SORANI

 

Preparing for Baptism
CBM 2012 Sorani

ئامادە کاری بو لە ئاو هە ڵکیشان (غۆسل گرتن)

 

Introduction

The only way to become a true Christian is to believe and be baptised into Christ (Galatians 3:27). But before we can be baptised we must understand and believe the teaching of the Bible (Acts 8:12).

پێشە کی

تە نیا ڕیگای بون بە مەسیحی کی راستە قینە ،بروا پێبون و لە ئاوهە ڵکیشان لە مەسیح دایە‌‌.( گەلاتیا ۲۷:۳)

بە لام لە پیش لە ئاو هە ڵکیشان دا،ئیمە دە بێت لە ئاموزگاریکانی کتێبی پیروز تی بگین و بروا پێبینین.(کردار۱۲:۸)

 

1- The Bible

1.1 What is the Bible?

There is no other book in the world like the Bible, because:

a)    It is the word of God and His message to men and women (Hebrews 1:1-2; 2 Timothy 3:16-17).

b)    It is the only book that gives us true knowledge about God, the Lord Jesus Christ and salvation (Hebrews 1:1-2; Psalm 138:2; 2 Timothy 3:16; Psalm 119:160).

c)    It was written by men who were guided by the Holy Spirit of God (2 Peter 1:21; 1 Peter 1:11).

d)    It promises eternal life to all who believe and obey its teaching (John 17:3; Romans 2:7; 2 Peter 1:11).

۱-کتێبی پیروز

 

۱-۱) کتێبی پیروز چی؟

 

هیچ کتێب یک لە دۆنیا دا وەک کتێبی پیروز نابێنیوە چونکە:

ا. ئەو ۆشەکانی خۆدایە وپەیامی ئەوە بو پیاۆان وژنان.(عیبرانیەکان۱:۱-۲،دووم تیمۆساوس۱٦ :۳-۱۷)

ب. تە نیا کتێبە کە کە زانیاریمان سەبارەت بەخۆدا وگەوە مان عیسای مەسیح ورزگار کردن بە مە ئە دات.(عیبرانیەکان۱ :۱-۲،زەبرورەکان۲ :۱۳۸،دووم تیمۆساوس۳:۱٦،زەبوورەکان ۱۱۹:۱٦۰)

پ.ئەو کتێبە بە دەست پێاوانیک نوسراوە کە لە لاێان ڕوحی پاکی خۆدا ئاڕاستە کراوە.(یەکەم پەتڕوس ۱:۲۱)

ت. ئەو بەڵێنی ژیانیکی هەمیشەیی بە هەمو ئەو کەسانە دەدات کە بڕوا پێبینن وگوێ ڕابگرن بە ئاموژگاریکانی.(یۆحەنا ۱۷:۳،رۆما ۲:۷،دووەم پەترۆس ۱:۱۱)  

1.2 How can we best understand the Bible's message?

a)    To understand and believe its message, we need to read the Bible regularly beginning with a prayer for God's blessing on our reading (1 Timothy 4:13; Psalm 119:103-105; Jeremiah 15:16).

b)    The Bible itself is its best interpreter. Some parts of the Bible help us to understand other parts (Luke 24:25-27; 1 Corinthians 2:13).

۱-۲) چاکترین شیواز بو تیگیشتن لە پەیامی کتێبی پیروز چی؟

ا. بو تیگیشتن وبروا پیەینان بەم کتێبی پیروزە ،ئەمە بە شیوە رێکوپێک دەبە بیخینینوە و سۆپاسی خۆدا بو خێندنەوەکانمان پکەین.(یەکەم تیمۆساوس ۱۳:٤،زەبوورەکان۱۱۹ :۱۰۳-۱۰٥،یەرمیا۱٦:۱٥)

ب. کتێبی پیروز بە تەنیایی ،باشترین پی شاندە رە،هەندێ بەش لەکتێبی پیروز ئیمە یارمە تی دەدات ،باشترلە بەشە کانی تر تێ بگە ین.(لۆقا۲٤ :۲٥-۲۷، یەکەم کۆرنسۆس ۱۳:۲)

2 - God

۲.خۆدا

 

2.1 What does the Bible teach about God?

a)    He is the only true God (Isaiah 44:8; 45:5; Exodus 20:3; Ephesians 4:6).

b)    God is Spirit (John 4:24).

c)    God is the Creator of all things (Genesis 1:1; Isaiah 45:18).

d)    God controls all things, and knows all things, even our thoughts (Isaiah 45:7; Psalm 139:1-12).

e)    There is only ONE God (Deuteronomy 6:4; Malachi 2:10; Mark 12:29 1 Corinthians 8:6).

f)     God is holy and true (Exodus 15:11; Isaiah 6:3; Psalm 19:9).

g)    God is kind and merciful (Exodus 34:6; Romans 2:4; Psalm 103:8-14).

h)   God is just and will punish the wicked (Deuteronomy 32:4; Psalm 145:20; Romans 1:18).

i)     God has a plan for the future of the earth and the human race (Numbers 14:21; Isaiah 45:18; Revelation 21:4).

j)     God is the Father of the Lord Jesus Christ (Matthew 3:17; Luke 1:31­35; Hebrews 1:2-5; 1 Peter 1:3).

۲-۱) کتێبی پیروز سە بارەت بە خۆدا چە مان فێر ئەکات؟

ا.خۆدا تەنیا و راستە قینەیە.(دەرچوون۲۰:۳،ئیشایا ٤٤:۸، ٤٥:٤،ئەفەسۆس ٤:٦)

ب.خۆدا ڕوحە .(یۆحەنا٤:۲٤)

پ.خۆدا درۆستکەری تەواوی شتەکانە.(پەیدابوون۱:۱،ئیشایا٤٥:۱۸)

ت.خۆدا هەمو شتەکان دەزانە وچاودێری هموشتەکان دەکات و هەتا بیرۆکەکانی ئیمە.(ئیشایا ٤٥:۷،زەبوورەکان۱۳۹ :۱-۱۲)

ج.تە نیا یەک خۆدا هیە.(دواوتار٦:٤،مەلافی۲:۱۰،مەرقۆس۱۲:۲۹،یەکەم کۆرنسۆس ۸:٦)

چ. خۆدا پاک و مۆقەدەسە.(دەرچوون ۱٥:۱۱،ئیشایا ٦:۳،زەبوورەکان۱۹:۹)

ح. خۆدا میهرەبان و بەرحمە.(دەرچوون۳٤:٦،رۆما ۲:٤،زەبوورەکان۱۰۳ :۸-۱٤)

خ. خۆدا عادلە و سزای خراپی کان دە دات.(دواوتار۳۲:٤،زەبوورەکان۱٤٥:۲۰،رۆما ۱۸-۱)

د.خۆدا بو داهاتوی زەوی و نەتەوەی مرۆڤ نەخشەی هیه.(سەرژمێری ۱٤:۲۱،ئیشایا ٤٥:۱۸،ئاشکراکردن۲۱:٤)

ر. خۆدا ،باوکی گەورە مان عیسای مە سیح ە.(مەتا۳:۱۷،لۆقا۱ :۳۱-۳٥،عیبرانیەکان۱ :۲-٥،یەکەم پەترۆس ۱:۳)

3 Man

۳.مرۆڤ

 

3.1 How was man made?

Man was created, both male and female, 'in the image of God' (Genesis 1:27). God formed the first man from the dust of the ground. God breathed life into him, and he became a living being (Genesis 2:7). Woman was created as a helper from the side of Adam (Genesis 2:18).

۳-۱) مرۆڤ چۆن دروست کردرا؟

خۆدا مرۆڤی بە ۆینە ی خوی،هم ژن و هم پیاو ساز کرد.(پەیدابوون۱:۲۷) خۆدا یەکەم مرۆڤی لە خوڵی زەوی پیکهینا.خۆدا هەناسە ی ژیانی بە مرۆڤ دا و ئەۆ زیندۆ بۆوە.(پەیدابوون ۲:۷)ژن وک یارمەتی دەریک لەتەنیشت ئادەم ساز کڕدرا.(پەیدابوون۲:۱۸)

3.2 Does the Bible support the theory that man evolved from animals?

No. The Bible shows that God created the first man, Adam, and the first woman, Eve and that all other men and women are descended from them (Genesis 1:28; 3:20; Matthew 19:4; Romans 5:12).

۳-۲) ئایا کتێبی پیرۆز پشتگری ڵە تێوری گەشەدانی مرۆڤ ڵە ئاژەڵ دەکات؟

نەخێر.کتێبی پیروز بەمە نیشان دەدات کە خۆدا یەکەم پیاۆ(ئادەم) ویە کەم ژنی (حەوا) ساز کرد ودواتر پیاۆان وژنانی تر ڵەوان را زیاد بۆن.(پەیدابوون۳:۲۰٫۱:۲۸،مەتا۱۹:٤،رۆما٥:۱۲)

 

3.3 How does the Bible explain the fact that all men die?

Adam rebelled against God. As his punishment God sentenced him to death (Genesis 3:1-19). This curse of death has been passed down from Adam to us, because we are descendants of Adam, and through him, we are naturally rebellious against God (Romans 3:9-10; Jeremiah 17:9; Mark 7:21-23; Romans 5:12).

۳-۳) کتێبی پیرۆز سەبارت بە مردنی مرۆڤ چە روون کاریکی هیە؟

روون دە کاتەوە ئادم بەرامبر بە خۆدا ێاخی بو.بەم هویە وە خۆدا توشی مردنی کرد.(پەیدابوون۳ :۱-۱۹)ئیمەش بە هوی وەی کە نەتەوەی ئەوانین سروشتیانە توشی سەرکێشی بەرامبر بەخۆدا دەبین.(رۆما۳ :۹-۱۰،یەرمیا۱۷:۹،مەرقۆس۷:۲۱،رۆما٥:۱۲)

3.4 What is sin?

Sin is 'missing the mark', that is, failing to obey and love God. We sin every time we break one of God's commandments. It is still sin, even if we do not realise that we are sinning (1 John 3:4; Leviticus 4:27, James 4:17).

۳-٤)گۆناە چێ؟

گۆناە نە گیشتن بە ئامانجە.کەواتا بە مانای سەرکێشی ڵە خۆدا و خوشە ویستی ئەوە.ئیمە هرکات لە فەرمانی خۆدا سەرکیشی پکین گۆناەمان کردو و هموکات گوناەکاریم.(یەکەم یۆحەنا ۳:٤،لێڤییەکان٤:۲۷،یاقوب٤:۱۷)

 

 

3.5 What is death?

Death is the punishment for sin (Genesis 2:17; Romans 6:23; Ezekiel 18:4).

-٥)مەردن چی؟

مەردن سەزای گۆناهە.(پەیدابوون۲:۱۷،رۆما٦:۲۳،حزقێال۱۸:٤)

 

3.6 What happens to people when they die?

When people die they cease to exist. Dead people are not able to think, or do anything, or feel anything. They are unconscious as if in a deep dreamless sleep (Psalm 6:5; 49:12,14,20; 146:3-4; Ecclesiastes 9:5-6; John 11:11-14).

-٦)دوای مە ردن چی بو مرۆڤ روی دەدات؟

کاتیک مرۆڤیک ئەمرە.بونی وی رادەوستە.ئەم مرۆڤانەی کە دەمرن ناتوانن بیر بکنوە، ئیشیک ئەنجام دەن وهەستیکیان هەبە.ئەوان توشی خەۆیکی قورس و نائاگا دەبن.(زەبوورەکان٦:٥، ٤۹:۱۲، ٤۹ :۱٤-۲۰، ۱٤٦ :٤-۳،ژیدمەندی۹ :٥-٦،یۆحەنا۱۱:۱۱-٤)

 

3.7 Will my soul live on after my body has died?

No. The Bible does not mention an 'immortal soul'. It uses the word 'soul' for anything living, whether man, animal, bird, fish or insects. The Bible teaches that souls can and will die (Ezekiel 18:4,20; Psalm 89:48).

۷) ئایا رۆحی من دوای مردنی جەستەم، زیندویە؟

نەخیر،کتێبی پیروز بە زیندو مانی رۆح دوای مردنی جەستە ئاماژەی نەکردو.ئەم بو وشەی رۆح تەنیا ئاماژەی بە هەرشتێک کە زیندویە ئەکات.مرۆڤ،گیانە وەر،پەلەوەر،ماسی،حەشەرات.کتێبی پێروز پەمان ئەلی کە رۆح دەتوانە بمرە.(حزقیێل۱۸ :٤-۲۰،زەبوورەکان ۸۹۸)

3.8   Is there any hope at all for us beyond this present life?

Yes, but only in Jesus Christ. He has overcome both sin and death. When he comes again to the earth, the dead will be raised to life and judged. Those who have been faithful to him will be blessed with eternal life in his kingdom (2 Timothy 1:10; 1 Corinthians 15:21-23; Daniel 12:2; John 5:28­29; Matthew 25:31-34).

(You will find more about this in Section 12)

۳-۸) ئایا هیچ هیوایک بو دۆای ژیانی ئێستای مە هیە؟

بەلی،بەلام تەنیا دە عیسای مەسیح دا.ئەو بەسرگۆناح ومردن زاڵ بو.کاتیک کە ئەو بگریتوە بوسەر ئەرز،مردۆکان هەلدستینوە و ئەو دادوەریان ئەکات و ئەوکەسانە کە خاۆەن باوەڕ بە ئەون بەرەکت دەدرین وژیانیکی هەمیشەیی لە پاشایە تی ئەودا دەیانبیت.(دووەم تیمۆساوس ۱:۱۰،یەکەم کۆرنسۆس۱٥ :۲۳-۲۱،دانیال۱۲:۲، ٥ :۲۸-۲۹،مەتا۲٥ :۳۱-۳٤)


4 - Hell



۴- جەهەنەم

4.1 What is Sheol or Hades?

In most of the passages where the word occurs, Sheol or Hades is just another name for the grave. When Jesus was buried he was laid in 'hell' (Greek Hades) or in the grave and when he was raised from the dead he came out of 'hell' or the grave (Ezekiel 32:27-29; Acts 2:25-31).

