكانی روحی پیرۆز یارمەتی هیدایەتی كڵیسەی دا

لە ئاكامی ئەو موزدەیەی كە لە رۆزی پنتیكاست درا 3000 زن و پیاو چوونە پاڵ قوتابیەكان و بوون بە مەسیحی (كرداری نیردراوان, بابی2, ئایەتی41) لە ئەنجامدا كەنیسەی مەسیحیەكان دەسپیكیكی باشی خولقاند.

بەلام بیر لەو نەهامەتیانە بكەنەوە كە ئەگەری هەبوو بە دوای خۆیدا بیهینی. وەها خیزانیكی گەورەی مەسیحی پیویستی بە كەسانیك بوو كە رینماكار و پەروەردەكار بن وە هەروەها بۆ ئەنجامدانی ئیشە پیویستەكان, بیر لە بەرزەوەندی بكەنەوەوە بەریوەبردن لە ئەستۆ بگرن. ئەوان نەیاندەتوانی لە پەرتوكی پەیمانی نوی فیر ببن, چوونكە هیشتا نەنووسرابوو.

كەواتە بەخششەكانی روحی پیرۆز نە تەنیا بۆ رازی كردن خەڵكانیتر  سەبارەت بە درووستی پەیامی نیردراوان, نیردران بەلكو بۆ پەروەردە ی مەسیحیەكانی سەرەتا وە بونیادنانی كەنیسە سەرەتاییەكانیش بوو. 

 

 

 

 

 

پ52

شەم بەخششانە چ شتیك بوون؟

لە سەرەتای قرنتیان بابی 12 ئایەتی 22 پۆلسی نیردرو نیشانمان دەدا كە ئەندامە جیاوازەكانی كەنیسە, چ بەخششیكی جیاوازیان هەیە وە چۆن دەبیت هەر ئەندامیك نیسبەت بە ئەوانیتر هەڵسووكەوت بكا. دوارت لە ئایەتی 28-29 ئەو لیستیك لە بەخششەكان دەدا," مەبەستم ئەوەیە كە خودا لە كەنیسە كەسانی دیاریكراوی بەم شیوەیە داناوە: سەرەتا نیردراوەكان, دووهەم پیغەمبەران, سییەم مامۆستایان وە لە دوای ئەمانەوە موعجیزە خوڵقینەران وە شیفادەران وە یارمەتیدەران وە بەریوەبەران وە ئەو كەسانەی كە بە زمانی جیاواز قسە دەكەن. ئایا هەموو نیردراو یان پیغەمبەر یان مامۆستان؟ ئایا هەموویان موعجیزە دەخوڵقینن؟

سی بەخششی یەكەم (كە گرنگترین بەخششەكانن) بۆ مەبەستی پەروەردەی مەسیحیە سەرەتاكان بوون.

كۆتایی بەخششەكان

ئەوەمان خویندەوە كە لە سەردەمی مەسیحیە سەرتاكا, هیشتا پەیمانی نوی نەنووسرابوویەوە وە  ئەمە خۆی بەڵگەی پیویستی ئەو بەخششا نە بوو. ئیمە دەتوانین دەربارەی سەرگووزەشتەی خوداوەند عیسا وە نامەی نیردراوان بخوینینەوە. بەلام ئەوان هیچ نووسینیكیان نەبوو, لە ئەنجامدا نیردراوان, پیغەمبەران, وە مامۆستایان بە بەخششەكانی روحی پیرۆز, بۆ كەنیسە سەرەتاییەكان یارمەتیەكی بنچینەیی بوون.

كاتیك كە نووسینی پەمانی نوی بە كۆتا گەیشت, چیتر پیویست بە وەها یارمەتی تایبەت لە لایەن خوداوە نەبوو. هەموو ئەو شتانەی كە پیویست بوو مەسیحیەكان بیزانن, لە ناو پەرتووكی پیرۆزدا بۆیان نووسرابوو. كەواتە چیتر روحی پیرۆز بوونی نەبوو.

پۆلسی نیردراو گووتی كە ئەم رووداوە  دەبوو روویدابا. لە سەرتای قرنتیان بابی 13 ئایەتی 8 دەخوینینەوە " پیغەمبەرایەتی لە ناو دەچی وە قسە كردن بە زمانەكان كۆتایی هاتووە وە بەیانی مەعرەفەت لە ناو دەچی بەلام خۆشەویستی هیچ كات لە ناو ناچی"

وادیتە بەر چاو كە بەخششەكان بە یەكجار و لە سەردەمیكی دیاریكراو كە نووسینی پەیمانی نوی بە كۆتا گەیشتووە, لە ناو نەچوون. بەلام بە تیپەرینی كات, ئەو كەسانەی كە ئەو بەخششانەیان هەبوو كۆچی دواییان كرد وە ئەم بەخششانە بۆ ئەو مەسیحیانەی كە شوین كەوتووی ئەوان بوون نەگوازرانەوە.

ئایا لە رۆزگارەدا هیچ كەسیك ئەو بەخششانەی هەیە؟

هەندی لە خەلكی بانگەشەی خاوەنداری بەخششەكانی روحی پیرۆز دەكەن , بە تایبەتی بانگەشەر ئەوە دەكەن كە لە توانایاندایە بە چەندین زمان قسە بكەن وە شیفای نەخۆشەكان بدەن. چۆن  دەتوانین  ئەوانەی كە بانگەشەی ئەوە  دەكەن  بە هۆی روحی خودا موعجیزە دەخوڵقینن. لە مەحەك بدەین؟

سەرەتا بە بیرخۆمان دینینەوە كە پۆلسی رەسول لە سەرەتای قرنتیان, بابی 13 گووت سەردەمیك دی "بەخشش" ەكان دەوەستن. ئەگەر ئەم دەورەی زەمەنیە, ئەو زەمانە نەبوو كە نووسینی پەمانی نوی تیایدا تەواو بوو, كەواتە چ سەردەمیك دەستی پیكرد؟ بە دلنیایەوە لە سەردەمی هاتنی پاشایەتی نابی چوونكە لەو سەردەمەدا بەخششی زۆر زیاتر بوونیان دەبی. (لە راستیدا بەخششەكانی روحی پیرۆز بە  "هیزەكانی جیهانی داهاتوو" ناو نران وە قوتابیان و شوینكەتوانی سەرەتا "نۆبەرە" بەخششەكانیان هەبوو.)

دووەم سەرنجمتندا كە بەخششەكانی روحی پیرۆز بە مەبەستی یارمەتی دانی كەنیسەی راستەقینە بەخشران. كەنیسەی راستەقینە باوەری بە كەلامی خودا هەیە وە هەمان شت فیردەكا و موزدە دەدا. (ئەگەر هەموویان نەبن) زۆربەی ئەو كەسانەی كە لەمرۆزگارەدا بانگەشەی هەبوونی وەها هیزگەلیك دەكەن, وەها ئامۆزگاریەك دەدەن كە بەشیك لە راسپاردەكانی كەلامی خودا نین. كەواتە ئیمە دەبی ئەو جۆرە بانگەشانە رەت بكەینەوە.

 

پ53

سییەم, دەبی دان بەوەدا بنین كە ناكەوینە زیر كاریگەری زۆربەی ئەو كارانەی كە بە پەڕجوو (مووعجیزە ) ناودەبرین. زۆریك لە شیفایانە لە ماوەیەكی كەمدا دەدەكەوی كە لە راستیدا شیفا نەبوون وە بە شیوەیەكی زانستی دەتوانری شەرح بكرین. تەنانەت هیپنۆتیزمیش ئەنجامیكی هاوشیوەی ئەم بە ناو شیفایە دەدا.

ئەو كەسانەی كە باوەریان بە تەواوی نووسینەكانی پەرتووكی پیرۆزە, بانگەشەی هەبوونی بەخششەكانی روح ناكەن, چوونكە ئەوان دەزانن كە ئەم بەخششانە لە دوای تەواوبوونی نووسینەوەی پەیامی نوی بە كۆتا گەیشتوون.

لە كۆتاییدا, بە بیرهاتنەوەیەكیتر ئەوەیە كە كاتیك ئیمە پەرتووكی پیرۆز دەخوینینەوە, بە تەواوی بوونمان وەرگرتنی روحی خودا هەست پی دەكەین. ئەگەر دەمانەوی رزگارمان ببی, بهیلن بە خویندنەوەی هەرچی زیاتری كەلامی خودا, ئەوە نیشان بدەین كە چەندە بۆ هەبوونی ئەو دیاۆیە گەورەیە سپاسگووزارین.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ54

پیشبینی زەحمەت وە رەنجی خوداوەند عیسا مەسیح

دەتوانین لە بارەی كەسەریەكانی عیسای لە ئینحیلەكان بخوینینەوە. بەلام ئەگەر هەندیك لە پیشبینیەكانی پەیمانی كۆن بخوینینەوە, وینەیەكی تەواوترمان لەو بارەیەوە دەست دەكەوی.