 

Hebrew = Sheol

Greek = Hades

Persian = Haaviye

Sorani = Ashti 






 

٤-۱) جەهەنەم چی؟

ئاشتی

 

 

لەزوربەی ئایەتەکان دا وشەی جەهەنەم دەبین دریت،کە ناوی دیکەی گۆرە.کاتێک کە عیسایان دەناشت.ئەویان لە گۆر( جەهەنەم) ناشت وکاتیک ئەو لە مردن هەستاوە ،لە جەهەنەم یان گۆر هاتەدەرە.(حزقیێل۳۲ :۲۷-۲۹،کردار۲ :۲٥-۳۱)

 

4.2 Why did Jesus speak of hell as a place of fire and punishment?

The New Testament was first written in Greek, and the Greek word that the Lord Jesus really used when he spoke of hell fire is Gehenna. This is the word that has been translated 'hell' in passages such as Mark 9:43-48 and Matthew 10:28 and is actually name of a place on earth. Gehenna was a valley just outside Jerusalem, where fires that never went out destroyed Jerusalem's rubbish (it is sometimes called the valley of the son of Hinnom — Joshua 15:8).

 

What Jesus meant was that God would destroy the wicked as completely and as surely as the fires of Gehenna destroyed the rubbish of Jerusalem. He was using the word 'Gehenna' as a parable, as he often did.

 

This valley has a very shameful history in the Old Testament as a place where evil men sacrificed children to the idol Moloch. King Josiah destroyed this idol temple and burnt the bones of the priests 2 Kings 23:10

 

٤-۲) بوچی عیسای مسیح لە جەهەنەم وەک جیگایک بو ئاگر و سزادان ناو دەبات؟

عەهدی نۆی بو یەکم جار بە یۆنانی نوسراوە و ۆشەی یۆنانی کە مسیح بە کاری هینا (گهینا) بووە و ئەم ۆشەیە کە لە مەرقۆس ۹۳۹ ومەتا ۲۸ ئاگری جەهەنم وەردەگێڕیت،بەلام لە راستی دا نێوی شونێک لە سەر زەویە.

گهنا نێوی دۆڵیک لە دەرەوەی ئۆرشەلیمە.شونێک کە هێچ کات ئاگر نەدەکۆژاوە تا تواوی زبڵە کانی ئۆرشەلیم لەوە بسوتینن.(یەشوع ۱٥:۸) هەندێ جاربە نیوی دۆڵی بن هنوم ناو بردراوە.لەراستی دا مەبەستی مەسیح لە ناوچونی تواوی خراپی کان بوە.هرۆەک سوتاندنی دڵنیایی همو و تواوی زبلەکانی ئورشەلیم.ئەو لە وەشەی گهنا ۆەک نیشانەیک بەکار دینە.

5 - Jesus Christ - the Saviour

٥-عیسای مەسێح ڕزگارکەر

5.1 Who is Jesus Christ?

a)    Jesus Christ is the only begotten Son of God. He had no human father, but was conceived when the power of God, called the Holy Spirit, worked a miracle on his mother Mary, who was a virgin (Luke 1:32,35; Matthew 1:20-25; 3:17; John 1:49; 10:36).

b)    He was, nevertheless, a human being, the son of Mary, descended from Adam. He grew up, hungered, thirsted, wept, was tempted, suffered and died like any other human being (Hebrews 2:17; Isaiah 53:3; John 11:35; 19:33).

٥-١ عیسای مەسێح کێیە؟

 

الف) عیسای مەسێح تاکە کوڕی خودایە.ئەو ھیچ باوکێکی دونیایی نەبوو و ئەمەش موعجیزەیەک بوو کە لە لایەن ڕۆحی پیرۆزەوە نێردرا بۆ مریەمی پاک دداوێن.

 

(لۆقا١: ٣٢_٣٥ .مەتا١: ٢٠-٢٥، ١٧: ٣ یۆحەنا١:٤٩ ،١٠:٣٦

ب)ئابەم وەسفانەوە ئەو کەسێک بوو لە نەتەوەی ئادەم و وەکوو ھەرتاکێک جەستەی گەورە دەبوو، ھەستی بە برسیەتی دەکردوو تینوی دەبوو. دەگریا، بزر دەبوو ،دوو دڵ دەبوو، و وەکوو ھەر تاکێک مرد .

 

 

5.2 What was the purpose of Jesus, the Son of God?

b)    To die for us (John 10:11,15; Acts 2:23).

c)    To bring us back to God (Ephesians 2:16; Romans 5:10; John 14:6).

d)    To reveal his Father, Almighty God, to the world in a way that men could understand (John 1:18; 12:45; 14:9; 17:6,26).

e)    To show the glorious qualities of his Father — holiness, righteousness, grace, truth and love (John 1:14-17; Romans 3:24-26).

f)     To preach the gospel (Luke 4:18; 9:6; 20:1).

g)    To show to men the full meaning of Christian service and obedience (Luke 22:42; John 5:30; 8:29).

٥-٢-ئامانجی عیسای مەسێح کوڕی خودا چی بوون ؟

 

الف)،تا بۆ ئێمە بمرێت.یۆحەنا ١٠: ١٠ ،١١ کرداری نێردراوان٢:٢٣

 

ب)ئێمە بگەڕێنێتەوە بۆ لای خودا.ئەفەسۆس ٢:١٦ باوەڕدارانی ڕۆما ٥:١٠ یۆحنا ١٤:٦

 

پ)لە بەر نیشان دانی باوکی خۆی ب مروڤ بە پێی عەقڵوو فامیان .یۆحەنا ١:١٨، ١٢:٤٥ ، ١٤:٩ ، ١٧: ٦-٢٦

 

ت)لە بەر نیشاندانی باوکی خۆی بە شکۆمەندی،ڕاستیو دروستیو بەزەییەوە . یۆحەنا ١: ١٧-١١٤ ،باوەڕدارانێ ڕۆما ٣: ٤٣-٢٦

 

س) بە بۆنەی بەشارەتوو فێر کردنی ێینجیل(خەبەری خۆش).لۆقا ٤:١٨  ،٩:٦  ،٢٠:١

 

ج)بە بۆنەی نیشاندانی خزمەت کردنووگوێڕاگری لە تاکەکان بە شێوازی مەسێح.لوقا٢٢:٢٤ ،یۆحەنا٥:٣٠، ٨:٢٤ .

 

 

5.3 How can the Lord Jesus bring us back to God?

We are like children who have run away from their father. We are separated from God by our sins. The Lord Jesus is able to bring us back to God by his perfect life and his willing death. Because he was born of Mary, Jesus was human, but because he was also born by the power of the Holy Spirit, he is also the Son of God. He was, therefore, both God's representative to us and our representative before God. The Bible calls him the 'mediator'. This word means one who represents God to us and us to God. Being a man, our Lord was tempted like us; but unlike us he always triumphed over sin. He obeyed the will of God in everything, and especially in enduring crucifixion and death as a sacrifice for our sins. When we truly believe in this work of Christ and show this by baptism (see Section 18), God forgives us our sins and accepts us as His children (Hebrews 2:14,17­18; 1 Timothy 2:5; Hebrews 4:15-16; 2 Corinthians 5:21; Romans 8:2-4).

٥-٣- بە چە شێوازێک سەروەری عیسا ئیمە دەبات بەرەو خودا؟

 

ئێمە وەکوو منداڵانێکین کە لە باوکی خۆمان دوور کەوتوینەتەوە .ئێمە بە بۆنەی گوناھەکانمانەوە لە خودا دوور کەوتوینەتەوە .ڕابەری ئێمە عیسای مەسێح دەتوانێت بە بۆنەی مەرگوو ژیانی خۆی ئێمە بگەڕێنێتەوە بۆ لای خودا. لە داوێنی مریەمەوە ھاتە دونیا ،بەو بۆنەیەوە ئینسانە . بەڵام چونکە لە ڕۆحی پیرۆزەوە خولقێندراوە کوڕی خودایە . ھەر بەو بۆنەیەوە خودای بەئێمە نیشان داو ئێمەشی بە خودا نزیک کردەوە . کتێبی پیرۆز عیسای بە نێوی (واسیتەی بەینی ێیمەو خودا ،یان ناوجیکەر) یاد کردوە.

 

ئەم وشە(واسیتە یان ناوجیکەر) بە مانای ئەوەیە کە ئەو نوێنەری خودایە بۆ ئیمەو ھەر وەھا نوێنەری ئێمەیە لە بارەگای خودا.

 

سەروەری ئێمە مسێح ئێنسانێک بوو کە وەکو ئێمە کەوتە نێوان دوو دڵیو تاقیکردنەوە .بەڵام ھەمیشە بە مل گوناھەکاندا پیرۆز دەبوو و لە ھیچ کارو کاتدا   

بێ ئەمری خودای نەکرد.بە تایبەت لە کاتی قوربانی بووندا ،کە بە بۆنەی گوناھەکانی ئێمەوە قوربانی کراو لە خاج درا. کاتێک کە ئێمە بە لە خاج درانی عیسا ئیمانمان ھەیە کە بە بۆنەی گوناھانی ئێمەوە خۆی قوربانی کرد ،ئێمەش بە غوسڵ دەر کردن لە ناو مەرگ نیشان ئەدەین((بگەڕێنەوە بۆ بەشی١٨)) کە خودا لە گوناھانی ئێمە خۆش دەبێتوو وەکوو منداڵانی خۆی ئاگادارمانە .(عیبرانیەکان ١٤:٢ ،١٧-١٨_بەشی یەکەمی تیمۆساوس٢:٥٩، عیبرانیەکان ١٥:٤ -١٦ دووەم نامەی پوڵس بۆ کۆرنسۆس٥:٢١ ڕۆما٢:٨-٤ ).

6 - Jesus Christ - his resurrection

 

٦- عیسای مەسێحوو ڕاپەڕینەکەی

 

6.1 After the Lord Jesus died, what happened to him?

He was buried in a tomb but on the third day God raised him from the dead to live forever (Matthew 27: 57-60; 28:1-7; Romans 1:4; 1 Corinthians 15: 3-4,20; Revelation 1:18).

 

٦-١- دوای مردنی عیسا چی بە سەریا ھات ؟

 

دوای لە گۆڕنێژدنی ، لە ڕۆژی سێیەمدا خودا لە مەرگ ھەڵی ساندەوە تابۆ ھەمیشە ژیان بە سەر بەرێت.(،مەتا٢٧: ٥٧٦٠، ٢٨: ١٧، ڕۆما١: ٤ _بەشی یەکەمی کۆرنۆس ١٥: ٤-٣ ، ئاشکرا کردنی عیسای مەسێح ١٨: ١ێێ

6.2 Why did this happen?

a)    Because he was sinless and did not deserve death — 'the wages of sin'. So God raised him from the dead (Romans 6:23; Acts 2:24; Philippians 2:8-11).

b)    By raising the Lord Jesus from the dead, God showed also how He will reward all those who truly follow Jesus. If we put our faith in Christ, obey his commandments and depend upon God's grace for salvation, we, we too will be raised from the dead at the last day ­see Section 12 (1 Corinthians 15:21-23; 2 Corinthians 4:13-18).

 

٦-٢-بۆ چی ئەمە ڕوویدا؟

 

الف)مەسێح بە بۆنەی بێ گوناھیەوە شایەنی مەرگ نەبوو .خودا لە مەرگ ھەڵیساندەوە چوونکە پاداشتی گوناە مەرگە.(ڕۆما٢٣: ٦ ،کرداری نێردرۆەکان٢٤: ٢ ،فیلیپی٢: ٨ -١١)

 

بە ھەڵساندنەوەی مەسێح لە مەرگ خودا بەئیمەی نیشاندا کە پاداشتی ئەو کەسانەی کە دواکەوتووی ڕێگای مەسێحن چیە. ئەگەر ئێمەش بە مەسێح ئیمانی ڕاستەقینەمان ھەبێتوو گوێبیستی فەرمانەکانی بینوو بتوانین ڕۆحیانەتی خودا وەر بگرین ،لە دواڕۆژدا وەکوو مەسێح لە مەرگ زیندوو دەبینەوە. سەیری بەشی ١٢ بکەن. (بەشی یەکەمی کۆرنسۆس١٥: ٢١ -٢٣ ،بەشی دووەمی کۆرنسۆس٤: ١٣-١٨)

7 - Jesus Christ - his ascension

٧-بەرز بوونەوەی عیسای مەسێح بۆ ئاسمان

 

7.1 Why did the Lord Jesus go to heaven?

a)    Forty days after his resurrection from the dead, the Lord Jesus entered into the presence of God, in heaven. God exalted him above the glory of the angels to share the very fullness of his Father (Hebrews 1:3-4; Philippians 2:9-10; Revelation 5:12-13).

b)    Jesus Christ is now our High Priest in heaven. He presents our prayers to the Lord God and intercedes on our behalf (Romans 8:34; Hebrews 4:14-15; 7:24-27).

 

٧-١- لە بەر چی عیسای مەسێح ڕۆشت بۆ ئاسمان؟

 

الف(چل ڕۆژ دوای ھەڵسانەوەی سەروەری ئێمە لە مەرگ، ڕۆشت بۆ ئاسمان بۆ لای خوداو لە فریشتەکان بەرزتری کردەوە تاوەکو پڕ ببێت لە گەورەییو شکۆمەندی باوکی خۆی.(عیبرانیەکان ١: ٣-٤ ،فیلیپی٢: ٩-١٠ ،ئاشکرا کردنی عیسای مەسێح ٥: ١٢-١٣).