بە مزمبور 22 بچن. ئەم مزمورە لە تیگەیشتن لەوەی كە چۆن مەسیح لە خاچ درا یارمەتیمان دەدا: " وە بەلام من كرمم و مرۆظ نیی, جیی شەرمی مرۆظەكانم وە بچووك سەیركراوە قەومەكەم, هەركەسیك بمبینیت گاڵتەم پی دەكا. لیوەكانیان دەكەنەوەو سەریان رادەوەشینن و دەڵین: پشت بە خوداوەند ببەستە كەواتە ئەو كۆتایی پی بینە. ئەو دەرباز دەكا چونكە مەیلی بە لای ئەوە.

نەتەنیا دەردەسەر, بەڵكو شەرمی لە خاچدان لە سەرشانی قورسایی دانابوو. دەشی ئەم رستانە, زیاتر لە هەر بەشیكی تری پەرتووكی پیرۆز, دەتوانی یارمەتیدەرمان بی بۆ سووپاسگگوزاری لەو كارانەی كە عیسای مەسیح بۆ ئیمەی كردووە. بە ووردی مەزامیر بخویننەوە. دووبارە سەیری ئایەتەكانی 15-16 بكەن, " هیزی من وەكوو سوالەت ووشك بووە  زمانم بە مەلاشومەوە نووساوە وە منت لە ناو خاكی مردن ناوە چونكە سەگەكان دەوریان داووم. كۆمەلەی ئینجیلی منیان گەمارۆ داوەو دەست و قاچیان كون كردووم."

بۆچی دەبوو عیسا ئەوەندە ڕەنج بكیشی؟

كاتی بیر لە لە خاچدانی عیسا لە سەر ئەو خاچە دەكەینەوە وە بیرمان دیتەوە كە ئەو هیچ كات تاوانی نەكرد, بەڵكو بەردەوام ئەو كارانەی دەكرد كە دەبوونە هۆی ڕەزامەندی خودا لە خۆمان دەپرسین: "بۆچی دەبی ئەم رووداوانە بۆ عیسا روو بدا؟"

شتیك روونە: ئەمە تەنیا ریگایەك بوو كە كە دەكرا مرۆظ بتوانی لە تاوان رزگاری ببی. عیسا سی جار لای باوكی خۆی دووعای كرد, " ئەی باوك, ئەگەر ویستی تۆیە, ئەم پیاڵە لە من دوورخەرەوە" (لە گەڵ ئەوەشدا ئەو سەرەنجی دا كە ئەوەش زیاد بكا: " بەڵام نەك بە تكای من بەڵكو بە ئیرادەی تۆ".) ئەگەر وەها شتیك مومكین بووایە, دەمانتوانی دڵنیا بین كە خودا لە ڕەنج كیشانی كورەكەی چاوپۆشی دەكا. بەڵام ئەوە تاكە ڕیگا بوو.

رووبەرووبوونەوەیەك دزی تاوان

بەلام ئیمە هەروەها لە خۆمان دەپرسین بۆچی خەفەت و رەنج لە سەر خاچ؟ ووڵامیك ئەوەیە, كاتیك سەرەنجی عیسا بە خاچەوە دەدەین, دەبینین كە سروشتی مرۆیی چەندە بایەخی هەیە.

 

 

 

 

 

 

 

پ. 55

ریم پی بدەن زیاتر شرۆظەی بكەم. عیسا مرۆظیك بوو, ریك وەكوو ئیمە, وە وەكوو ئیمەش تووشی وەسوەسە بوو  تا ئەوەی كە قسەی هەڵە بكا و كاری هەڵە ئەنجام بدا. ئەوە دەخوینینەوە كە ئەو: "كەسیكە ریك وەكوو ئیمە لە هەر روویەكەوە وەسوەسە دەبی بەڵام لە تاوان تیوەنەگلاوە"

ئەو وەكوو ئیمە وەسوەسە بوو, بەلام هیچ كات وەكوو ئیمە خۆی نەدایە دەست وەسوەسە. ئەو هیچ كات بە ریگای خواستەكانی خۆیدا نەرۆیشت بەڵكو بەردەوام ئەو شتەی كە خودجا لیی داوا دەكرد ئەنجامی دا.

ئەو سرووشتیكی وەكوو ئیمە هەبوو. سرووشتیك كە دەیتوانی ئەو بەرەو تاوان ببا, ئەگەر بەردەوام شەڕی لە گەڵیان نەدەكرد. بە بە كارهینانی ووشەی مەرگ بۆ ئادەم, خوا نیشانی دا كە "... پاداشتی تاوان مەرگە"

وە بە بەپیویست زانینی   لە خاچ دانی عیسا, ئەم منداڵە بی تاوانەی ئادەم, خودا ئەوەی سەلماند كە سرووشتی مرۆیی, لە باشترین حاڵەتی, هاورییە لە گەڵ خەجاڵەتی و لە خاچ دان.

هیشتا كەسایەتی عیسا بی خەوش و عەیبە. ئەو هیچ كات نە بە هزر نە بە كردار تاوانی نەكرد. بەم هۆیە, خودا توانی بە بی شكانی شەم یاسایە كە پاداشتی تاوان مەرگە, ئەوی لە مردن هەڵساندەوە. كەواتە خودا سرووشتیكی نویی بە عیسا بەخشی, سرووشتیك كە هەرگیز بۆ تاوان دووچاری وەسوەسە نابی و هەرگیز نامری.

وانەكانی خاچ

بە مرگی عیسا لە سەر خاچ, خودا بە ئیمەی نیشاندا كە سرووشتی ئیمە چەندە شەریرانەیە وە ئیمە دەبی ئەوە بزانین, بەر لەوەی كە زیانی جیی رەزامەندی خودا دەست پی بكەین. بەلام وانەی كاریگەری تریش هەن. ئیمە بە باشی زانیمان كە لە راستیدا, خوداوەند عیسا قوربانیەكی قبوڵكراو بوو. ئەو وەكوو بەرخیكی بی خەوش بوو وە خودا ویستی وابوو كە ئەم قووربانیە كامڵ و بی خەوشە وەكوو پیشكیشیك لە لایەن تەواوی ئەو كەسانەی كە لە زیر ناونیشانی "ئەو بەرخەی خودا كە تاوانی جیهان لا دەبا" باوەریان بە عیسا هەیە, لییان قبوڵ بكا.

وانەیەكی گرنگیتر ئەوەیە: خاچی عیسا نیشاندەری ئەوەیە كە خۆشەویستی خودا بۆ ئیمە تا چ قەبارەیەك فراوانە. پۆلس بەم شیوەیە شرۆظەی دەكا: " ئەو كە لاری لە كوری خۆی نەبوو, بەڵكو ئەوی لە پیناو هەموومان رادەست كرد, چۆن دەشی لە گەلچ ئەو هەموو شت بە ئیمە نەبەخشی؟"

خاچ, ریگای زیانی ئیمەیە, هەر بەوجۆرە كە پۆلس لە سەرەتای قرنتیان بابی 1 ئایەتی 18 دەڵی: " پەیامی خاچ بۆ ئەوانەی لە سەر ریگای لە ناوچوونن, پووچ و بی واتایە بەلام بۆ ئیمە كە لە سەر ریگای رزگاربوونین, هیزی خودایە".

زیانی نوی

ئیمە نەوەكانی ئادەمین وە وەكوو ئەو ریگای خۆمان بەسەر ریگای خودا فەرز دەكەین. بەلام عیسا, كاتیك خۆی لە پیناو تاوانەكان كرد بە قووربانی, بوون بە مندالانی خودای بۆ ئیمە كرد بە شتیكی موومكین.

عیسا گووتی: " ئەگەر كەسیك بیەوی شوینكەوتەی من بی, دەبی دەست لە گیانی خۆی بشواو هەموو رۆزیك خاچەكەی هەڵگری وە لە گەڵم بیت."

 

 

 

پ56

ئیمە دەبی لە گەل عیسا لە خاچ بدریین

ئیمە دەبی كەسایەتی پیس بوو بە تاوانی خۆمان لە خاچ بدەین. دەبی لە جیاتی ئەوەی ریگا بە تاوان پیسبووەكانی خۆمان دریزە پی بدەین, دەبی لە تاوان بمرین و لە زیانیكی نوی هەنگاو بنیین,. وە هەموو كات ریگای خودا بە سەر ریگای خۆماندا هەڵبزیرین. پۆلسی نیردراو پیمان دەلی: " وە ئەوانەی كە موڵكی عیسای مەسیحن, سرووشتی نەفسیان بە حەزەكان و              لە خاچ داوە. ئەگەر روحی خودا, سەرچاوەی زیانی ئیمەیە, ئەویش دەبی رینمای زیانی ئیمە بی. خۆپەسەند نەبین و یەكتر عجز نەكەین وە حەسوودی بە یەكتر نەبەین."

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ57

من ئەو كارەم نەكردووە

منداڵیك كە خەریكی یاری بوو وە پارچە كاغەزی زۆری لە سەر عەرزەكە فری دابوو. دایكی سەرنجی دا و گووتی: "كی ئەمەی كردووە؟"  كورە بچووكەكە خیچرا وولامی دایەوە: "باوكم"

هەموومان كەمیك هاوشیوەی ئەو كورە بچووكەین. ئیمە نامانەوی دان بە هەلەكانی خۆماندا بنیین, بەڵكو حەز دەكەین كەسیكیتر تاوانبار بكەین. بەلام پیغەمبەر یەعقوب پیمان دەڵی "مرۆظ كاتیك دووچاری وەسوەسە دەبی كە

وە ئەگەر راستگۆ بین, دەبی دان بەوەدا بنیین كە سەیتان لە ناو هزری ئیمەدایە كە دەبیتە هۆی ئەوەی ئیمە كاری شەریر و خراپ بكەین وە هەلەشانە قسە بكەین. ئیمە ناتوانین بەرپرسیاریتی تاوانەكانی خۆمان بخەینە ئەستۆی خەڵكانیتر.

كەواتە شەیتان كییە؟

پەرتووكی پیرۆز بە دیاریكراوی لە بارەی یەك شەیتان قسە دەكا. ئەگەر ئەو كەسیكی دیار و              نیە كە خەڵك وەسوەسە بكا, كەواتە دەبی بپرسین: "ئەو كییە"؟

با بزانین دەتوانین لە پەرتووكی پیرۆزدا ئەو بدۆزینەوە. سەرەتا, سەرتای یوحەنا بابی3 ئایەتی 8 ببینن. ئەم ئایەتە پیمان دەڵی كە هۆكاری ناردنی عیسا چی بوو. هەر بۆ ئەم مەبەستە كوری خودا سەلماندی كە دەتوانی كارەكانی شەیتان لە ناو ببا.: " وە كوری خودا هات بۆ ئەوەی كردەوەكانی شەیتان پووچەڵ بكاتەوە".

كەمیك پیشتر لە عبرانیان, بابی 2, ئایەتی 14 وەها بابەتیك دەبینری. " لەبەرئەوەی ئەم مندالانەی خودا مرۆظن وە لە گۆشت و خوینن, ئەویش لە گۆشت و خوین پیك هات و لە شیوەی مرۆظیك درووست بوو: چوونكە تەنیا بە بوون بە مرۆظ دەیتوانی گیانی لە پیناو ئینە بەخت بكا و بمری, وە بەر مەرگی خۆی هیزی شەیتان لە ناو ببا, ئەو شەیتانەی كە خاوەنی هیزی مەرگ بوو"

پەرەگرافی دووهەم پیمان دەڵی كە عیسا بۆ لە ناو بردنی شەیتان هات وە باسی ئەوە دەكا كە ئەو چۆن ئەو كارەی بە جی گەیاند. ئەو بە شیوەی مرۆظیكی وەسوەسە كراو هات وە بەر مەرگی خۆی شەیتانی لە ناو برد.

چەندە سەرسوورهینەر! ئەگەر شەیتان زەبەلاحیكی زۆر بە هیز و فریودەر بووایە ئەم ئەركە دەبوو نەكردە بی. نەخیر, - شەیتانی پەرتووكی پیرۆز- ئەو شەیتانەی كە عیسا بە مرگی خۆی ئەوی تیكشكاند, هەر تاوان بوو. لە عبرانیان بابی 9, ئایەتی 26 دەخوینینەوە, " چوونكە ئەو 

 

 

 

 

 

 

پ58

تەنیا یەك جار وە ئەویش بۆ هەمیشە لە ئاخری زەمان دەركەوت بۆ ئەوەی بە مەرگی خۆی وەكوو قووربانیەك, تاوان لە ناو ببا".

لە وانەی پیشتر (وانەی "خاچ") جەختمان كردەوە لە بارەی ئەوەی كە عیسا سرووشتیكی وەكوو ئیمەی هەبوو . ئەم سرووشتە بە ئاسانی لە بەرامبەر تاوان وەسوەسە دەبوو.

عیسا لە تەواوی زیانی خۆی, شەری لە دزی تاوان كرد وە لە ئەنجام دا بە گشتی بە لە ناوبردنی سرووشتی وەسوەسە بووی مرۆیی تاوانی لە ناو برد. ئەمە بەو هۆیە بوو كە خودا ئەوی لە مردن هەڵساندەوە  وە جەستەیەكی بە شكۆی پی بەخشی كە لە تاوان و ئازاد و جاویدان بوو.

شەیتان و تاوان

ریگایەكی ئاسان بوونی هەیە بۆ نیشاندانی ئەوەی كە شەیتان و تاوان یەك شتن. هەموو ئەو شتانەی كە پەرتووكی پیرۆز لە بارەی شەیتانەوە گووتوویەتی, لە بارەی تاوانەوە گووتوویەتی. شەیتان دووزمنی خودایە, كەواتە شەیتان هەر هەمان تاوانە.

شەیتان وەسوەسەكەری مرۆظە, كەواتە هەمان تاوانە. شەستان فریودەرە كەواتە هەمان تاوانە. شەیتان دەبیتە هۆی مردن(عبرانیان بابی 2 ئایەتی 14) كەواتە هەمان تاوانە. شەیتان بە هۆی مەرگی عیساوە لە ناو چوو, كەواتە هەمان تاوانە.

لە بەراووردكاریانەوە دەبینین كە شەیتان و تاوان دەبی یەك شت بن.

ووشەی "شەیتان" هەر بەر راست بە چ واتایەكە دی؟

ووشەی "شەیتان" لە راستیدا بە واتای "بووختانكەر" یان  " تاوانباركەر" دی. لە سەرەتای تیموتائۆس, بابی 3 ئایەتی 11 دەخوینیەوە: " وە هەر بەوجۆرە زنانیش دەبی بە ویقار بن نەوەك غەیبەتكەر (تۆمەت درووستكەر و پرۆپاكەندە درووستكەر).

لە هەندیك لە وەرگیرانەكان, ووشەی "بووختانكەر" بە هەمان واتای "شەیتان" لە بەشەكانیتر وەرگیردراوە. ووشەی "شەیتان(Satan)" یش عادەتەن لە پەیمانی نوی بە كارهینراووە. یەك "شەیتان(Satan)" دزیكە كە دەست بۆ دزایەتی دەبا. كەواتە ئەو كاتەی پترۆس هەولیدا عیسا بە هەڵگەرانەوە لە ریگای خودا و ئەوەی كە ویستی خودا بوو ئەنجام بدری(لە خاچ دان) ناچار بكا, پترۆس بوو بە دز وە عیسای پیی گووت: " لە من دوور كەوەوە ئەی شەیتان" (مەتا, بابی 16, ئایەتی18)

هەر شتیك پیچەوانەی خودا ئیش بكا بە"شەیتان(Satan)" ناوی دەهینری. كەواتە رۆزگاریك كە پۆلس لە رۆیشتن بۆ بینینی تسالونیكیان خۆی دەبویری, بۆیان دەنووسی" شەیتان ریگری لی كردین"

دەستەوازەیەكیتر بوونی هەیە, ئەم جارەیان لە پەیمانی كۆن, كە دەبی ئیستا سەیری بكەین, چوونكە هەندی لە خەڵك وا هزر دەكەن كە ئەم بەشە دەیەوی پیمان بلچی كە "شەیتان(Satan)" فریشتەیەكی دۆراوە. ئەم بابەتە لە ئەشعیا بابی 14, ئایەتی 12 هەیە كە دەڵیت:"ئەی ئەستیرەی درەوشاوەی بەیانیان (لوسیفەر) چۆن لە ئاسمانەوە كەوتیە خوارەوە"!