 

ب)عیسای مەسێح ئێستا نوێنەری گەورەی ئێمەیە لە ئاسماندا. ئەو دوعاکانی ئێمە دەباتە بارەگای خوداوو ھەروەھا ناوجیکەری ئێمەیە لە لای خوداوە.(ڕۆما٣٤: ٨،عیبرانیەکان ٤: ١٤-١٨، ٧: ٢٤-٢٧ )

 

8 - Jesus Christ - his return to earth

 

٨- عیسای مەسێحوو گەڕانەوەی بۆ سەر زەوی

 

8.1 How do we know that Jesus Christ will come back to the earth?

a)    Because God promised it in the Old Testament (Psalm 110:1-2; Daniel 7:13-14).

b)    Because the Lord Jesus promised his disciples that he would return (Matthew 16:27; Revelation 22:12)

c)    Because the angels of God said so (Acts 1:11).

d)    Because the Apostles taught it (Acts 3:20-21; 1 Thessalonians 4:16).

 

٨-١ چۆن ئێمە دەزانین کە عیسای مەسێح دەگەڕێتەوە بۆ سەر زەوی؟

 

الف)چوونکە خودا لەکتێبی پەیمانی کۆندا موژدەی گەڕانەوەی داوە.(زەبوورەکان ١١٠: ١-٢ ،دانیال٧: ١٣-١٤)

 

ب)چوونکە مەسێح بە ھاوڕێکانی وەعدەی گەڕانەوەی داوە.(مەتا١٦: ٢٧ ،ئاشکرا کردنی عیسای مەسێح٢٢: ١٢ )

 

ج)ھەر وەھا فریشتەی خودا بەڵێنی گەڕانەوەی داوە .(کرداری نێردراوان٣: ٢٠-٢١ ،سالۆنیکی٤: ١١٠)

 

 

 

8.2 When will he come?

At God's appointed time in the near future. No man knows the day nor the hour, although Jesus gave us signs for which to watch and expect his return. (Matthew 24:42-44; Acts 17:31; Romans 2:6,16).

٨-٢- ئەو چە کاتێک دێتەوە؟

 

بەو جۆرە کە خودا کاتەکەی دیاری کردوە ،لە داھاتوێکی نزیکدا؛کە ھیچ بەنی بەشەرێک کاتوو ساتوو ڕۆژەکەێ نازانێت.

ئەگەرچی عیسا نیشانەکانی گەڕانەوەی داوەتە بەۆ کەسانەی کە چاوەڕوانی گەڕانەوەی ئەون.

(ماتا٢٤: ٤٢-٤٤ ،کرداری نێردراوان١٧: ٣١ ،ڕۆما٢: ٦-١٦).

 

8.3 How do we know this?

Read Luke 21:24-27 and see how the signs of the return of Jesus are being fulfilled today. The Jews have returned to the land of Israel, and Jerusalem is no longer under the rule of Gentiles (verse 24). There is trouble, fear and wickedness in the world on a massive scale (verses 25-26). Unless Jesus comes soon, men will completely destroy themselves (see also Matthew 24:36-41; 2 Timothy 3:1-5; Ezekiel 37:21-28).

Note: Between AD70 and 1948 there was no nation of Israel. In 1917 the land changed from Turkish rule to British rule. Many Arabs lived there, but only a few thousand Jews. Today, Israel is a strong nation, with nearly six million Jewish inhabitants. This is a very clear sign that the kingdom of God is near (Jeremiah 30:3,21-22,24; Ezekiel 36:24-28; 37:21-28).

چۆن ئەمە دەزانین؟

 

لۆقا ٢١: ٢٤-٢٧ بخوێننوو ببینن کە چۆن نیشانەکانی گەڕانەوەی عیسای مەسێح لە ئەمڕۆدا بە دی ھاتوە.جووەکان گەڕاونەتەوە بۆ ئیسرائیلوو یۆرشەلیم ئیدی لە ژێر دەستی قەومانی دیکەدا نیە ((ئایەتی٢٤ )) . ترسوو کێشەو دوژمنایەتی لە ھەموو دونیادا زۆر بوە.یایەتی((٢٥-٢٦)). ڵە ئەگەرە نەھاتنی عیسای مەسێح لە کاتێکی نزیکدا ئینسانەکان بە تەواوەتی یەکدی لە ناو دەبەن .(مەتا ٢٤: ٣٦-٤١،تیتۆس٣: ١-٥ ، حزقیێل ٣٧:٢١-٢٨

 

خاڵێکی گرینگ

لە بەینی ساڵەکانی٧٠دوای مەسێح تا١٩٤٨ ھیچ تاکێکی جوو لە ئیسرائیلدا نەبوو. لە ساڵی ١٩١٧ شێوازی حیکوومەت لە تورکیەوە بە انگلیسی گۆڕا.

عەرەبی زۆر لەوی دەژیانوو جوەکان زۆر کەم بوون.

ئەمڕۆ ئێسرائێل وڵاتێکی بە ھێزە ، بە نفووسی شەش ملیۆن کەسەوە.

ئەمەش نیشانەیاکی دیارا کە پاشایەتی خودا نزیکە.(یەرمیا٣: ٣٠ -٢١-٢٢ -٢٤،حزقئێل٣٦: ٢٤-٢٨ ،٣٧: ٢١-٢٨،).

9 - Jesus Christ - the future King

٩- عیسای مەسێح پاشای دواڕۆژ

9.1 Was Jesus Christ born to be a King?

Yes. Jesus was born 'King of the Jews'. On trial before Pilate, he claimed that he was a king, and when he died, the title over his head said 'Jesus of Nazareth, the King of the Jews'. He will be the King of kings (Matthew 2:2; John 18:37; 19:19; Psalm 72:11; Revelation 19:16).

٩.١

عیسای مەسێح ھاتە دونیاوە تاوەکوو ببێت بە پاشا. بەڵێ عیسای مەسێح بە ناونیشانی پاشای جووەکانەوە لە دایک بوو و لە زەمانی پیلاتۆس خۆی بە پاشا ناساندوو نووسراوەکەی سەریشی ئەوەی دەگوت: ئەمەیە عیسای ناسری پاشای جوو .

بەڕاستی کە پاشای پاشایانە .(مەتا٢: ٢،یۆحەنا١٨: ٣٧ ،١٩: ١٩ ،زەبوورەکان ٢٧: ١١ ،ئاشکرا کردنی عیسای مەسێح ١٩: ١٦ ).

 

 

 

9.2 When will Jesus Christ begin his reign over Israel and the world?

When he returns to the earth (Matthew 19:28; Luke 19:11-12,15; Daniel 2:42-44; Zechariah 14:9). Israel will be the first nation that Jesus rules over, but eventually he will rule over every nation in the world (Jeremiah 23:5,6; Psalm 72:8; Isaiah 2:3-4; Zechariah 14:9)

٩-٢- لە چە کاتێکدا عیسای مەسێح پاشایەتی خۆی لە ئیسرائیلوو جیھاندا دەست پێدەکات؟

 

کاتێک کە دەگەڕێتەوە بۆ سەر زەوی (مەتا١٩: ٢٨ ،لۆقا١٩: ١١-١٢- ١٥ ، دانیال٢: ٤٢- ٤٤، زەکەریا ٦: ١٢-١٣ )

ئیسرائیل یەکەم وڵاتێکە کە دەچێتە ژیر دەسەڵاتی عیساوە بەڵام لە کۆتاییدا پاشایەتیەکەی تەواوی دونیا دەگرێتە بەر .(یەرمیا٢٣: ٥-٦).

 

9.3 Where will Jesus Christ reign?

He will sit on David's throne in Jerusalem (Luke 1:32; Isaiah 9:6-7; Matthew 5:5; Zechariah 6:12-13).

٩-٣-شوێنی پاشایەتی عیسا لە کوێ دەبێت؟

 

 ئەو لە سەر تەختی پاشایەتی داوود لە ئۆرشەلیم دادەنیشێت.(لۆقا١: ٢٢، ئیشایا٩: ٦-٧ ، مەتا٥:٥ ، زەکەریا ٦: ١٢-١٣ ).

 

9.4 When do we accept Jesus as our King?

When we are baptised, we stop belonging to the world. We accept citizenship under Jesus Christ and wait for his return (Ephesians 2:19-22).

٩-٤-چە کاتێک ئێمە عیسای مەسێح بە پاشا قبووڵ دەکەین؟

 

ئەوکاتە کە غۆسڵ دەکەینوو لە تەواوی دڵخۆشیەکانی دونیا دەست دەکێشینوو وەکوو کەسێکی مەسێحی قبووڵ دەکرێینوو بۆ گەڕانەوەی چاوەڕوانی دەکەین.(ئەفەسۆس ٢: ١٩-٢٢).

10 - The kingdom of God

10: پاشایەتی خودا

10.1 Has God ever had a kingdom on earth before?

Yes. The kingdom of Israel was called the kingdom of the Lord (1 Chronicles 28:5; 29:23). When the Lord Jesus comes back he will set up the kingdom of Israel again, but the coming kingdom of God will be a far, far better kingdom than the ancient kingdom of Israel (Ezekiel 21:25-27; Luke 1:32-33).

۱ـ۱۰: ئایا تا ئیستا پاشایەتی خودا لە سەر زەوی بوە؟

 

بەڵێ، پاشایەتی ئیسرائیل بە پاشایەتی خودا ناودەبرێت. (یەکەم پوختەی مێژوو ۲٨ :۵ و ۲۹ : ۲۳)

 

لەو کاتەدا سەروەرمان عیسا بگەڕێتەوە، پاشایەتی ئیسرائیل دادەمەرزێنێت، بەڵام زۆر زۆر باشتر لە پاشایەتی پێشووی ئیسرائیل. ( حزقیێل ۲۱ : ۲۷ـ۲٥ و لوقا ۱: ۳۳ـ۳۲)

10.2 Who will live in God's kingdom?

If we believe God's promises and obey Him, the Lord Jesus will make us immortal when he comes again. Then we shall help Jesus to rule his kingdom. Many ordinary mortal human beings will survive the troubles on earth in the last days, and they will also live in God's kingdom. The immortal rulers will teach them God's ways (Matthew 19:27-29; Luke 19:15-19; Revelation 5:10; 20:6; Isaiah 65:20-22).

۲ـ۱۰: کێ لە پاشایەتی خودا دەژێ؟

 

ئەگەر ئێمە باوەڕمان بە خودا بێت و ملکەچی فەرموودەکانی بین، کاتێک کە عیسا دەگەڕێتوە، ئێمەش ژیانی هەتاهەتاییمان هەبێت ویارمەتی عیسا مەسیح لەو پاشایەتی دەدەین.زورێک لە مرۆۆڤە ساکارەکان لە گرفتەکانی سەردەمی بەسەرهاتی زەوی زیندوو دەمێنن و لە پاشایەتی خودا ژیان بەسەر دەبەن و پیاوە نەمرەکانی خودا پەروەردەیان دەکەن.(مەتا ۱۹ : ۲۹ـ۲۷ و لوقا ۱۹ : ۱۹ـ۱٥ و ئاشکراکردن ۵ : ٦، ۱۰، ۲۰ و ئیشایا ٦۵ : ۲۵ـ۲۰)

10.3 What will life be like in the kingdom of God?

The mortal people on the earth will cultivate the land and their work will be enjoyable and prosperous. They will worship the true God and keep His commandments. God will give them happiness and heal their illnesses. War and hatred will be forbidden. After a long time, there will be a final resurrection and judgement. The faithful will be made immortal (Isaiah 2:3-4; 11:1-9; Isaiah 35; Psalm 72;1 Corinthians 15:24,28; Revelation 20:3,12­15; 21:4).

۳ـ۱۰: ژیان لە پاشایەتی خودا چۆن دەبێت؟

 

خەڵکێک کە لە پاشایەتی خودان لە سەر ئەم زەویە کشتووکاڵ دەکەن و بە ئیشەکەیان دڵخوشن و ئیشەکەیان بەسوودە. ئەوان خودای ڕاستەقینە دەپەرەستن و فرمانەکانی خودا جێبەجێ دەکەن. خودا شاییان دەدات و نەخوشیەکانیان چارەسەر دەکا. شەڕ و ئاژاوە نامێنێت ودوای ساڵانێکی زۆر، زیندووبوونەوە و بڕیاری کۆتایی دێت و وەفادارەکان هەتاهەتایە زیندوو دەبن. ( ئیشایا ۲ : ٤ـ۳ و ئیشایا ۱۱ : ۹ـ۱ و ئیشایا ۳۵ و زەبوورەکان ۷۲ : ۱ و یەکەم کۆرنسۆس ۱۵ : ۲٤، ۲٨ و ئاشکراکردن ۲۰ : ۳ و ۱۵ـ۱۲ و ٤ : ۲۱)

10.4 Is God's kingdom being formed now?

The kingdoms of this world will not become the kingdom of God until Jesus returns to earth (Daniel 2:44; 7:27; Revelation 11:15-18). But God still rules now over His creation and the affairs of the nations (Psalm 104; Daniel 4:17). Throughout the ages He has been calling men and women to a knowledge of His Truth and of the certainty of His coming kingdom (Acts 15:14; 1 Peter 2:9; Revelation 1:6). Such people must accept, believe and obey the Gospel of the kingdom of God. Obedience includes being baptised (Mark 16:16). They then submit to God and to Christ Jesus as Lord. They must also sanctify Christ as Lord in their hearts (1 Peter 3:15, RV). In this way the family of God's children is being formed in readiness for the day when Jesus comes again and establishes God's kingdom worldwide (Ephesians 3:14-19; Revelation 5:9-10).

٤ـ۱۰: ئایا پاشایەتی خودا لەم کاتەدا هەیە؟

 

پاشایەتی ئەم جیهانە تەنیا لەکاتێکدا دەبێت بە پاشایەتی خودا کە عیسا بگەڕێتەوە سەر زەوی. (دانیال ۲ : ٤٤ و ۷ : ۲۷ و ئاشکراکردن ۱۱ : ۱٨ـ۱۵) بەڵام ئیستاش خودا حوکمڕانی خەڵک و گەلەکەی دەکات ( زەبوورەکان ۱۰٤ و دانیال ٤ : ۱۷). خودا لە تەواوی ئەم ساڵانەدا داوا لە ژن و مێردەکان دەکات باوەڕ بە ڕاستی و پاشایەتی ئەو بکەن (کردار ۱۵ : ۱٤ و یەکەم پەترۆس ۲ : ۹ و ئاشکراکردن ۱ : ۱٦). هەروەها ئەم مرۆڤانە دەبێت هەواڵی خۆشی خودا قەبووڵ بکەن، ئیمانیان بێت و ملکەچی خودا بن. ملکەچی غۆسڵیچ دەگرێتۆ (مەرقوس ۱٦ : ۱٦). پاشان ئەوان لە تەک خودا وعیسای مەسیح یەک دەگرن. هەروەها ئەوان دەبێ لە دڵیانەوە مەسیح وەک سەروەرێک بناسن ( یەکەم پەترۆس ۳ : ۱۵).