بەلام ئەگەر بابەكە بە تەواوی بخوینیەوە تیدەگەین كە "لوسیفر" پاشای بابلە وە نەبی لیرەدا كەوتنی ئەو پیشبینی دەكا. لە ئایەتی 15, ئەشعیا لەبارەی مەرگی ئەم پاشایە قسە دەكا وە لە ئایەتی 16 دریزەی پی دەدا كە " ئایە ئەمە هەمان كەس نیە كە زەوی دەلەرزینی وە پاشاكان لە ترسی ئەو هەڵدەلەرزین؟"

 

 

پ59

فری دانە دەرەوەی شەیتان

كاتیك نووسەرەكانی پەیمانی نوی لە بارەی موعجیزە و ئەو شیفایانەی كە عیسا ئەنجامی دەدا بۆ ئیمە قسە دەكەن, زۆربەیان لە زاراوەی "ئەو روحە پیسەكانی كردەدەرەوە"  سوودیان وەرگرتووە. چۆ لوە تیدەگەین؟ لە رۆزگاری عیسادا, ئەم بۆچوونانە باو بوون كە نەخۆشی و دەردی دیاریكراوی وەكوو نابیستی و كویری لە لایەن روحی پیس بە بوون بە خاوەنی جەستەی كەسیك, بەدی دەهاتن.

سرووشتی بوو كە كاتیك كە ئەو كەسە شیفای بۆ دەهات, ئەوان دەیانگووت كە "روحی پیس لە جەستەی چۆتە دەرەوە" وە بە هۆی باو بوونی ئەو ووتەیە لەو سەردەمە, نووسەرەكانی ئینجیلیش ریك هەمان ووتەیان لە نووسینەكانی خۆیان بە كار بردووە. ئیمە ناتوانین بە هۆی ئەوەی كە ئەوان بەو جۆرە نووسیویانە, وا هزر بكەین كە ئەوانیش باوەریان وابووە كە روحی پیس لەو مرۆظانەدا نیشتەجی بووە.

ئافرینەریكی مەزن

باوەربوون بە بوونی شەیتان, وەكوو ركابەریكی گەورەی خودا, باوەریكی نوی نیە. لە سەردەمی ئەشعیای پیغەمبەر, پارسەكان بە دوو هیزی گەورەی یەكسان باوەریان هەبوو كە یەكیكیان خودا وە ئەوەیتر شەیتانبوو. یەكەمیان ئافرینەری رووناكی و باشیەكان بوو وە دووەمیان ئافرینەری تاریكی و تەواوی خراپیەكان بوو.

خودا لە وولامی ئەو بیروباوەرە هەلەیە, پەیامیكی بۆ ئەشعیای پیغەمبەر نارد. دەتوانین ئەم بابەتە لە ئەشعیا, بابی 45 ئایەتی 5-7 بخوینینەوە:  

من خودام, وە هیتر نیە و غەیری من خودایەكیتر نیە. من پشتی تۆم بەست كاتی منت نەناسی بۆ ئەوەی لە مەشرەقی هەتاو وە مەغریبی ئەو بزانن كە لە مستەوای من كەسیتر نیە. من تاكە خودام و یەكیتر بوونی نیە. بەدی هینەری نور و خولچقینەری تاریكی. درووستكەری ساغی و ئافرینەری خراپی. من تاكە ئافرینەری هەموو ئەو شتانەم."

(ووشەی "خراپی" لیرەدا نابی لە گەڵ ووشەی تاوان بە هەڵە تیكەڵ بكری. "خراپیگ بە واتای "دەردەسەر و كیشە"یە كە خودا ئەوە لە ریگای تاوانەكان دەدا.)

ئەم بابەتە لە كۆتاییدا بۆمان دەسەلمینی كە تەنیا یەك هیزی مەزن لە جیهان بوونی هەیە كە هەموو شتیك لە زیر دەستی ئەودایە. وە ئەو خودای بە توانای بی قەیدو مەرجە. هیچ خودایەك بوونی نیە كە بتوانی لە گەڵ هیزی ئەو ركابەری بكا وە هیچ دەعجانیەكی فریودەر و بەهیز بە ناوی شەیتان بوونی نیە كە بتوانی بویری دزایەتی خودا بە خۆی بدا.

ووتەی كۆتایی: ئەگەری هەیە بتانەوی بپرسن كە بۆچی پەرتووكی پیرۆز زیاتر لە ووشەی "شەیتان" لە جیاتی ووشەی "تاوان" كەڵك وەردەگری, وە بۆچی شەیتان وەكوو كەسایەتیەكی بەهیز و فریودەر وەسف دەكا.

بەم هۆیەیە كە ئیمە بتوانین تیبگەین كە تاوان تا چ قەبارەیەك بەهیز و قریودەرە. ئیمە دەبی بەر لەوەی ئەم وانەیە بە تەواوی تیبگەین كە تا چ ئەندازەیەك موحتاجی رزگاربوون لە تاوان بووین, فیرببین.

 

 

 

 

پ60

دەسپیكیكی تازە

تا ئیستا زەردەخەنەی منداڵیكتان بینیووە كاتیك دەفتەرەكەی (لینووسەكەی) هەڵدەداتەوەو دەگات بە پەڕیكی سپی؟ پەرەی نوی زۆر سپی و نوی دیتە بەر چاو. وە ئەو تەواوی هەولی خۆیدەدا بۆ ئەوەی پەرە نوییەكە باشتر و پاكتر بپاریزی. ئەو دەسپیكیكی نوی ئەزموون دەكا. كاتی ئەو كارانەی كە عیسا لە مافی ئیمە ئەنجامی دان, درك دەكەین, دەمانەوی كە بۆ "لاپەرەی نوی" بگەین وە دەسپیكیكی تازەمان هەبی وە بە دوای ئەو بكەوین.

ڕیگای خودا

لە مەتا بابی 28, ئایەتی 19 دەخوینینەوە كە عیسا بەر لەوەی بەرزبیتەوە بۆ ئاسمان, بە قوتابیەكانی خۆی گووت:  "كەواتە برۆن و تەواوی نەتەوەكان بكەن بە قووتابی, وە ناوی ئەوان بە ئاو و ئیبن وە روحی پیرۆز بشۆن."

ئەم ئایەتانە بە ووردی بخویننەوە. لەوە تیدەگەن كە كاتیك ئەوان دەیانویست خەڵك بكەن بە قووتابی, ئەوانیان دەشووشت. شووشتن ریگایەكە كە خودا بۆ دەسپیكی تازەی ئیمە بەدی هیناوە.

كاتیك كە ئیمە گویرایەلی ئەم فەرمانە دەكەین, خودا لە تاوانەكانی پیشووی ئیمە دەبووری. ئەگەرچی عیسا هیچ تاوانیكی نەكردبوو, بە خۆشووشتنەوەی بوو بە قوودوە بۆ ئیمە. مەتا بابی 3 ئایەتی 13-17 بخویننەوە و ببینن كە چۆن عیسا داخلی رووباری ئەردەن بوو وە یحیای بشۆر ئەوی شۆرد.

ئایا سەرنجتان داووە كە كاتیك یەحیا بە عیسای گووت كە شاییستەی شۆردنی ئەو نیە, عیسا پیی گووت: " من بشۆ چوونكە بەو شیوەیە فەرمانی خودا بە جی دینین."

ئەو لەبارەی خۆی قسەی نەكرد, بەڵكو گووتی "ئیمە" حوكمی خودا جیبەجی دەكەین. ئەم قسەیە بە ئیمەی نیشاندا كە ئیمەش دەبی خۆمان بشۆین. ئەم كارە بۆ رزگاری ئیمە پیویستە.

چوونە ناو ئاو

خۆشۆردن بە واتای چوونە ناو ئاو بە تەواوی دی. بە چوونە ناو ئاو بە تەواوی, ئیمە دەمرین. وە كاتیك  كە دووبارە لە ناو ئاو دیینە دەر ئامادەین كە زیانیكی تازە دەست پی بكەین.

بە واتایەكیتر, ئیمە لە گەڵ مەسیح دەمرین وە دواتر لە گەڵ ئەو هەڵدەستینەوە. پۆلس لەو بارەیەوە لە رومیان پیمان دەڵی. باب 6 رومیان  ئایەتی 3-4 بخویننەوە.