لەم ڕێگایەدا منداڵەکانی خودا بۆ ڕوژێک کە مەسیح دەگەڕێتەوە و پاشایەتی خودا لە سەرتاسەری جیەان دادەمەرزێنێت،ئامادە دەبن (ئەفەسۆس ۳ : ۱۹ـ۱٤ و ئاشکراکردن ۵ : ۱۰ـ۹).

10.5 What will the kingdom of God be like after the second resurrection and judgement?

God will be all in all (1 Corinthians 15:28). The dwelling of God will be with men. There will be no need for a temple; there will be no night and day; God will be the light of all who dwell there, and they shall reign for ever and ever (Revelation 21:3; 22:5).

۵ـ۱۰: پاشایەتی خودا لە دوای زیندووبوونەوە و بڕیاری کۆتایی چۆن دەبێت؟

 

خودا هەموو شتێک لە هەموو شتێک دەبێت ( یەکەم کۆڕنسۆس ۱۵ : ۲٨) خودا لەگەڵ مرۆڤ دایە و هیچ پێویستیێک بە کەنیسە نیە و شەو و ڕۆژێک نیە. خودا بۆ هەموو کەسێک کە لەوێ دەژێ، خورە و بۆ ئەوان تا هەتاهەتایە پاشایەتی دەکات (ئاشکرابوون ۲۱ : ۳ و ۲۲ : ۵ ).

11- The Gospel

11.1 What is the Gospel?

The word 'Gospel' is an old English word meaning 'glad tidings' or 'good news'. It refers to the good news about the kingdom of God, and how we can find salvation in that kingdom through faith in Jesus Christ (Luke 8:1; Mark 1:14; Matthew 4:17,23; Romans 1:16).

۱۱: ئینجیل

 

۱ـ۱۱: ئینجیل چیە؟

 

وشەی ئینجیل وشەیێکی کۆنی ئینگلیزیە و بە مانای مزگێنی و هەواڵی خوشە. ئەم وشە ئاماژە بە پاشایەتی خودا دەکات. و ئەوەی کە ئێمە چۆن دەتوانین ڕێگای ڕزگاری خومان لە پێناو ئیمان بە عیسای مەسیح بدۆزینەوە (لۆقا ٨ : ۱ و مەرقۆس ۱ : ۱٤ و مەتا ٤ : ۱۷، ۲۳ و روما ۱ : ۱٦)

11.2 Was Jesus Christ the first person to preach the Gospel?

No. The Gospel was preached to Abraham, who lived about 2,000 years before Jesus Christ (Galatians 3:8). From that time many men and women of faith looked forward to being part of God's kingdom on earth (Hebrews 11:13-16,39-40).

۲ـ۱۱: ئایا عیسای مەسیح یەکەم کەس بوو کە ئینجیلی ئامۆژگاری دەکرد؟

 

نەخەیر. هەواڵی خۆش بە ئیبراهیمیش درابوو. کەسێ کە ۲۰۰۰ ساڵ بەر لە عیسا ژیاوە (گەلاتیا ۳: ٨). لەو کاتە ژنان و پیاوانێکی ئیماندار تامەزروی دوزینەوەی ڕێگای پاشایەتی خودا بوون. (عیبرانیەکان ۱۱ : ۱٦ـ۱۳ و ٤۰ـ۳۹)

11.3 What promise did God make in Eden?

When God told Adam and Eve that they would die because of sin, He also promised a way of reconciliation. In figurative words He said to the serpent (Genesis 3:15) that the serpent would bruise the seed of the woman in his heel (a mere flesh wound), and the seed of the woman would bruise him in the head (a fatal blow). In symbol this speaks of the victory of Jesus Christ (the seed of the woman), over sin (the serpent).

۳ـ۱۱: خودا چە بەڵێنێکی لە باخچەی عەدەن داوە؟

 

لەو کاتە کە خودا بە ئادەم و حەوا وتی کە بە هوی گوناحەکانیانەوە دەمرن، ڕێگایێکی ئاشتی داوە پێیان. لە مەسەلێکدا هاتوە کە بە مار وتراوە (پەیدابوون ۳ : ۱۵) وتوویەتی کە بەینی تۆ و ژن و بەینی ڕەگەزی تو و ڕەگەزی ژن دوژمنی دادەنێم. ئەو سەری تو ئەکوتێ و تو لە پاژنەی ئەو ئەدەی. لە مەسەلدا ئیشارە بە سەرکەوتنی مەسیح (ڕەگەزی ژن) بە سەر گوناح ( ڕەگەزی مار)

11.4 What did God promise Noah?

After the flood God promised Noah that he would not destroy the earth again by a flood. He provided the rainbow as a sign that he would not do so. Every time we see a rainbow we are being reminded of God's promise to Noah (Genesis 9:9-17).

٤ـ۱۱: خودا چە بەڵێنێکی بە نووح داوە؟

 

دوای لافاو خودا بە نووح بەڵێنی دا کە ئیتر زەوی بە لافاو لەناو نەبات و پەلکەزێڕینەی بە نیشانەی ئەوەی کە بەڵێنەکەی بەسەر دەات، نیشان دا. هەر کات پەلکەزێڕینە دەبینین بەڵێنەکی خودا بە نووح دێتەوە بیرمان. (پەیدابوون ۹ : ۱۷ـ۹)

11.5 What did God promise Abraham?

a)    He gave him the good news of the Gospel (Galatians 3:8).

b)    He said that Abraham would be father of a great nation, of many peoples and of kings, and would be a source of great blessing (Genesis 12:2; 13:16; 17:4,6).

c)    He promised that all nations would be blessed in Abraham and his seed (Genesis 12:3; 22:17-18).

d)    He made a covenant with Abraham whereby he will inherit the land of Canaan for ever. This would be by resurrection from the dead (Genesis 13:14-17; 15:7; 17:8; 22:15-18; Acts 7:5; Mark 12:26­27; Hebrews 11:8-9,39-40).

e)    He promised that Abraham's seed (Christ) would inherit the land of Canaan and be king over all his enemies (Genesis 12:7; 22:17; Galatians 3:8,16,29).

۵ـ۱۱: خودا چە بەڵێنێکی بە ئیبراهیم داوە؟

 

ئەلف: خودا بە ئەو هەواڵی خوشی ئینجیلی دا (گەڵاتیا ۳ : ٨)

 

ب: وتیشی ئیبراهیم دەبێتە باوکی گەلێکی گەورە کە بریتین لە خەڵک و پاشا، و ئەبێتە هۆی خێر و بەرەکەتێکی گەورە (پەیدابوون ۱۲ : ۲ و ۱۳ : ۱٦ و ۱۷ : ٤، ٦)

 

ج: خودا بەڵێنی ئەوەیشی پێ داوە کە تەواوی گەلەکان لە ڕەگەزی ئەو بەرەکەت دەگرن (پەیدابوون ۱۲ : ۳ و ۲۲ : ۱۷، ۱٨)

 

د: بەڵێنی داوە بە ئیبراهیم کە سەرزەوی کنعان تا هەتاهەتایە میراتی ئەو دەبێت و تا قیامەت هەر وا دەبێت ( پەیدابوون ۱۳ : ۱۷ـ۱٤ و ۱۵ : ۷ و ۲۲ : ۱٨ـ۱۵ و کردار ۷: ۵ و مەرقۆس ۱۲ : ۲۷ـ۲٦ و عیبرانیەکان ۱۱ : ۹ـ٨ و ٤۰ـ۳۹)

 

بەڵێنی دا کە ڕەگەزی ئیبراهیم (مەسیح) سەرزەوی کنعان بە میرات دەبا و بە سەر تەواوی دوژمنەکان زاڵ دەبێت (پەیدابوو ۱۲ : ۷ و ۲۲ : ۱۷ و گەڵاتیا ۳ : ٨، ۱٦، ۲٦)

11.6 Was Abraham the only one to receive such promises?

No, God extended the promises to Isaac and Jacob, whose name He changed to Israel, from whom the twelve tribes were descended (Genesis 26:2-4; 28:3-4,13-15; 32:27-29).

٦ـ۱۱:ئایا ئیبراهیم تەنیا کەسێ بوو کە بەڵێنێ بەم جورەی وەرگرت؟

 

نەخەیر. خودا بە ئێساق و یاقووبیش بەڵێنی داوە. یاقووب کەسێ بوو کە ناوی گوڕدرا بە ئیسرائیل و لە ئەوۆ دوانزە تایفەی ئیسرائیل درووس بوو. (پەیدابوون ۲٦ : ٤ـ۲ و ۲٨ : ٤ـ۳، ۱۵ـ۱۳ و ۳۲ : ۲۹ـ۲۷)

11.7 What did God promise King David?

a)    He promised that he would have a special descendant whose Father would be God (1 Chronicles 17:11-12).

b)    He also promised that God's covenant with David would be established in this special descendant, Jesus Christ (Acts 2:29-30). He would rule on David's throne for ever (2 Samuel 7:12-17, Psalms 89:28,34-36; 132:11).

c)    David's house would be made up of the faithful in Israel (Isaiah 66:1-2) and from all nations. This was made possible in Jesus Christ (1 Peter 2:4-10).

d)    David's last words confirm his faith in God's promises to him (2 Samuel 23:3-5).

۷ـ۱۱: خودا چە بەڵێنێکی بە داود داوە؟

 

ئەلف: بەڵێنی دا کە منداڵێکی پێبدات کە باوکی خودا بێت (یەکەم پوختەی مێژوو ۱۷ : ۱۲ـ۱۱).

 

ب: لە تەک داود پەیمانی بەست، ڕەگەزی تایبەت لە ئەو درووست بکات و عیسای مەسیح (کردار ۲ : ۳۰ـ۲۹) لە سەر تەختی پاشایەتی داود بۆ هەتاهەتایە حکومڕانی بکات(دووەم ساموئیل ۷ : ۱۷ـ۱۲ و زەبوورەکان ٨۹ : ۲۹، ۳٦ـ۲٤ و ۱۳۲ : ۱۱)

 

ج: ماڵی داود لە ئیسرائیل لە سەر ئیمان بنیات دەنرێ و ئەم بەڵێنە لای عیساوە بەجێ دێت ( یەکەم پەترۆس ۲ : ۱۰ـ٤)

 

د: دوا وشەکانی داود وەفاداری ئەو بۆ خودا دەسەلمێنێ (دووەمی ساموئێل ۲۳ : ٥ـ۳)

12 - Resurrection, judgement and eternal life

۱۲: زیندووبوونەوە، بڕیار و ژیانی هەتاهەتایی

12.1 What does the Bible mean by resurrection?

It is when dead people are raised to life again, as the Lord Jesus did when he rose from the dead (Acts 2:29-32; 26:23; 1 Corinthians 15:12-22).

۱ـ۱۲: مانای زیندووبوونەوە لە کتێبی پیروزدا چیە؟

 

ئەمە لەکاتێکدایە کە خەڵکی مردوو زینوو ئەبنەوە، هەر وەک عیسای مەسیح کە لە مەرگ هەڵساوە. ( کردار ۲ : ۳۲ـ۲۹ و ۲٦ : ۲۳ و یەکەم کۆرنسۆس ۱۵ : ۲۲ـ۱۲)

12.2 When will the resurrection take place?

When the Lord Jesus comes back to the earth (1 Thessalonians 4:16; John 5:28-29; 1 Corinthians 15:21-23).

۲ـ۱۲: زیندووبوونەوە لە چە ڕۆژێک ڕوودەدات؟

 

کاتێک کە سەروەرمان عیسای مەسیح بگەڕێتەوە بو زەوی (یەکەم سالۆنیکی ٤ : ۱٦ و یۆحەنا ۵ : ۲۹ـ۲٨ و یەکەمی کۆرنسۆس ۱۵ : ۲۳ـ۲۱)

12.3 Will those who rise from the dead come out of their graves immortal?

No. First they must appear bodily before Christ, the great Judge of all. He will decide who is worthy of everlasting life and who is unworthy (Romans 14:10; 2 Corinthians 5:10; Daniel 12:2; Revelation 20:11-15).

۳ـ۱۲: ئایا کەسانێک کە زیندوو دەبنەوە ژیانیان هەمیشەییە؟

 

نەخەیر. لە سەرەتا ئەوان دەبێ برۆنە بەردەم عیسای مەسیح، دادوەری گەورە، ئەو بڕیار ئەدا کێ شایەنی ژیانی هەتاهەتاییە و کێ شایەنی نیە. (ڕۆما ۱٤ : ۱۰ و دووەمی کۆرنسۆس ٥ : ۱۰ و دانیال ۱۲ : ۲ و ئاشکرابوون ۲۰ : ۱٥ـ۱۱)

12.4 Will everyone who has ever lived be raised from the dead and judged by Christ?

No: only those who have learned the truth of the Gospel and know that they should obey Christ (Daniel 12:2; Romans 2:12).

٤ـ۱۲: ئایا هەر کەسێک کە زیندوو ببێتو عیسای مەسیح دادوەریی دەکات؟

 

نەخەیر. تەنیا کەسانێک کە ڕاستی ئینجیل فێر بووبن و بزانن کە ئەبێ ملکەچی مەسیح بن. (دانیال ۱۲ : ۲ و ڕۆما ۲ : ۱۲)

12.5 What will happen to those who are not raised from the dead?

They will never rise from their graves, but will remain dead for ever (Psalm 49:20; Proverbs 21:16; Isaiah 26:14; 43:17).