 

 

 

 

 

 

پ61

"یان نازانن كە هەموومان كە لە مەسیحی عیسادا شۆردراوین, لە مردنی ئەو پاكبووینەوە؟ كەواتە لە بەر ئەوەی لە مەرگی ئەودا پاكبووینەوە, لە گەڵ ئەو ئەسپاردەكراوین  تا ئەوەی كە هەر بەو جۆرە كە مەسیح بە شكۆی باوك لە مردن راستبۆووە, ئیمەش لە تازەیی زیان هەڵسووكەوت بكەین"

نەریتی پاككردنەوەی منالان

ئەگەری هەیە ئیوەش لە بارەی شۆردنی منالانی تازە لە دایكبوو هەندی شتتان بیستبی, بەو جۆرە كە ئاو یە رووخساریان هەڵدەپڕزینن وە ناویكیان بۆ دیاریدەكەن. بەلام ئەمە پاكردنەوەی راستەقینە نیە. لە بیرتانە كە عیسا گووتی: "كەسیك  كە باوەر دەهینی وە پاك دەكریتەوە, رزگاری دەبی" (مرقس بابی 16, ئایەتی 16). بۆ پاكبوونەوە, سەرەتا دەبی لیی تیبگەین وە باوەر بینین, وە تازە لە دایكبوویەك ناتوانی ئەو كارە بكا.

ئەڵبەتە هەڵپرزاندنی ئاو بە رووخساردا وە نووقم بوون لە ناو ئاو و دووبارە هاتنەوە دەرەوە نیە. ئەم كارە ناتوانی بۆ ئیمە بیرخەرەوەی مەرگ و هەڵسانەوەی خوداوەند عیسا بی

كەسیك كە باوەری هیناوەو پاكبۆتەوە.

لە ئەعمال بابس 8 سەرجتانداوە كە ئەو            كە خەزنەداری شازنی حەبەشە (ئەتیوپی) بوو, گووتی: "سەیر بكە, لیرەدا ئاو هەیە, چ شتیك بەربەستە لە بەردەم خۆپاكردنەوەی من"؟

فیلیپس پیی گووت: " ئەگەر لە ناخی دڵەوە باوەر بهینی, هیچ بەربەستیك بوونی نیە".

هەروەها بۆتان دەردەكەوی كە " ئەو و فلیپس (هەردووكیان) چوونە ناو ئاوەكە" (ئایەتی 38) ئەم كارە پیویست بوو چوونكە فلیپس دەیویست ئەو بە خستنە ناو ئاو بە تەواوەتی پاك بكاتەوە.

بریاریكی گەورە

لیرەدا بابەتیكی زۆر گرنگ لە بارەی شووشتنەوە بوونی هەیە: "بەلام كاتیك بە موزدەی فلیپس لە بارەی پاشایەتی خودا وە ناوی عیسا مەسیح باوەریان هینا پیاو و زنەكان پاكبوونەوە"

لەم بابەتەوە وانەیەك فیر دەبین كە خەڵك نابی بەر لە ئامادەبوونی تەواوەتی, بۆ پاكبوونەوە پەلە بكەن. پیاوان و زنان تا ئەوكاتەی كە "لە بارەی پاشایەتی خودا و ناوی عیسا مەسیح باوەریان هینا" پاكنەبووبونەوە.

بریاردان بۆ پاكبوونەوە, یەكیك لە گرنگترین بریارەكانی تەواوی زیانە. ئەم بریارە بە هۆی حەزەوە نیە. پیویستە بەر لە خۆ پاككردنەوە, راسپاردە راستەكانی پەرتووكی پیرۆز فیر بووبین, لییان تیبگەین و باوەرمان پی هینابن. لە دوای پاكبوونەوە, پیویستە لە گەڵ وەسوەیەكان شەر بكەین وە هەموو كات هەول بدەین كە گویرایەلی فەرمانەكانی خودا بین.

بە بی ئەمانە (باوەربوون بە راسپاردە درووستەكانی پەرتووكی پیرۆز, وە گویرایەلی فەرمانی خودا) پاكبوونەوەیەكی بی بایەخە.

منداڵەكانی خودا

ئیمە مندالانی لە دایكبووی ئادەمین. بەلام كاتیك پاكبووینەوە, دەبین بە ئەندامیك لە بنەماڵەی خودا وە دەبین بە مندالی خودا.

 

پ 62

هەر پیاو و زنیك مندالی ئادەمن وە وە هەر بەو جۆرە كە پەرتووكی پیرۆز دەڵی, ئەوان " لە ئادەم" دان.

كاتیك ئیمە خۆ پاكدەكەینەوە, لە "هاوپەیمانی لە گەڵ مەسیح" داین وە بە واتایەك "لەناو مەسیح"دا دەبین. پۆلس لە غلاتیات, بابی3, 26-27 پیمان دەڵی: "چونكە ئیمان بووە هۆی ئەوەی كە هەمووتان لە هاوپەیمانی لە گەل عیسای مەسیح مندالانی خودابن. ئیوە كە لە هاوپەیمانی لە گەل مەسیح پاكبوونەوە, بوونە هاوبیری ئەو"

ئیمە هیوایەكی نویمان بۆ زیان هەیە, هەر بەو جۆرە كە لە سەرتای قرنتیان بابی 15 ئایەتی 22 دەخوینینەوە: " هەر بەو جۆرەی كە هەموو مرۆظەكان بە هۆی هاوپەیوەندی لە گەل ئادەم دەمرن, تەواوی ئەو كەسانەی كە لە گەل مەسیح هاوپەیمانن, زیندوو دەبنەوە."

مەسیح, نیوەنجی ئیمە

ئیمە لە پاكبوونەوەدا, دەسپیكیكی نویمان هەیە. بەلام ناتوانین بی تاوان بزین. چ شتیك روودەدا ئەگەر لە دوای پاكبوونەوەمان تاوان بكەین؟

لەبەرئەوی ئیمە "لە ناو مەسیح"داین, عیسای مەسیح ناوبزس ئیمەیە وە ئەو بۆ ئیمە لە پیشگای خودا نزا دەكا. وە ئەگەر ئیمە بە راستی لەو تاوانە پەشیمان بینەوە كە كردوومانە, دەتوانین دلنیا بین كە خودا دەنگی ئەو دەبیستی وە لەبەر خاتری ئەو لە تاوانەكانی ئیمە خۆش دەبی. یوحەننا دەنووسی: " ئەی رۆڵەكانی من, ئەمەتان بۆ دەنووسم بۆ ئەوەی تاوان نەكەن. بەلام ئەگەر كەسیك لە تاوانیكەوە بگلیت, لە بارەگای خودای باوك كەسیكمان هەیە كە شەفاعەتمان بۆ بكا- هەمان عیسای مەسیح كە بە تەواوی چاكەكارە."

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ 63

عیسا بە شوینكەووانی گووت, " ئەگەر منتان خۆش دەوی, گویرایەلی راسپاردەكانی من بن" (یوحەننا بابی 14, ئایەتی 15). لە بیرتانە كە خودا چۆن راسپاردەكانی خۆی لە ریگای موساوە بۆ یەهودیەكان نارد, كە بە راسپاردەكانی موسی ناونران.

راسپاردەكانی موسا لە كۆمەلە یاسایەك پیك هاتبوو كە خەڵك دەبوو چی بكەن و چی نەكەن. ئەم یاسایانە بۆ مەبەستی رینمایی ئەوان لە زیانی رۆزانەیان دانرابوون. ئەم راسپاردانە زیانی بە ئەوان نەدەبەخشی چونكە هەر بەو جۆرە كە لە بیرتانە, ئەوان توانای راگرتنی ئەم راسپاردانەیان نەبوو. لەبەر ئەوا خودا "ریگایەكی باشتری" پیدان. ئەو كوری خۆی, عیسای مەسیحی نارد بۆ ئەوەی نیشانی ئیمەی بدا كە دەبی چۆن بزین.

عیسا لستیكی تەواوی راسپاردەكانی نەدا بە قوتابیەكانی خۆی بۆ ئەوەی پییان بڵی كە لە هەلوومەرجی جیاوازی زیاندا چی بكەن. ئەو گرنگترین شتی فیری ئەوان كرد كە ئەویش خۆشەویستی خودایە وە بەو هۆیەوە خۆشویستنی خەڵكیتری فیری ئەوان كرد.

بەلام هەم عیسا و هەم نیردراوان چەند "دەبی" و "نابی" یەكیان بە ئیمە گووتووە كە ئیمە دەبی لییان تیبگەین و گویرایەلیان بكەین.

ئیمە دەبی گویرایەلی یاساكان بین

لە رومیان بابی 13, ئایەتی 1 دەخوینینەوە: " گویرایەلی دەولەت و یاساكانی بن, چوونكە خودا ئەوی بوونیاد ناوە. لە تەواوی ناوچەكانی دونیا, خودا هەموو دەولەتەكانی هیناوەتە سەر دەسەلات."

هەر كەسیك كە فەرمانرەوای ئیمەیە, لە بەر ئەوەی خودا ئەو مۆڵەتەی بە ئەو داوە, ئەم مەنسەبەی بە دەست هیناوە. (سەرەتای پترۆس ئایەتی 13-15).

ئەم بابەتە لە بارەی ئەو كەسانەش هەر راستە كە لە شوینی ئیشكردنمان لە زیر دەستیانین. كە واتە ئیمە دەبی گویرایەلی ئەو كەسانە بین كە لە زیر دەستیان ئیش دەكەین, تەنانەت ئەگەر ئەوان دلرەق و بی                                    بن. پترۆس پیمان دەڵی:  "ئیوەی خزمەتكار دەبی گویرایەلی گەورەكانتان بن وە ریزی تەواویان بۆ دابنین, نە تەنیا بۆ گورە میهرەبان و                   , تەنانەت بۆ ئەو گەورانەش كە تووند و تیز و تورەن"

تەنیا بابەتیك كە ئیمە نابی گویرالیان بین, ئەو كاتەیە كە پیمان بلین فەرمانی خودا پیشیل بكەین. كاتیك كە یەهودیەكان ریگریان لە پترۆس و یوحەننا دەكرد بۆ فیركردن دەربارەی عیسا و هەلسانەوەی ئەو, ئەوان وولامیان دایەوە:  " خۆتان دادوەری بكەن, لە رووانگەی خوداوە چ شتی راستە؟ گویرایەلی خودا بكەین یان ئیوە؟ بەلام ئیمە ناتوانین دەست لە ووتنی ئەو شتانە هەڵگرین كە بینیومانە و بیستوومانە"

عیسا خۆی نزای بۆ ئەو كەسانە كرد كە بەرەو مەرگیان برد. ئەگەر ئیمە نموونەی ئەو بە بیر خۆمان بینینەوە, ئاسانتر دەتوانین لە خراپەوە بۆ چاكە بگەڕیینەوە.

 

 

 

 

 

 

پ64

دەبی سزادانی خراپەكاریەكان بدەینە دەست خودا.پۆلسی نیردراو دەڵی: " ئەی هاورییانی خۆشەویست, بە هیچ شیوەیەك تۆلچەی خۆتان مەكەنەوە, بەڵكو بیدەنەدەست سزای خودایی, چوونكە پەرتووكی پیرۆز دەفەرموی: خوداوەند دەڵیت: من سزا دەدەم وە من پاداشت دەدەم"

قوتابیەكان شەر ناكەن

ئیمە لە هەر كاریكدا دەبی گویرایەلی یاساكان بین, تەنیا ئەو كاتانە نەبی كە یاساكان لە گەڵ فەرمانەكانی خودا دزیەك بن. بۆ نموونە لەم رۆزگارەدا لە زۆربەی وولاتەكان یاسایەك بوونی هەیە كە دەبی هەموو پیاوە گەنجەكان ماوەیەك لە سووپای وولات, هیزی دەریایی, ئاسمانی یان هیتر خزمەت بكەن. بەلام خودا بە مندالەكانی خۆی ووتووە كە نابی شەر بكەن. عیسا گووتی: " شمشیرەكەت بخەرەوە ناە كەلان, هەر كەسیك شمشیر راكیشی بە شمشیر دەكووزری"

ئەو فیری شوینكەوتووەكانی كرد كە بۆ دووزمنەكانیشیان نزا بكەن وە خۆشەویستیان نیشان بدەن. " من پیچتان دەلیم لە گەلچ كەسیك كە خراپەت لە گەڵ دەكا, تۆ خراپە مەكە وە ئەگەر كەسیك زلەی لە لای راستی رووخسارتدا, لایەكەیتری رووخسارتی بۆ راگرە"

هەرچەندە ئەگەری هەیە كە ئەم بابەتە ببیتە هۆی كەوتنە كیشەوە یان تەنانەت ببیتە هۆی دەستبەسەركردن, بەلام دیسان دەبی مەسیحیەكان لە چوونە ناو هیزەكانی سووپا وە بەشداری لە شەرەكان خۆیان بە دوور بگرن.

ئەم كارە بەو واتایە نیە كە هەموو شەرەكان هەلەن, بەڵكو كاتیك خودا فەرمانی شەركردن بە مرۆظەكان دەدا, دەبی ئەو كارە بكەن. بەلام فەرمانی ئەو لەم سەردەمەدا ئەوەیە كە " لە گەڵ شەرخواز ركابەری نەكەین" وە ئەوە بزانین كە رۆزیك دادیت كە خودا خۆی دادوەری لە سەر شەرخوازان دەكا.

دانگدان

وەكوو منداڵەكانی خودا لە هەموو تەمەنەكان, مەسیحیەكانی ئەم سەردەمە"غەریب و بیگانەن" (عبرانیان بابی11, ئایەتی13). ئەوان لە چاوەروانی هاتنی پاشایەتی خودادان وە بۆ هەبوونی شوینیك لە مەلەكوتی ئەو نزا دەكەن.

ئەوان دەزانن كە تەواوی ئەو حكومەتانەی لە ئیستادا هەن, لە كاتی هاتنی پاشایەتی خودا لە ناو دەچن. ئەوان دەنگ نادەن, چونكە تیروانینی ئەوان بۆ زیان بەو جۆرەیە كە هیچ سیاسەتمەداریك ناتوانی وەكو "نوینەری " ئەوان كار بكا.

" بەلام ئیمە سەر بە وولاتی ئاسمانین وە چاوەروانی هاتنی عیسا مەسیحی خوداوەندین كە وەكو رزگاركەریك لە ئاسمانەوە دیت."

هاوسەرگیری, هاوبەشیەك لە مەسیحدا

دوو گرووپ لە خەلكی لە دونیادا هەن, ئەو كەسانەی كە لە "ئادەم"دان وە ئەو كەسانەی كە لە "مەسیح"دان. جیاوازی نیوان ئەم دوو گرووپە بی كۆتاییە.

ئەوانەی كە لە "ئادەم" دان, خۆپەسەند و دونیایین وە ئەوانەی كە لە "مەسیح" دان, خزمەتكارانی خودان.

 

 

 

 

پ65

بە شیوەیەكی سرووشتی, ئەوانەی كە لە مەسیح دان, هەست بە یەكبوون و یەكیتیەكی مەزن دەكەن وە بە یەكتر لە خزمەتكردن بە دینی خودا بە باوەرەوە یارمەتی دەدەن. ئەوان لە گەل خەڵكی دونیا تیكەل نابن, چوونكە حەزەكانی ئەوان جیاوازە. سەرەرای ئەوە, جیابوونەوەی ئەوان لە دوونیا لە هاوسەرگیریەكەیان نیشان دەدری. ئەوان هاوبەشی زیانی خۆیان لە بنەماڵەی ئیلاهی هەڵدەبزیرن, نەك لە دوونیا.

پۆلسی نیردراو لە دووەمی قرنتیان بابی6, ئایەتی 14-16 جەخت لە گرنگی ئەم جیابوونەوەیە دەكا: " لە پشتبەستنی نەگوونجاو بە مرۆظی بیباوەر خۆتان دوور بگرن. چونكە چ هاوبەشیەك لە نیوان باشی و شەرانگیزی هەیە وە چ هاورییەتیەك لە نیوان رۆشنایی و تاریكی هەیە؟ چ ریكەوتنیك لە نیوان مەسیح و شەیتان هەیە وە چ هاوئاهەنگیەك لە نیوان باوەردار و بی باوەر؟ وە یان چ هاوزیرەیەك (هاوبۆچوون) لە نیوان ماڵی خودا و بتەكان بوونی هەیە؟ چونكە ئیمە ماڵی خودای زیندووین, هەربەوجۆرە كە خودا فەرموویەتی: من لە ئەواندا نیشتەجی دەبم وە لە ناو ئەواندا زیان بەسەر دەبەم. من خودای ئەوان دەبم و ئەوانیش نەتەوەی من."

ئیمە هیچ كات دڵخۆش نابین ئەگەر راسپاردەكانی خودا پیشیل بكەین وە ئەزموون نیشانی داوە كە هاوسەرگیری لە گەل بی باوەریك, هەڵەیەكی غەمهینەرە.

خودا لە "جیابوونەوە(تەڵاق)" بیزارە.

هاوسەرگیری, یەكیتیەكە بۆ زیان. كاتیك خودا حەوای وەكوو "هاودەم" بۆ ئادەم ئافراند, ئەم یاسایە دانرا: " بەو هۆیەوە, پیاو دایك و باویك خۆی جی دەهیلچی وە لە گەل زنی خۆی دەزی وە هەردووكیان دەبن بە یەك جەستە."