۵ـ۱۲: کەسانێک کە زیندوو نابنەوە چیان بەسەر دێت؟

 

ئەوان هیچ کات زیندوو نابنەوە و بۆ هەمیشە مردوو دەمێننەوە. (زەبوورەکان ٤۹ : ۲۰ و پەندەکای سلێمان ۲۱ : ۱٦ و ئیشایا ۲٦ : ۱٤ و ٤۳ : ۱۲)

12.6 What will happen to those who are alive at the Coming of the Lord?

Those who have to face judgement will be gathered by the angels to meet Christ, like those who have just been raised from the dead. Then the judgement will take place (1 Thessalonians 4:16-17; Matthew 25:31-32).

٦ـ۱۲: ئەوانەی کە لە کاتی هاتنەوەی مەسیح زیندوون چیان بە سەر دێ؟

 

کەسانێک کە دەبێت دادوەری بکرێن کۆ دەبنەوە بۆ دیداری مەسیح، وەک کەسانێک کە لە مەرگ زیندوو بوونەتەوە. دادوەری دەستپێ دەکا. (یەکەم سالۆنیکی ٤ : ۱۷ـ۱٦ و مەتا ۲٥ : ۳۲ـ۳۱)

12.7 What will happen to those whom the Lord accepts at the judgement?

They will be given everlasting life, which they will spend upon the earth, in Christ's kingdom (Daniel 12:2-3; Matthew 25:21,34; Daniel 7:27; Revelation 5:10; 1 Corinthians 15:51-54).

۷ـ۱۲: ئەوانە کە بڕیاری چاکە وەردەگرن چیان بەسەر دێ؟

 

ژیانی هەمیشەییان پێ دەبەخشرێت و لە پاشایەتی مەسیح ژیان بەسەر دەبەن. (دانیال ۱۲ : ۳ـ۲ و مەتا ۲٥ : ۲۱، ۳٤ و دانیال ۷ : ۲۷ و ئاشکراکردن ٥ : ۱۰ و کۆرنسۆس ۱٥ : ٥٤ـ٥۱)

12.8 Does the Bible promise that faithful Christians will go to heaven?

No. As we have just seen, the Bible promises that faithful followers of Jesus will live for ever on earth. The Bible also says that nobody has gone to heaven, except Jesus (Psalm 115:16; Acts 2:34; John 3:13).

Note: A few Bible passages are sometimes thought by some Christians to teach that everlasting life is enjoyed by the faithful in heaven. This is not so. Correctly understood, these passages are in harmony with the rest of the Bible. For example, 'my Father's house' (John 14:2) is not in heaven but is God's house on earth. The believers are living stones in that great house which is still being built (1 Peter 2:5). God's house is on earth, so the Lord Jesus says 'I will come again and receive you unto myself' (John 14:3).

٨ـ۱۲: ئایا کتێبی پیرۆز بەڵێنی داوە بە ئیماندارەکان بڕۆن بو ئاسمان؟

 

نەخەیر. هەر وەک کە دیمان کتێبی پیرۆز بەڵێنی داوە وەفادارەکانی عیسا بو هەمیشە لە سەر زەوی ژیان دەکەن. هەروەها کتێبی پیرۆز دەڵێت: هیچ کەس جگە لە عیسای مەسیح نەچوەتە ئاسمان. (زەبوورەکان ۱۱٥ : ۱٦ و کردار ۲ : ۳٤ و یۆحەنا ۳ : ۱۱۳)

 

لەەرچاوی بگرن: گەلێک لە مسیحیەکان بڕێک وتەی کتێبی پیرۆز فێری خەڵک دەکەن کە گوایە خەڵکی ئیماندار لە بەهشتدا دڵخۆشن، بەڵام وا نیە بڕیاری دروستی ئەم وتانە لە پاڵ بەشەکانی تری کتێبی پیرۆزدا بەم جورە: ماڵی باوکی من لە ئاسماندا نیە. (یوحەنا ۱٤ : ۲) بەڵکوو لە سەر زەویە. ئیماندارەکان بەردەکانی بینای ئەم ماڵە گەورەن کە تا ئیستاش خەریکی دروست بوونە. (یەکەمی پەترۆس ۲ : ۵) ماڵی خودا لە سەر زەویە و عیسا دەڵێت: من دێمەوە و ئێوە ئەبەمە لای خوم (یۆحەنا ۱٤ : ۳)

12.9 What will be the fate of those whom the Lord rejects?

They will hear Christ condemning them, and will see the righteous going into Christ's kingdom, while they themselves are shut out. They will receive everlasting death (Luke 13:28; Matthew 22:13; 25:46; Psalm 145:20, Daniel 12:2).

۹ـ۱۲: بەسەرهاتی کەسانێک کە خودا ڕەتیان دەکاتو چون دەبێت؟

 

ئەوان دەنگی مەسیح دەبیسن کە مەحکوومیان دەکا و دە بینن کە دادپەروەرەکان بۆ پاشایەتی خودا دەڕون لە حاڵیکدا کە خویان دەرکراون و مەرگی هەمیشەییان دەبێت (لۆقا ۱۳ : ۲٨ و مەتا ۲۲ : ۱۳ و ۲٥ : ٤٦ و زەبوورەکان ۱٤٥ : ۲۰ و دانیال ۱۲ : ۲)

12.10 Why do some passages say that those who are rejected by Christ will be cast into a lake of fire?

Revelation 20:14 tells us that the lake of fire is the same as the second death. Men use fire to destroy rubbish. In the Bible, God speaks of fire in as a kind of parable, to show that those whom He finds worthless will be completely destroyed (Psalm 37:20; 68:2; Matthew 3:11-12; 2 Thessalonians 1:7-9).

۱۰ـ۱۲: بۆچی بڕێک لە ڕەستەکان دەڵێن کەسانێک کە مەسیح ڕەتیان دەکاتەوە ئەخرێنە ناو گۆمێکی ئاگرین؟

 

ئاشکرابوون ۲۰ : ۱٤ بە ئێمە دەڵێت: گۆمی ئاگرین وەک مەرگی دووەمە و خەڵک بو لابردنی شەخەڵ ئاگر بەکار دێنن و خودا بە مەسەل لە ئاگر ناو دەبات و نیشان دەدات کە کەسانێک کە بێ قیمەتن لە بەینیان دەبات. (زەبوورەکان ۳۷ : ۲۰ و ٦۸ : ۲ و مەتا ۳ : ۱۲ـ۱۱ و دووەمی سالۆنیکی ۱ : ۹ـ۷)

12.11 What does the second death refer to?

After Christ's return the mortal population will continue to live and then die naturally. They will be raised to judgement. Those who learnt of Jesus and followed him will be blessed with immortality and a place in God's kingdom. Those who did not believe will be punished with death — the 'second death' (Revelation 2:11; 20:14).

۱۱ـ۱۲: مەرگی دووەم بە چی ئەڵێن؟

 

کاتێک کە مەسیح دەگەڕێتەوە خەڵکی مرێنەر ژیانی خویان دەکەن و دوایی بە مەرگی ئاسایی دەمرن. کەسانێک کە لە عیسا فێر بوون بەردەوام بەرەکەت ئەگرن و لە پاشایەتی خودا جئگیر دەبن. کەسانێک کە باوڕیان بە مەسیح نیە بە مەرگ سزا ئەدرێن – مەرگی دووەم (ئاشکرابوون ۲۰ : ۱٤ و ۲ : ۱۱)

13 - The Holy Spirit

 

13.1 What is the Holy Spirit?

The Holy Spirit (in the old King James Bible of 1611 wrongly translated 'the Holy Ghost') or simply 'the Spirit of God' is a way of describing God's power. By His Spirit God made the world. By His Spirit God caused Jesus to be born. By His Spirit God caused the prophets and apostles to write the scriptures. By His Spirit God is everywhere present, and knows all that we do, think and say. By His Spirit God is present with those who believe and trust in Him. By His Spirit God will raise the dead to life again when the Lord Jesus comes. This Spirit-power of God is called 'Holy' when it has to do with special works of God for the salvation of men and women (Luke 1:35; 24:49; Acts 1:8; Genesis 1:2; Job 33:4; Psalm 104:30; Jeremiah 32:17; 2 Peter 1:21; Psalm 139:1-14; Romans 5:5; 8:11; Revelation 3:20).

 

13.1

ڕوحی پیڕۆز چیە ؟

ڕوحی پیرۆز لە (AV) بەهەڵە وەرگێڕاوەنەوە کە پێیان دەوت دێوی پیرۆز یان بە سادەی َ ڕوحی خودا َ ڕێگایەک بوو بۆ ناساندنی هێزی خودا ، بە  هێزی خودا یان ڕوحی پیرۆز جیهان دروست کرا ،هەر ڕوحی خودا بوە هۆکاری لە دایکبوونی عیسا ، هەر خودا بە ڕوحی خۆی بوە  هۆکاری نووسینی کتێبی ئاسمانی  ئنجیل کە لە لایەن نێردراوان و پێغەمبەرانەوە ئەنجام درا ،هەر ڕوحی خودا لە هەموو شوێنێک بوونی خودا  نیشان دەدا ،هەموو شتێک  دەزانێ کە ئێمە دەیکەین  ، بیر لەچی دە کەینەوە و  چی دەڵێین ، هەر ڕوحی خودا خۆی ئامادەیە لای ئەوانەی باوەڕ و متمانەیان پێیەتی ، هەر لەلایەن ڕوحی پیرۆزی خودا مردوان زیندوو دەکاتەوە کاتێ عیسا دەگەڕێتەوە ، ئەم ڕوحە بە هێزە ی خودا بە " پیرۆز " بانگدەکرێ یان پێرۆزی پێ دەوترێ بە تایبەت کاتێ کاری خودا ئەنجام دەدا بۆ ڕێگای ڕزگاری لە پێناو پیاو و ژن (لوقا۱: ۳٥؛ ۲٤: ٤۹    کردار۱: ۸ ؛  پەیدابوون ۱: ۲

ئەیووب۳۳: ٤ ؛ زەبوورەکان ۱۳۹: ۱-۱٤؛  ڕۆما ٥: ٥ ؛ ۸ : ۱۱؛  ئاشکراکردنی عیسا ی مەسیح ۳: ۲۰).

تێبنی (AV): یان ناودەبرێت ۱٦۱۱  شێوازێکە لە وەڕگێرانی ئنجیل کەلەلایەن پادشا جیمس - فرمان کراوە کە ئنجیل دەبێت وەربگێڕێنەوە لە عیبری و یۆنانی بۆ ئینگلیزی کە وتویتەتی کە دەبێتە وەڕگێڕانێکی ئنجیلی  ڕەسمی بۆ هەموو بریتانیا uk (لە ساڵی ۱٦۱۱).

13.2 What are the gifts of the Spirit?

The gifts of the Spirit are special powers that God gave some of His people during the days of the apostles. By means of these powers, selected men and women were able to speak or to write the words of God, or to perform other miracles. The gifts of the Spirit included apostleship, prophecy, healing and 'speaking in tongues' (They were able to speak other languages without having to learn them). These gifts helped the church in its establishment and early growth. In two ways the gifts made it possible for the Gospel to be widely preached. Firstly, the early Christian preachers were able to proclaim the Gospel boldly and powerfully in many different languages. Secondly, they were able to confirm their message with great miracles. The gifts also enabled the New Testament to be written. Without this, later generations would not have been able to confirm the teaching of Jesus and his Apostles. In Old Testament times Moses, Elijah, Elisha and others possessed similar powers. Paul taught that the time would come when these gifts of the Holy Spirit would be taken away. This happened when the Christian church was established, and the New Testament fully written. That is why nobody possesses these gifts today. When the Lord Jesus returns to the earth God's servants will once more be given the gifts of the Holy Spirit (Acts 2:1-17; Joel 2:28-29; 1 Corinthians 12:7-11; Romans 15:18-19; Psalm 105:26-27; 2 Kings 2:9-10; 1 Corinthians 13:8-11; Hebrews 6:4-5).

 

13.2

ئەو دیاری و خەڵاتانەی ڕۆح چین ؟

ئە و دیاریانە ی ڕووح هێزی تایبەتە کە خودا دای بە هەندێ لە خەڵک لە ماوەی ڕۆژانی پەیامبەری، واتا ئەو هێزانە پیاوان و ژنانی دیاری دەکرد بۆ توانا ی قسەکردن نووسینی ووتە ی خودا یان بۆ ئەنجام دانی معجیزەی تر ،  دیاری ڕووح ئەوانەش دەگرێتەوە کە پەیام بەران و پەیوەندی پێغەمبەرایەتی ئەنجام دراوە وەک شفادان و توانای قسە کردن بە زمانەکان بێ ئەوەی  بۆی بخوێنن ) ئەو دیاریانە یارمەتی کڵێسای داووە بۆ دامازراندن و گەشەو پەرەپێدانی سەرەتای ، بە دوو ڕێگا دیاریەکانی ڕووح گونجاو کردنی مووژدەدانی ئنجیلی پیڕۆزی بە ر فراوان کردوە یە کە میان مووژدەدەرانی مەسیحیەتی پێشین توانیوو یانە زۆر بە بوێرانە ڕاگەیاندنی خۆیان بکەن هەروەها زۆر بە بەهیزی بەزۆر زمانی جیاواز موژدەیان داوە ، دووەمیان ،توانیوو یانە دڵنیابنەوە لەو پەیامە و لەگەڵ موعجیزەی زۆر گەورە هەروەها دیاری ڕووح چالاک بووە لە نووسینی پەیمانی نوێدا ، بەبێ ئەوە نەوەی دوواتر نەیان دەتوانی دڵنیابنەوە لە فێربوون لە عیساو پەیامبەران ، لە پەیمانی کۆندا لە ماوەی موسادا ،ئیلیشیاو ئیلیجیا خاوەنی هێزی هاووشێوە بوون، پۆڵس وای بیر دەکردەوە کە کاتێک دێ کە ئەم دیاریانە هەڵدەگیرێن ، وە ئەمەش ڕووی دا کاتێ کڵێسای مەسیحیەت دامەزرا ، وە پەیمانی نوێ نووسرا بە تەواوەتی ، هەر لەبەر ئەمە کەس خاونی ئەم دیاریانە نیە ئەمڕۆ ،کاتێک عیسا دەگەڕێتەوە سەر زەوی بەندەکانی خودا زیاتر لە جارێک دیاریان پێ دەبەخشرێ لەلایەن ڕووحی پیڕۆز  ( کردار ۲: ۱-۱۷ ؛ یوئێل ۲: ۲۸-۲۹؛  ۱کۆرنسۆس۱۲: ۷-۱۱؛ ڕۆما ۱٥: ۱۸-۱۹؛ زەبوورەکان ۱۰٥: ۲٦-۲۷  ؛ ۲پاشایان۲: ۹-۱۰ ؛ ۱ کۆرنسۆس۱۳: ۸-۱۱؛ عیبیرێکان ٦: ٤-٥).