خوداوەند عیسای مەسیح جەختی كردەوە كە هاوسەرگیری بۆ تەواوی دریزایی زیانە.: " لەم رووەوە ئەوان چیتر دوو جەستە نین بەڵكو یەك جەستەن, كەواتە ئەو شتەی كە خودا بەیەكەوەی لكاندووە نابی مرۆظ لە یەكی جیابكاتەوە"

لە ئاكامدا خوداوەند عیسا, جیابوونەوەی یاساغ كرد. تەنانەت ئەگەر هاوسەرگیریەكە بۆ ماوەیەك بە هیمنی نەچیتە پیش, مەسیحیەك دەبی خۆراگری (دانبەخۆداگرتن) و خۆشەویستی لە خۆی نیشان بدا. لە ملاكی بابی16 دەخوینینەوە كە: " چوونكە تاكە خودای ئیسرائیل دەڵی كە نەفرەت لە جیابوونەوە دەكەم"

لە بیرتان بی ئەگەر ریساكانی خودا پیشیل بكەین, هەرگیز ناتوانین دڵخۆش بین.

بەلام

ئیمە تەنیا لە بارەی بایەخی هاوسەرگیری كەسیكی باوەردار قسەمان كردووە. بەلام هەندی جار ئەگەری هەیە كە پیاو یان زنیك كى باوەر دەهینی, بەر لەوە هاوسەرگیری كردووە. لەم حاڵەتانەدا, داوا لە كەسی باوەردار ناكری كە هاوسەرەكەی جی بیڵی. ئەڵبەتە كیشەیە كە بتوانری بی باوەریك لیگری لی بكری لە جیابوونەوە, كاتی كە بۆ ئەنجامدانی ئەم كارە فشار درووست دەكا. بەلام وا لە باوەرداریچك چاوەری دەكری كە بە باوەریكی تەواوەوە بۆ "كامەرانی هاوسەرگیریەكەی" هەوڵ بدا.

خەڵكانیكی زۆر بە هۆی هەڵسووكەتی هاوسەرە باوەردارەكانیان, مەسیحیان بە دەست هیناووە, ریك بەو جۆرەی كە پۆلس لە سەرەتای قرنتیان بابی 7, ئایەتی 16 پیشنیاری كرد: "ئەی زن, كی دەڵی میردەكەت بە هۆی تۆو رزگاری نابی؟ وە ئەی پیاو, تۆ لە كوی دەزانی كە نابیتە هۆی رزگاربوونی زنی خۆت؟"

 

 

پ66

قسەیەك لە بارەی فرە هاوسەری

لە هەندیك لە وولاتان, پیاو مۆلەتی هەبوونی دوو یان چەند هاوسەریكی هەیە لە یەك كاتدا. بەلام ئەم كارەش وەكوو هاوسەرگیری لە گەل كەسیكی بی باوەر, یان جیابوونەوە, هەلەیەكی گەورەیە. ئەم كارە نارەحەتی و خەفەتی بە دوادا دی وە كەسەكە بەرەو بی باوەری پەلكیش دەكا وە كەسەكە لە ئەندیشەی بەرزی مەسیح لە بارەی یەكیتی یەكبوونی زن و میرد جیا دەكاتەوە: "بەم هۆیە پیاو باوك و دایكی خۆی جیدەهیڵی وە لە گەل زنی خۆی دەزی وە هەردووكیان دەبن بە یەك جەستە."

یەكبوون لە مەسیحدا

باوەرداران بە یەكەوە لكاون و یەك جەستەیان پیك هیناووە, كە مەسیح سەری ئەو جەستەیەیە. ئەركی ئەوان ئەوەیە كە لە سەر پاك راگرتنی ئەو راستیانەی كە پەرتووكی پیرۆز ئاشكرای كردووە چاودیری بكەن وە ریگری لە پیوەزیادكردن یان دانانی جیگرەوە بۆی بكەن. هەروەها پاراستن و جیبەجیكردنی راسپاردەكانی مەسیح لە ئەركەكانی ئەوانە وە لە دوای ئەوە, دەبی ئەوەندەی لە توانایاندایە كار بكەن بۆ دوور خستنەوەی خەڵكانیتر لە هەلەكانیان و گەراندنەوەیان بۆ ریگای راست. ئەگەر ئەو كەسە هەر بەردەوام بوو لە سەر كاری غەلەت و هەڵە, ئەوكات قووتابیەكان هیچ چارەیەكیان نابی بیجگە لە دووركەوتنەوە لیی.

یەكبوون لە مەسیحدا

قووتابیەكانی مەسیح لە سەرانسەری جیهاندا بڵاو بوونەوە, بەلام هەموویان خزمەتی گەورەیەكیان كردوەو وە هیوایەكی هاوبەشیان هەیە. ئەوان بە بەندیك لە خۆشەویستی و هاودڵی بە یەكەوە گریدراوون. هاویەكی لە كاری بڵاوكردنەوەی ئینجیل.

كەواتە پۆلس پیمان دەفەرمووی: "هەر كاریك دەكەن بی سكالا و ئاریشە بیكەن بۆ ئەوەی لە سەردەمیكدا كە هەموو لادەر و سەركیشن, ئیوە بی خەوش و تاوان, مندالانی بی عەیبی خودا بن وە وەكوو ئەستیرەكان لە جیهانی تاریكدا بدرەوشینەوە. پەیامی زیان هەموو كات لە ئیختیاری خەڵك دابنین. ئەگەر وەها كاریك بكەن, من هۆكاریكە دەبی كە لە رۆزی مەزنی مەسیح شانازیتان پیووە بكەم, چوونكە ئەوە نیشانی دەدا كە هەوڵ و ماندووبوونی من بی هوودە نەبووە"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ67

كاتیك ئیوە خۆتان پاكدەكەنەوە لە راستیدا زیانیكی نویتان دەست پی كردووە. لە یەكیك لە شەوەكان كەسیك بە ناوی نیقودیموس هات بۆ لای عیسا و عیسا وەهای پی ووت (یوحەننا بابی 3 ئایەتی 3): دڵنیا بن تا كەسیك لە نوی لە دایك نەبیتەوە ناتوانی پاشایەتی خودا ببینی.

عیسا لە روونكردنەوەكانی وەها ئەو حاڵی دەكا كە ئەم لە دایكبوونە سرووشتی نیە بەڵكو لەدایكبوونیكە لە روحدا. ئەو لە یوحەننا بابی3 ئایەتی 6 دەفەرمووی: " ئەوەی كە لە جەستە لە دایك ببی, جەستەیە وە ئەوەی كە لە روح لە دایك ببی, روحە"

كاتیك كە منداڵیك لە دایك دەبی زیانیكی نوی دەست پیدەكا هەر بەو جۆرە ئیوەش كاتی پاكدەبنەوە زیانیكی نوی لە مەسیحدا دەست پیدەكا."

پۆلسی نیردراو لە نامەی دووەمی قرنتیان بابی 5 ئایەتی 17 وەها دەنووسی: كەسیك كە لە گەڵ مەسیح هاوپەیمانە, زیانیكی نویی هەیە.

یارمەتی لە مەودا

ئەگەر  ئیمە ناچار باین بە تەنیایی هەوڵ بدەین, هیچ كات لە مەسیحدا "گەشە"مان نەدەكرد. بەلام خودا بە هەموومان ئەو شتانەی كە لە گەشەی روحانیەتدا پیویستمان پییەتی پیی داوین. ئەو ئیمتیازیكی مەزنی بە ئیمە بەخشیووە كە هەمان رۆیشتن بۆ حزووری لە نزا, لە لایەن عیسا مەسیحوەیە. هەموو كیشەكان, خۆشی و غەم و خەفەتی خۆمان دەتوانین بە ئەو بسپیرین. بە ریزەوە بچن بۆ لای ئەو, وە لە ئەو لە ناوی عیسا داوای یارمەتی بكەین.

ئەو كەلامی خۆی, پەرتووكی پیرۆزی بە ئیمە داوە. ناتوانین رینمایەكی باشتر لەو پەیدا بكەین. پەرتووكی پیرۆز زیاتر ریگاكانی خودا فیری ئیمە دەكا وە یارمەتیمان دەدا تا بەو جۆرە كە خودا چاوەروانی لیمانە هەڵسووكەوت بكەین وە وەكوو "مرۆظیكی نوی" لە مەسیح دا گەشە بكەین.