13.3 How should we regard people who claim to work miracles and to speak 'in tongues' today?

They are false teachers who do not work by the power of God. Sometimes they are deliberate deceivers, though more often they are themselves deceived. They are like the false prophets and magicians who claimed to be able to work miracles in the days of Moses, the Lord Jesus and the apostles (Exodus 7:11-12,22; Luke 11:19; Acts 8:9-11; Matthew 24:24).

The Apostle John requires that we "test the spirits to see whether they are of God". There are many false prophets (1 John 4:1).

13.3 

چۆن ئێمە ئەو کەسانە چاولێ بکەین کە بانگەشەی ئەوە دەکەن کە معجزە دەکەن بە زمانی جیاواز قسە دەکەن ؟

ئەوان مامۆستای سەختەکارین کە ئیش بە هێزی خودا ناکەن ، هەندێ جار ئەوانە بەزانابوون (عمدی، قصدی) هەڵخەڵەتاندن ئەنجام دەدەن  هەرچەندە پێش وەخت خۆیانهەڵخەڵەتاندووە ، ئەوان وەک پێغەمبەری درۆ و معجیزەکاری درۆ وان کە بانگەشەی ئەوەکەن کە لەتوانایان دایە  معجیزە دەکەن لە سەردەمی  موسادا و هەروەها لەسەردەمی عیساو پێغەمبەراندا (دەرچوون ۷: ۱۱-۱۲ ٫ ۲۲ ؛ لووقا۱۱: ۱۹؛ کردار۸: ۹-۱۱ ؛ مەتا ۲٤:۲٤).

پەیامبەر یوحەننا ئەوەی لێ داوا کردووین کە ئێمە دەبێت " ڕووح تاقی بکەینەوە  بۆ ئەوەی ببینین کامەیان لە لایەنی خوداوەیە "چونکە پێغەمبەری درۆ زۆر هەیە (یەکەم نامەی یوحەننا ٤: ۱).

13.4 Is God's Holy Spirit active today?

God's Spirit, or power, is always active for the salvation of men and women. It is powerfully active through His word, the Bible, which is spirit and life (John 6:63). When God's word is implanted in the heart of the believer, it becomes the incorruptible seed which springs up into eternal life (John 3:5-8; 4:13-14; 1 Peter 1:23-25; 2:1-3). By this means we enter into the life of the Spirit and we have access to God by prayer through Jesus Christ. We find strength for daily living and obedience to the commands of God (compare Hebrews 2:18 and Hebrews 4:15-16 with Romans 8:26-28). God has promised that He will never leave us or forsake us (Hebrews 13:5-6).

13.4

ئایا ڕووحی پیرۆزی خودا چالاکە لە ڕۆژگاری ئەمڕۆدا؟

ڕووحی پیرۆزی خودا یان هێزی خودا هەمیشە چالاکە بۆ ڕێگای ڕزگاری مرۆڤایەتی ، هەرەوەها چالاکە لە نێو ئەو ووتانەی خۆی بە به هێزی ، ئینجیلی پیرۆز کە هەم ڕووحەو هەم ژیان (یوحەننا ٦: ٦۳) کاتێ کە وتەی خودا چێندراوە لە نێو دڵی باوەڕداران ، دەبێتە تۆ و ێکی زۆر نایاب کە بەهاری ژیانی نەبڕاوە دێنێت و سەوز دەبێت ، ئەمە ئەوە دەگەیەنێت کە ئێمە دەچینە ناوو ژیانی گیانیوە (ڕووحی)وە کە دووعاو نزاکانمان وەردەگیرێت لە لایەن خوداوە بەهۆی عیسای مەسیح ، ئێمە هێز دەدۆزینەوە لە ژیانی ڕۆژانە و ملکەچی بۆ فرمانەکانی خودا(یوحەننا ۳:ٓ٥-۸ ؛٤: ۱۳-۱٤؛ٓ یەکەم پەترۆس۱: ۲۳-۲٥؛ ۲: ۱-۳  هەروەها بەراوردی عیبرێکان ۲: ۱۸ ؛ و عیبرێکان ٤: ۱٥-۱٦ لەگەڵ ڕۆما ۸: ۲٦-۲۸).خودا بەڵێنی داوە کە هەرگیز وازمان لێ ناهێنێت پشت گوێمان ناخات(عیبرانیەکان ۱۳: ٥-٦).

14 Angels

 

14.1 Who are the Angels?

Angels are God's immortal messengers who perform His commands. Angels protected Abraham, Isaac and Jacob. Angels warned Lot of God's judgements on Sodom. An Angel gave God's Law to Moses. Angels announced the birth of the Lord Jesus to the shepherds. Unseen angels look after God's servants today. Angels will help the Lord Jesus when he comes to judge (Hebrews 1:14; Psalm 103:20; Acts 7:38; Genesis 19:1; Luke 2:9; Psalm 34:7; Matthew 18:10; Luke 22:43; Matthew 24:31; 2 Thessalonians 1:6-10).

١٤.١فريشته 

فريشته كييه ؟

 

فريشته په يا مبه رى نه مرى خودان كه فرمانى به جى ده گه يه نن .فريشته پاريزگارى كرد له ابراهيم ،و اسحاق،يعقوب .فريشته

ئا گادارى داوه به قه ومى لوت له 

باره ى روژى داوه ره ى خودا.يه كيك له فريشته كان يا ساى خوداى دا به موسا.فريشته له دايكبوونى عيساى را گه ياند به شوانكار .فريشته به په نهانى چاوديرى به نده كانى خودا ده كه ن

له م روژگاره دا .فريشته يا ريده رى 

عيسا ده بيت كاتى ده گه ريته وه 

بؤ داوه رى

 

15 - Sin, evil, Satan and the Devil

 

15.1 What is sin?

Sin is disobeying God's law (1 John 3:4).

15.1 تاوان چیە ؟

 

 

تاوان بریتیە لە پشت گوێ خستنی یاساکانی خودا،(1 John 3:4).

15.2 When did sin and evil enter the world? Will it ever be removed?

Evil entered the world when our first parents disobeyed God in the Garden of Eden. The serpent was subtler than any other wild creature that God had made. He placed the temptation to sin to Eve with the lie, "You will not die. For God knows that when you eat of it (the fruit of the tree of knowledge of good and evil) your eyes will be opened, and you will be like God, knowing good and evil."

 

Eve and then Adam ate of the forbidden fruit. The evil suggestion of the serpent, once acted upon, became an inherent part of our human nature from that time. The power of evil is termed 'Satan' (adversary) in the Old Testament and often the 'Devil' (False Accuser) in the New Testament.

 

Hence the serpent is described as "that ancient serpent, who is the devil and satan", which is the evil power at work in the human race. It will only be finally removed when "the devil who had deceived them (the human race) is thrown into the lake of fire and sulphur" at the time of the second death (Genesis 3:1-7; Job 1:6; Romans 5:12-14; John 8:44; Revelation 20:2,10). This lake is not a real lake but a parable of destruction, just as Satan and Devil are a parable of human nature (see point 15.6).

15.2 گوناھ و ناپاکی لە کوێ و کەی سەری ھەڵدا؟ ئایا دەتوانین تاوان کەمبکەینەوە یان نەیھێڵین ؟

 

 

ناپاکی و تاوان ھاتە دونیاوە کاتێک دایک و باوکمان (ئادەم و حەوا) لە فەرمانی خودا لایاندا لە ناو باخچەی تەورات .لە ناو ھەموو دروستکراوە دڕندەکانی خودا ئەژدیھا وردترینیانە .شەیتان حەوای فریودا بە گومانی خراب، تۆ ھەرگیز نامری .خودا خۆی دەزانێ ئێوە لەمە دەخۆن (میوەی دارێک ناسراوە بە چاک و خراپ) چاوەکانت بکەوە پاشان دەبی بە خودا، چاک و خراپیش دەزانی لە داھاتوودا .

 

 

پاشان ئادەم و حەوا لە میوە قەدەغە کراوەکەیان خوارد. شەیتان پێشنیاری کرد بۆ ئەژدیھا یەکەم کارت سەری گرت، دەبێتە مێژویەک بۆ ھەمو مرۆڤایەتی. بە ھێزی شەیتان دەوترێ ئەھریمەن ( دوژمن، ناحەز) لە سپاردنامەی کۆن و تازەدا بە شەیتاھ وتراوە ( گوناھ ھەڵگر) لێرە وەکو ئەژدیھا وەسفکراوە " ئەژدیھای کۆن کە بریتیە لە شەیتان یان ئەھریمەن "، کە ھێزی شەیتان بەشداری دەکا لە جنس یان نەژادی مرۆڤایەتیدا. تاکە شتێک کە بتوانێ لایبات "شەیتان ئەوانی فریودا ( جنسی مروڤایەتی) لە کاتی دووەم مردنیان لە ناو ئاگر و سولفەردا "(3:17 Gnesis), (Job1:6), (Romans12:5 ), (John8:44),( 10, 20:2Revelation) ئەمە دەریاچە نیە بەڵکو پەندێکی ڕوخێنەرە ، کە تەنھا شەیتان یان ئەھریمەن پەندێکی خراپە بۆ مێژوی مروڤایەتی ( سەیری ئاماژەی 15.6 بکە)

15.3 Why do we sin?

Temptation to sin comes out of our own minds and bodies; we are tempted by our own 'human nature'. The Apostle Paul called this the 'law of sin in his body. Sometimes other human beings persuade us to give in to the sinful desires of our own nature (James 1:14-15; Mark 7:21-23; Jeremiah 17:9; Romans 7:18-25; 5:12; Proverbs 1:10).

 

15.3 بۆچی ئێمە تاوان دەکەین؟ 

فریودان بە تاوان دروست دەبێ بەھۆی مێشک و جەستەمانەوە، ئێمە فریوو دەدرێین لەلایەن خومانەوە "سروشتی مروڤایەتی" پەیامبەرمان ئەمە ناودەنێ ' یاسای گوناھ لە جەستەدا' ھەندێ کات خۆیان قایل دەکەن بە خۆدانە دەست ھەواو ئارەزوەکانیان کە لە سروشتیان ھەیە.(James15_1:4),(Mark 7:21_23) (Jeremiah 17:9),(Romans7:18_25,5:12),(  Proverbs1:10).

15.4 What happens if we give in to the wicked desires of our human nature, and so live sinful lives?

We shall die. That is why the Bible says that the devil (human nature) has 'the power of death' (Hebrews 2:14).

15.4 چی ڕودەدات لە سروشتی مروڤدا ئەگەر خۆی بدات بە دەست ھەواو ئارەزوەکانیەوە؟

 

 ژیانمان دەبێتە ژیانێکی گوناو؟ ئێمە دەبێ بمرین ئەمە ئەوەیە لە تەوراتدا کە دەڵێ شەیتان( جنسی مرۆڤایەتی) بریتیە لە ھێزی مردن، (Hebrews2:14).

15.5 What did the Lord Jesus do to the devil?

The Bible says that the Lord Jesus destroyed the devil. This proves that the devil cannot be a great evil monster, who is alive today. Our Lord had a human nature just like us, and he was tempted to sin just as we are. This means that the Lord Jesus had to struggle against 'the devil' (his own natural desires) just as we do. If the devil were a powerful angel, Jesus would have needed to come in the nature of angels to defeat him. Hebrews 2:16 explains that he did not do this. He shared our nature (verse 14). But, unlike us, the Lord won every struggle; never once did he give in to temptation, and so 'the devil' was defeated.

Since Jesus Christ rose from the dead, he has had an immortal body and no longer faces temptation. For him, human nature ('the devil') has been destroyed and is conquered (Hebrews 2:14-16; 4:15; Romans 6:6-10; 1 John 3:8).

 

15.5 خودای عیسا چی لە شەیتان کرد؟

 

تەورات دەڵێ خودای عیسا شەیتانی تێکشکاند. سەلمێنراوەکان دەڵێن شەیتان ناتوانێ ببێ بە دەعبایەکی گەورە ، تاوەکو ئەمڕۆش ھەر دەژی، خوداکانی تر ڕەگەزی مرۆڤایەتیان تێدایە وەکو ئەم، وە بەھۆی گوناھەوە فریو دراوە وەکو ئێمە. ئەمە مانای وایە خودای عیسا دژایەتی یان شەڕ دەکات لەگەڵ شەیتان ( کە خاوەنی ئارەزوویەکی سروشتی خۆیەتی) تەنھا وەکو ئیمە کە دەیکەین. ئەگەر شەیتان ھێزی فریشتەی بوایە دەبوایە عیسا ببێ ێە فریشتە بۆ پارێزگاری ئەو.( Hebrews 2:16) ئەوە ڕون دەکاتەوە کە ئەو ناتوانێ ئەمە بکا. ئەو سروشتی خۆی بڵاو کردەوە (Verse14). بەڵام ناحەزانی ئێمە، بەڵام خودا ھەموو ھێزەکانی بۆخۆی بردووە. ئەو ھەرگیز بۆ یەکجاریش نەدۆڕاوە لە پێشبڕکێ. بۆیە کەواتە شەیتان سەرکەوتوو نەبوو.لەو کاتەوە کە عیسا مردووە، جەستەیەکی نەمری ھەیە. وە زۆریش ڕوبەڕوی ئەو پێشبڕکێیانە نەبوەوە. بۆ ئەو سروشتی مروڤایەتی ( شەیتانە ) کە ڕووخێنرا پاشان شکێنرا. (Hebrews16_2:14),( Romans6:6_10), (John3:8).

15.6 What do 'Satan' and the 'Devil' mean?

Satan is a Hebrew word meaning 'adversary' (the Old Testament was written in Hebrew). Sometimes it is translated 'enemy' or 'opponent', or 'adversary', and sometimes it is used as a name. Peter opposed the Lord Jesus, so Jesus said to him: 'Be gone, Satan!'. Human nature is God's greatest enemy (and ours too!), so the New Testament calls it 'Satan' in many places. Wicked men are also referred to as 'Satan', in some verses (Acts 5:3-4; 1 Thessalonians 2:18; Matthew 16:23; 1 Timothy 1:20).

 

The Devil, as used in the New Testament, written in Greek, is a kind of parable of the wickedness of human nature. Human nature is displeasing to God. This is shown by God calling it 'the devil'. Wicked men are also sometimes called "the devil" as if it were a powerful person. We should never underestimate the power of evil (Romans 7:13-25). We need the whole armour of God to resist 'the devil' (Ephesians 6:11). The Greek word 'diabolos' is translated as 'a devil', and 'the devil' but also as 'false accuser' and 'slanderer' which shows the proper translation of this word (John 6:70; 8:44; 1 John 3:8; Revelation 2:10; 1 Timothy 3:11; Titus 2:3).

 

 

Note: There are a few Bible passages that are commonly interpreted as teaching a supernatural devil, but in every case this is due to ignoring the context. For example, 'Lucifer' of Isaiah 14:12 (AV) is not a wicked angel. Better translations give the true meaning 'Day Star' instead of Lucifer. It refers to the king of Babylon, a very wicked man who worshipped the Day Star as a god. Read the whole passage, starting from verse 4. Likewise, the 'anointed cherub' of Ezekiel 28:14 is not a wicked angel. It is the king of Tyre — verse 12 says so.

15.6 واتای ئەژدیھا یان شەیتان چیە؟

 

 

 

(Satan) وشەیەکی عبریە بە واتای دوژمن دێت (لە یاداشتنامە کۆنەکانی عیبرییەکاندا نوسراوە ) ھەندێ کات بە واتای دوژمن یا ناحەز یان دژ دێت وە ھەندێ کات وەکو ناوێک بەکاردێت

پیتەر دژایەتی خودای عیسا دەکات بۆیە عیسا پێی دەڵێ بڕۆ ، ئەھریمەن! جنسی مرۆڤ خودا گەورەترین دوژمنیانە.(

 بۆ ئەوانی تریش ھەروا)، بۆیە لە سپاردنامە تازەکاندا بەمە دەوترێ ئەھریمەن لە زۆربەی شوێنەکاندا.

دەستەواژەی پیاوی خراپ دەگەڕێتەوە بۆ ئەھریمەن لە زۆربەی ھۆنراوەکاندا. (5:3_4,1),( Thessalonians2:18), (16:23 Mathew)،( 1 Timothy 1:20).

دەستەواژەی شەیتان بەکاردێت لە یاداشتنامە تازەکاندا، لە لایەن یۆنانیەکانەوە نوسراوەتەوە، کە پەندێکی خراپە بۆ جنسی مرۆڤایەتی. جنسی مرۆڤۆیەتی خودۆ توڕەی دەکا. ئەمە باندەکرێ لەلایەن خودا بە شەیتان. پیاو خراپ ھەروەھا باندەکرێ بە شەیتان کاتێک کەسێکی بەھێز و شەڕانگێز بێ. ئێمە پێویستە ھەرگیز ھێزی شەیتان بەکەم نەبینین.(7:13_25 Romans) ئێمە پێویستمان بە ھەموو زرێپۆشەکان ھەیە بۆ خودا بۆ پارێزگاریکردنی شەیتان(Ephesians6:11) وشەیۆنانیdiaboios پێناسە دەکرێت، شەیتان و شەیتانەکە و گوناھ و ئازار ھەمان مەبەست دەگەیەنێت. (,8:44,John6:70),(John3:8), (Revelarion2:10), (Timothy3:11),(Titus2:3)

 

 

 

 

 

 

تێبینی// تەنھا ھەندێکی کەم لە تەورات ھەیە کە سروشتی شەیتان دەر بخات، بەڵام لە زۆربەی حاڵەتەکاندا ئەمە دەبێتە ھۆی ھەڵوەشاندنەوەی دەقەکان. بۆنموونە " Lucifer" لة Isaiah 14:2(Av) فریشتەیەکی خراپ کار نیە. وەرگێڕانی باشتر واتایەکی باشترت دەداتێ Day star بەکاردێت لا جێگەی Lucifer کە دەگەڕێتەوە بۆ پاشای بابلیەکان ،زوربەی پیاوخراپەکان Day star دەپەرەستن وەکو خودایەک. تەواوی ھەنگاوەکان بخوینەوە، دەست پێبکە لە Verse 4 . بە ژیرانەوە، فریشتە پەسەند دەکەیت، لە  Ezekiel 28:14 فریشتەیەکی خراپ نیە. کە پاشای Tyre verse 12 جار دەیڵێتەوە.

16 - Demons and unclean spirits

16

_Demons and unclean spirits

١٦_دێوو ڕۆحی ناپاک

16.1 What are demons and unclean spirits?

In the Bible, illnesses — especially mental illnesses — are called 'devils' (old English Bibles), 'demons' (modern English Bibles), 'evil spirits', or 'unclean spirits'. When the people were healed from the illness — an 'unclean spirit' — was said to be 'cast out' of them. Sometimes an 'unclean spirit' means 'wickedness' (1 Samuel 16:14; Matthew 8:16-17; 12:22).

 

Note: 'devils' in the King James Bible of 1611 (AV) are better translated 'demons' — see below.

 

 

 

 

١٦_١ شەیاتینوو ڕۆحی ناپاک چین؟

 

لە نێو کتێبی پیرۆزدا نەخۆشیەکان بە تایبەت نەخۆشیەکانی ڕۆح، بە شەیتان "ئەھریمەن"ڕۆحی شەیاتینی"ناو دەبرێن.

 

کاتێک خەڵکان لەو نەخۆشیانە ڕزگار دەبوون وایاندەزانی ڕۆحێکی ناپاک لە نێو جەستەیدا دەر دەچێت.

 

ھەندێک جار ناپاک بە مانای(شەڕفرۆشوو ئاژاوەگێڕە).

 

(یەکەم ساموئیل١٦:١٤؛ مەتا٨:١٦-١٧ ؛ ١٢:٢٢).

 

شەیاتین لە AVباشتر ڕوونکاری لە سەر کراوە،لە دواتر سەیری بکەن.

16.2 Pagans believe that 'evil spirits' are invisible living beings. Should a Christian believe this?

The Bible says that God is the Master of His own universe. There are no living spirit beings except God, the Lord Jesus, and God's angels. The angels do God's will, so they can neither sin nor die. As we have already seen, the devil, Satan, and evil spirits are used in the Bible as a kind of parable. They represent sinful human nature, and illness, which is a consequence of our sinful state (Isaiah 45:5-7; Amos 3:6).

بێ ایمانەکان بڕوایان وایە کە شەیتان بە چاو نابیندرێت.

 

ئایا کریستیانەکانیش بڕوایان وایە؟

 

کتێبی پیرۆز دەڵێت کە خودا پاشای دونیای خویەتی.

 

ھیچ ڕوحیکی زیندوو بێجگە لە خوداو عیسای مەسێحوو فریشتەکان بوونی نیە. فریشتەکان ئیرادەی خودا بە ڕێوە دەبەن،کە وایە نە گوناح دەکەن و نە دەمرن.

 

ھەر وا کە پێشتر بینیومانە لە شەڕ،ئیبلیس، شەیتانی،لە نێو کتێبی پیرۆزدا وەکوو تەمسیلێک کەڵکی لێ وەر دەگریرێت.

 

ئەوانە نیشاندەری زاتیگوناھکاری ئینسانیە، کە داھاتی زات،گوناھباری ئینسانە (ئیشایا ٤٥ :٥_٧، ئاموس٣: ٦).

16.3 What are demons? Are they powerful?

Demons are idols or false gods worshipped by some people. They believe these demons have powers. We should have nothing to do with them. There is only one God whom we worship. If we believe in demons we do not believe in God because we blaspheme against the Holy Spirit (1 Corinthians 10:19-22; 8:1-6; Psalm 106:34-39; 2 Kings 1:1-2; Mark 3:22-30).

 

 

 

١٦_٣ دێو ەکان چین؟

 

دێوەکان پەیکەروو خودا درۆزنەکانن کە لە لایەن ھەندێکەوە پەرەستش کراون. ئەوانە بڕوایان وایە کە ئەم دێوانە بە ھێزوو توانان.

 

ئێمە نابێت ھیچ پێوەندیێکمان لەگەڵ ئەو کەسانە ببێت.

 

تەنھا یەک خودا ھەیە کە ئیمە دەیپەرەستین.ئەگەر ئێمە بە بوونی دێوەکان ئیمانمان ببێت ،بەبوونی خودا کوفرمان کردوە.(یەکەم کۆرنسۆس١٠ :١٩٢١؛ مەرقوس٣: ٢٢٣٠).

17 - The way to eternal life

_ the way to eternal life

١٧_ڕێگەی ژیانی ھەتاھەتایی

17.1 I want to live for ever in Christ's kingdom. What must I do?

a)    You must believe with all your heart in the teaching of the Bible and accept the Lord Jesus Christ as the one through whom you can be saved. This requires regular, prayerful reading of the Bible so that you can find and apply the wisdom which comes from God. Read it every day (2 Timothy 3:14-17; Acts 4:12; James 3:13-18).

b)    You must 'repent'. This means that you must be truly sorry that you are a sinner; you must want God, through Jesus Christ, to forgive your sins; and you must promise God that you will try to live by His commandments (Acts 3:19; 1 John 3:6).

c)    You must be baptised (Acts 2:38-42).

d)    You must continue in the life of the spirit, following the example of the Lord Jesus Christ (Romans 2:7; 6:1-4; 8:1-4).

e)    You must remember the death and resurrection of our Lord Jesus in the regular partaking of the emblems of bread and wine in fellowship with God, His Son and your brothers and sisters (1 Corinthians 10:16-17; Hebrews 10:25; 1 John 1:3-4).

1

١٧-١ من کە دەمھەوێت بۆ ھەمیشە لە نێوان پاشایەتی مەسێحدا ببم دەبێت چی بکەم؟

 

الف) ئێوە دەبێت پڕ بە دڵ بڕواتان بە کتێبی پیرۆز ببێتوو ھەر وەھا بڕواتان بەوە ببێت کە عیسای مەسێح دەتوانێت ئێوە نەجات بدات. ئەمەش پێویستی بە خوێندنی بەردەوامی کتێبی پیرۆزوو عیبادەت ھەیە تا بتوانن بگەن بەحیکمەتووپاداشت لای خودا دەبێت ھەموو ڕۆژ کتێبی پیرۆز بخوێنن.(دووھەم تیمۆساوس٣: ١٤-١٧؛ کرداری نێردراوان٤: ١٢؛ یاقوب٣: ١٣-١).

 

 

ب)،دەبێت تۆبە بکەن،ئەمەش بەو مانایەیە کە دەبێت بە ڕاستی بەو بۆنەیەوە کە گوناھباریت ھەست بە بێزاری بکەیت.

دەبێت لە عیسای مەسێح داوا بکەن کە لە گوناھەکانتان خۆش بێتووھەر وەھا لەگەڵ خودای خۆت پەیمان ببەستی کەھەموو ھەوڵێک دەدەیت ،تا لەژێر فەرمانی خودادا ژیان بەسەر بەری.(کرداری نێردراوان٣: ٢٩؛یۆحەنا٣: ٦).

 

ج)دەبێت غوسڵ بکەن(کرداری نێردراوان٢: ٣٨-٤٢).

 

د)ئێوە دەبێت لەنێوان ژیانی ڕۆحانیدا دواکەوتوی عیسای مەسێح بن (ڕۆما٢: ٧؛٦: ١-٤؛٨: ١-٤)٠

 

ھ)،دەبێت مەرگوو زیندوو بوونەوەی عیسای مەسێح لە ژێر ئەمروو ڕەحمەتی خودادا ،بە خواردنوو خواردنەوەی نانوو شەراب، لەگەڵ خوشکوو برایانمان بیر بھێننەوە(یەکەم کۆرنسۆس١٠: ١٦-١٧؛ عیبرانیەکان١٠: ٢٥؛یۆحەنا١: ٣-٤).

 

 

18 - Baptism

 

١٨ - غوسڵ

18.1 What is baptism?

Baptism, as instructed in the New Testament, requires the person to be fully submersed in water and then to be lifted out again, rising to a new life in Christ Jesus our Lord (Matthew 3:13-17; Mark 1:9-10; John 3:23; Acts 8:36-39).

 

١٨-١- غوسڵی تەعمید چیە ؟

 

غوسڵی تەعمید لە ڕاستیدا بە مانای پەیمانی نوێی ئینسانێکە کە دەیھەوێت بە تەواوی بچێتە ناو ئاو و دوای ئەوە بێتە دەرەوە و بە ژیانێکی نوێ لە عیسای مەسێح پەروەردە ببێت .(مەتا ٣: ١٣-١٧؛ مەرقوس١: ٩-١٠؛ یوحەنا٣: ٢٣؛ کرداری نێردراوان ٨: ٣٦-٣٨).