لە دووەمی تیموتائۆس بابی 3, ئایەتی 16 بۆ 17 دەخوینینەوە كە: "تەواوی پەرتووكی پیرۆز لە ئیلهامی خودایە وە بۆ فیركردنی راستەقینە, لۆمەی هەلە, چاككردنەوەی عەیبەكان وە پەروەردەكردنی ئیمە لە باشی موتلەق بە سوودە بۆ ئەوەی پیاوی خودا بۆ هەر كاریكی باش بە تەواوی ئامادە و تۆكمەیە"

ئەو بە ئیمە توانای بیركردنەوە بە كەلام و ریگاكەی داوە. لە پەرتووكی ئەمسال بابی 23 ئایەتی 6-7 هەروەها نووسراوە كە " نانی پیاوی بەرچاوتەنگ مەخۆ, وە سەبارەت بە خواردنە خۆشەكانی ئەو تەماعكار مەبە. چوونكە هەر بەو جۆرە كە لە دڵی خۆیدا بیر دەكاتەوە خودی ئەو وەهایە. "

ئەگەر هزرەكانمان لە بابەتەكانی پەیوەند بە خودا چڕ بكەینەوە, دەتوانین بە مرووری زەمەن پیاوان و زنانی باشتر بین.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پ68

باوەر و كردەوە

خویندن, نزاكردن, وە بیركردنەوە, لە ئەنجامدانی كاری راست یارمەتیمان دەدا. جاریكیان كەسیك لە عیسای پرسی: " كام حوكم لە شەریعەتدا گرنگترە؟"

وولامی عیسا لە ئایەتەكانی 37-39 دەخوینینەوە, " ئەو خوداوەندەی كە خودای تۆیە, بە تەواوی دڵ و گیان و هۆشی خۆت خۆش بوی. ئەمە یەكەمین و گرنگترین فەرمانی خودایە. دووهەمین فەرمانیش وەكوو یەكەمیان وایە: هاوسیكەی خۆت خۆش بوی بەو رادەیەی كە خۆت خۆش دەوی"

پاراستن و ئەنجامدانی ئەم روكنانە ئاسان نیە. ئیمە تەنیا دەبی خودا بە تەواوی دڵ و گیان وە بیری خۆمان خۆش بوی ئەگەر بەردەوام بە بیر  خۆمانی بینینەوە كە ئەو بە چ رادەیەك ئیمەی خۆش ویستووە وە چ كاریكی بۆ ئیمە كردووە.

ئەو كاری زۆر گەورەی بۆ ئیمە كردووە. چۆن دەتوانین قەرزی خۆمانی پی بدەینەوە؟ ئیمە ناتوانین هیچ كاریك بۆ ئەو بكەین. بەلام دووهەمین حوكم كە عیسا بە ئیمەی دا چی بوو؟ "هاوسیكەی خۆت زۆر خۆش بوی, هەر بەو رادەیە كە خۆت خۆش دەوی" ئەمە شتیكە كە ئیمە دەتوانین ئەنجامی بدەین. دەتوانین یارمەتی خەڵك بدەین وە خۆشەویستی و گرنگی بۆ ئەوان دەربرین, هەر بەو جۆرە كە خودا خۆشەویستی بە ئیمە نیشاندا.

مەزنترین كاریك كە دەتوانین بۆ كەسانیتر ئەنجامی بدەین ئەوەیە كە هەوالی خۆشی مەلەكوتی خودا بۆ ئەوان بگوازینەوە, ئەو شتەی كە خۆمان باوەرمان پییەتی. هەر بەو جۆرە كە خودا ئیمە بۆ ریگای خۆی بانگهیشت كردووە بۆ ئەوەی لە خۆشی پاشایەتی ئەو هاوبەشی بكەین, ئیمەش دەبی ئەوە لە گەڵ كەسانیتر دابەش بكەین.

شوینكەوتووان لە دوونیادا

لەم رۆزگارەدا شتانیكی زۆر لەم دوونیایەدا غەیرە خودایین. بۆ نموونە, پەرتووكی زۆر, نووسین و وینەی زۆر هەن كە هزری ئیمە بە خیرایی بەرەو شتی شەرەنگیزانە و ناپاك رینمایی دەكەن وە هەندی جار ئەو شتانە بۆ ئیمە زۆر سەرنج راكیشن. بەلام هەر چەندیك ئەوان بۆ ئیمە سەرنج راكیش بن- ئیمە دەبی خۆمانیان لی بە دوور بگرین. ئەگەر ئیمە وا نەكەین, ئەوان ئیمە لە خودا دوور دەكەنەوە.

هاوبەشی نەكردن لە چیزە غەیرە خودایەكان لە دونیادا بە واتای لە دەستدانی هەندی لە هاوریكانمان دی. بە هۆی ئەوەی كە ئەوان ناتواننن لەوە تی بگەن كە بۆچی ئیستا لەو شتانەی كە پیشتر چیزمان لی وەردەگرتن, خۆمان بە دوور دەگرین. بەلام ئیمە دەبی هاوریی نویی زۆر بدۆزینەوە. ئەو كەسانەی كە هاوشیوەی ئیمەن و خۆیان لە بابەتی دونیایی دوور خستۆتەوە. ئەوان دەبن بە مندالانی خودا وە وە خوشك و براكانی ناو مەسیح.

یادكردنەوەی عیسا

پاكبوونەوە دەسپیكیكی نوی بە ئیمە دەبەخشی. كاتیك خۆمان پاك دەكەینەوە, دەبینە ریبواری ریگایەكی تەنگەبەر و دزوار كە ئیمە بەرەو پاشایەتی خۆدا رینمایی دەكا. بەلام هیشتا ئیمە هەر مرۆظین وە زۆر خیرا بیرمان دەچیتەوە كە مەسیح بۆ ئیمە كاریكی چەندە مەزنی كرد كاتی بە خاچەوە گیانی سپارد.

عیسا دەیزانی كە قووتابیەكانی زۆر بە سادەیی ئەمە لە بیر دەكەن. كەواتە داوای لە ئەوان كرد كاریك بكەن بۆ ئەوەی ئەو یادی بكریتەوە.  ئینجیل, لوقا بابی 22, ئایەتی 14-20 بخویننەوە. ئەمە هەمان ئەو پیرۆكەیە كە بە "كۆتا شیو" (كۆتا نانی ئیوارە) بە ناوبانگە, چوونكە ئەمە كۆتا بەڵینە كە عیسا بەر لە مردنی لە گەڵ قووتابیەكانی هەیبوو. سەیر بكەن كە چۆن نان و شەراب بە یادی قوتابیەكانی دینیتەوە

 

 

پ69

كە عیسا زیانی خۆی بە ئەوان بەخشی. ئەو بە ئەوانی گووت: "ئەمە بە یادی من بە بیر بیننەوە".

ئیستا سەرەتای قرنتیان بابی 11, ئایەتی 23-28 بخویننەوە. باوەردارانی سەرەتا لە یەكەمین رۆزی هەموو حەفتەیەكدا بۆ یادكردنەوەی مەسیح, هەر بەو جۆرە كە ئەو پییانی فەرموو بوو, كۆ دەبوونەوە. شوینكەوتوانی راستەقینەی عیسای مەسیح هەر بەو جۆرە كە قووتابیەكانی ئەو لە دەوری كۆدەبوونەوە (كە عادەتەن گوونجاوترین رۆز بۆ  ئەو دیدارانە, رۆزانی یەكشەممەیە), بۆ لەتكردنی نان و خواردنەوەی شەراب بە یەكەوە كۆ دەبوونەوە, بۆ ئەوەی بە بیرخۆیانی بینەوە  كە چۆن جەستەی مەسیح بۆ ئەوان كەرت بوو و خوینی ڕزا.

هەروەها كە لە مەسیح گەشە دەكەین, یادكردنەوەی ئەو لە ڕیگایەوە بۆ ئیمە گرنگ و گرنگتر دەبی وە یارمەتیدەرمان دەبی بۆ ئەوەی لەوە تیبگەین كە ئەو هەموو كات لە گەڵ ئیمەیە.

ئیوە دەبی بڕیار بدەن.

كەواتە ئیستا بە خویندنەوەی ئەم نووسینانە ئیوە وەكوو كەسیكن كە لە سەر ڕینیشاندەری ڕیرەویك وەستاووە. ریرەویك دەزانن كە بە مەرگ كۆتایی دی. ریرەویكی تر, ریگای زیانە. بەم ریرەوەدا كەسانیك سەفەر دەكەن كە باوەریان بە ووتەی خودا هەیە وە لە مەسیحدا پاكبوونەوە. مەسیحیش لە گەل ئەوان لەم سەفەرەدا, هاوسەفەر دەبی. ئایا ئیوەش دەچنە ریزی ئەوان؟ ئایا پەیامی بە شكۆی ووتەی خودا باوەر دەكەن؟ ئایا لە مەسیحدا پاك دەبنەوە؟ لە بیرتان بی كە عیسا گووتی: " ئەو كەسانەی باوەر دەهینن وە پاك ببنەوە, رزگاریان دەبی, بەلام ئەو كەسانەی باوەر ناهینن دادگایی دەكرین."