 

18.2 What does baptism mean?

a)    It reminds us that Jesus was buried and rose again. In symbol we die with him to put away our sin and to rise again to a new life in Jesus Christ (Romans 6:3-4). We are united in Christ's death so that we can also be united in resurrection when he comes again (Romans 6:5).

b)    Our old self dies when we are in the water and we emerge set free from sin. This means that God forgives all the sins we have ever committed. We make a fresh start as disciples of Jesus Christ (Romans 6:6-7).

c)    When we come out of the water we present ourselves to God as people brought from death to life. This does not mean that we cannot die, but refers to our new commitment to righteous living (Romans 6:11-13).

d)    It is the token by which we become children of God and members of the seed of Abraham in Christ Jesus through the everlasting covenant (Galatians 3:26-29).

e)    Our new life and commitment places us in the grace of God (Romans 6:14). See 20.1, d).

 

١٨-٢ مانای غوسڵی تەعمید چیە؟

 

الف) بیرمان دەخاتەوە کە عیسا مەسێح ڵە نێو گۆڕدا نێژراو دوبارە زیندوو بوەوە . بەم شێوازە ێیمەش دەمرینوو گوناھەکانمان دەنێژین و دوبارە ھەڵدەستینەوەو لە نێو مەسیحدا ژیانیکی نوێ دەست پێ دەکەین . (ڕۆما ٦: ٣-٤)

 

ئێمە لە مردندا بوین بە ھاوڕێی مەسیح، ھەر بەو بۆنەیەوە لە ڕاپەڕینەکەیدا ،ئەو کاتە کە دوبارە دێتەوە ببین بە ھاوڕێی.(ڕۆما٦: ٥)

 

ب)ئەو کاتەی کە لە نێو ئاودان ، دەمرینوو لە گوناە ڕزگار دەبین و ئەمەش بەو مانایەیە کە خودا لە ھەموو گوناھەکانمان خۆش بوە  و وەکوو کەسێک کە ڕابەری عیسای مەسێحە ،دوبارە دەست پێ دەکەین. (ڕۆما ٦: ٦-٧ )

 

ج) کاتێک کە لە ئاو دێینە دەر ،خۆمان وەکوو ئینسانێک کە لە مەرگ گەڕابێتەوە بە خودا نیشان دەدەین. ئەمەش بەم مانایە نیە کە ایتر نامرین، بەڵکوو پیوەندی ئیمەیە لەگەڵ ژیانی ڕۆحانیدا .(ڕۆما٦: ١١-١٢-١٣).

 

د) ئەمە نیشانەیەکە کە ئێمە دەتوانین لەو ڕێگەیەوە ببین بە کوڕی خوداو بە بۆنەی مەسیحەوە ببێن بە نەتەوەی ئیبراھیموو لە بەڵێنەکانیدا بەشدار بین.(گەڵاتیا٣: ٢٦_٢٩).

 

ھ) ژیانی نوێو پەیمان ، ئێمە لە لای گەورەیی خودا دادەنێت(ڕۆما ٦: ١٤ ببینن ٢٠ :١)

 

 

 

 

18.3 MUST we be baptised?

Yes. The Lord Jesus was baptised, Paul was baptised and converts in the early church were baptised, as commanded by the Lord Jesus. Baptism is an act of obedience. We must be baptised because God commands us to be baptised (Matthew 3:13-17; Acts 2:37-41; 22:13-16; Galatians 3:27-29; 1 Peter 3:21).

 

 

١٨-٣ دەبێت غوسڵی تەعمید بدرێین؟

 

بەڵێ، عیسا غوسڵ درا، پۆڵس غوسڵ درا و یەکەم کڵێسا بە فەرمانی خودای عیسا غوسڵی کرد.

 

تەعمید ڕێگایێکە بۆ فەرمان بردن . ئێمە دەبێت خوسڵ بدرێین چونکا خودا لە ئیمەی ویستوە (مەتا ٣: ١٣-١٧ ؛کرداری نێردراوان ٢: ٣٧-٤١ ؛ ٢٢: ١٣-١٦ ؛ گەڵاتیا ٣: ٢٧-٢٩ ؛ یەکەم نامەی پەترۆس ٢١: ٣).

 

18.4 Can we be baptised before we have understood the Gospel?

No. We must first understand the Gospel; then believe it; then, as soon as possible, be baptised (Mark 16:16; Acts 8:12).

 

١٨-٤ ئایا ئێمە دەتوانین پێش ئەوەی لە ئینجیل تێبگەین غوسڵ بدرێین؟

 

نا،پێش ھەموو چتێک دەبێت لە ئینجیل تێبگەین؛ دوای ئەوە بڕوای پێ بێنین و لە زووترین کاتدا غوسڵی تەعمید بدرێین (مەرقوس ١٦: ١٦؛ کرداری نێردراوان ١٢: ٨).

 

18.5 Does the Bible speak of babies being baptised?

No, never. Babies are not able to believe; therefore, they cannot properly be baptised (Acts 8:12, and note the words, 'when they believed', and 'both men and women').

 

١٨-٥ ئایا کتێبی پیرۆز لە بارەی غوسڵی منداڵان قسە دەکات؟

 

نا،ھیچ کات، منداڵان توانای بڕوایان نیە بەو بۆنەیەوە ناتوانن غوسڵ بدرێن (کرداری نێردراوان٨: ١٢ )   بەم وشانە سەرنج بدەن:کاتێک ئیمانیان ھێنا و پیاوانوو ژنان سەرنج بدەن .

 

18.6 Is it right to baptise by sprinkling or pouring water on a person?

No. The Lord Jesus and his disciples were dipped right under the water, and so should we be (Matthew 3:16, Acts 8:38-39).

 

١٨-٦ ئایا ئەمە دروستە کە بە پرژەندن یا ڕژاندنی ئاو بە کە ڕووی کەسێکدا غوسڵ دەدرێت؟

 

نا، عیساو ھاوڕێکانی چوونە ژێر ئاو و ئێمەش دەبێت وا بکەین مەتا ١٦: ٣؛ کرداری نێردراوان ٨: ٣٨ -٣٩).

 

19 - The Christian life

19_ the Christian life

 

١٩- ژیانی مەسێحی

 

19.1 Do Christadelphians keep Communion?

Yes. They usually call it the breaking of bread (Acts 2:42). The Lord Jesus has commanded us to meet together regularly to break bread and drink wine, in memory of his sacrifice until he comes back. The bread represents his body, and the wine represents his blood (1 Corinthians 11:23-26; John 6:53-56).

 

 

١٩-١ ئایا کریستا دڵفیەنەکان دەبێت پیکەوەبوونی خۆیان درێژە پێ بدەن؟

 

بەڵێ.، ئەوان زۆربەی کات ئەم پێکەوە بوونیانە بەشکاندنی نان ناو دەبەن. (کرداری نێردراوان ٢: ٤٢)، عیسای مەسێح دەستوری داوە کە بە شێوەیێکی ڕێکووپێک  بۆ شکاندنی نانوو خواردنەوەی شەراب یەکتر ببینین و فیداکاری ئەو تا کاتێک کە دەگەڕێتەوە لە بیری نەکەین  . نان سمبولی جەستە و شەراب سمبولی خوێنی عیسای مەسیحە ( یەکەم کۆرنسۆس ١١: ٢٣٢٦؛ یۆحەنا ٦: ٢٣٢٦ ).

19.2 Why is it necessary for us to break bread and drink wine?

a)    Baptism is described as a new birth. A growing child needs food at regular intervals. The breaking of bread is a symbolic meal, which provides us with spiritual food.

b)    In baptism our past sins are forgiven, but our weak human nature cannot stop sinning. The breaking of bread service reminds us of the sacrifice of Christ and gives us opportunity to ask for the forgiveness of our sins again.

c)    By the breaking of bread we are reminded of the vows we made at our baptism. It is a time for rededication. It reminds us that Jesus, though now in heaven, will come back to the earth.

d)    The breaking of bread also strengthens our fellowship with our fellow believers. We are told not to stay away from the assembly of believers, but to be present as an encouragement to those who share our beliefs. To stay away from the believers' assembly is to wilfully sin (1 Corinthians 11:23-29; Matthew 26:26-28; 1 Corinthians 10:16­17; Acts 2:42,46, Hebrews 10:24-25).

19.2بۆچی بو ئیمە گرنگە نان لەتبکەین و شە راب بخوینەوە ؟

a)غوسل پیناسە کراوە وەک لە دایک بونێکی نوێ.گەشەی منداڵ پێویستی   خوراک لە کاتی رێکخراوە .نان لەتکردن دروشمی ژە مە کانە،کە خوراکی گیانی (ڕوحی ‌‌) بو ئێمەی دابین دەکا

b)لە غوسل کردن  لە گوناحی پیش وەختمان خوش ئەبن،بەڵام سروشتی ئێمەی مرۆڤ لە گوناح کردن نا وەستێ بونەی نان لەتکردن قوربانی دانی سەروەر مان وە بیر دە خاتەوە و دەرفەتمان دەداتی بو دوبارە  داوای لێ خوش  بوون لە گوناحەکانمان

c)  بە لەتکردنی نان ئە وبە ڵێنەی دامان بوون لە غوسل کردماندا وە بیردێتەوە ،وە کاتی تازەکردنەوەی بەڵین دەبیت،وە بیرمان دەخاتەوە کە عیسا  لە بیری ئیمە دایە لە ئاسمان ، دە گریتەوە بو سەر زەوی

d)هەروەها لە تکردنی نان دەبێتە بە   هێزی پە رەستشیمان لەگەڵ باوەڕدارانی هاوڕێگامان،وتوشمانە نا بو دوور کەوتنەوە لە کومەڵەی باوەڕداران،بەڵام ئامادەبە وەک هاندانیک بۆ ئە وانەی کە باوەڕی خویان لەگەڵمان بەش دەکەن،دور کەتنەوە لە باوەڕداران و کۆمەڵ بە زانابوون (عمدی)گوناحە

 

1کۆرنسیانەکان(11)23-29.....مەتا (26)26-28.....1کۆرنسیانەکان(10)16-17.....کردار (2)42-46.....عیبرێکان(10)24-25.....

19.3 Must we break bread and drink wine on any special day?

No. The breaking of bread was instituted on a weekday evening. Jesus said we should keep it 'often', but he did not say how often, or on which day. The early disciples usually kept this ceremony on 'the first day of the week' — Sunday. For most people nowadays, Sunday still seems to be the most convenient day (Acts 20:7; 1 Corinthians 11:25-26).

19.3ئا یا ئێمە دەبێت لە هە ر ڕۆژێکی تایبەت نان لە تکەین و شراب بخۆین؟ نەخێر . لە ڕۆژێکی هە فتەدا لە ئیواران سەرچاوەی گرتوە .عیسا وتی دەبیت بە ردەوامبین لێ ؛جار جار ًبەڵام نەی ووت چەند : جار ًیان لە چ ڕۆژێک.هاوەڵانی پێشین وەکو خو ( عادەتەن) ئە م یادەیان بە ردەوام کرد لە "یە کە م ڕوژی  هەفتە "-----یەک شەم.بۆ زۆرێک لەخەڵک لە ڕۆژی ئێستادا ، هیشتا وادیاردەکا یەک شەم ئاسانترن و گونجاوترین ڕۆژە ..........کردار(20)7

1کۆرۆنسیانەکان(11)26+25....

19.4 What other services do Christadelphians hold?

They hold meetings for preaching the true Gospel and for studying the Bible. Christadelphian meetings usually include hymns, prayers, and Bible readings. These should be supported as much as possible (Hebrews 10:24-25).

19.4کریستۆدڵفیانەکان چی ئەرک و خزمە تێکی تر لە خۆ دەگرن  ؟

ئەوان دیدەنی ساز دەدەن بۆ موژدەدانی ڕاستی ئنجیل و بۆ فێربوون لێی .دیدەنی کریستۆدڵفیانەکان وەکو خو (عادەتەن)لە سروود، نزاو نوێژو،وخوێندنی ئینجیل ئە مانەش دەگرێتەوە .دەبێت پشتگیری ئەم کارانە بکرێت تا چە ندە  گونجا  .......

عیبرێکان (10)24-25

19.5 Must we keep the Sabbath Day?

No. Jesus fulfilled the law of the Sabbath (Matthew 5:17). When God gave the fourth commandment, "Remember the Sabbath day ..." (Exodus 20:8) He was providing one day a week rest from the curse placed on Adam to work "all the days of your life" (Genesis 3:17). For those who trusted God and kept the Sabbath, He made a special provision to sustain them (Exodus 16:22-24). To reject God's Sabbath, therefore, was to refuse God's gift of grace. But Jesus came as God's gift of grace to all who believe in him. He performed God's work on the Sabbath and declared himself 'Lord of the Sabbath' (Matthew 12:5-8; John 5:17-18). Jesus removed the burden of the curse of Adam (Matthew 11:28-30; 6:31-33). Now all days become a sabbath to the true Christian for whom God has prepared an eternal Sabbath of rest (Hebrews 4:8-10).

Some like to set aside a special day or special moments for dedication to God. This is good, and the principles for doing this are explained in Romans 14:5-9.

5.19 ئایا پێویستە ڕۆژی شەمان بە ردەوام کەین ؟

نەخێر .عیسا یاسای شە مان پڕکردەو تە واوی کرد ،،(مەتا17:5).کاتێ خودا فرمانی چوارەمی دا "ڕوژی شە ممەتان بە بیر ێننەوە ..."(دەرچون20:8)

ڕۆژێکی لە هەفتەکە دانا بۆ پشودان لە و

نەفرەتەی خرابوە سە ر ئادەم بو کارکردن "هە موو ڕۆژەکانی ژیانت"(پەیدابوون17:3)بۆ ئەوانەش کە متمانەیان بەخواکردو ڕوژی شە مەیان پاراست ،بەردەوامی و پشگیری تایبەتی پێشکەش کردن (دەرچوون16 :22 -24)

لە رەتکردنەوەی شەمانی خودا ،،بو ئە نجامی فە رامۆش کردنیان لە دیاری خودا و بە زەی خودا .بەڵام عیسا هات وەک دیاری خودا و میهر و بەزەی بۆ هەموو ئە وانەی کە باوەڕیان پێهێنا .ئەو لە ڕۆژی شە م کاری خودای انجام دا وەخۆی وە ک" پاشا و گەورەی  ڕۆژی شە مە" ناساند ..(مەتا 12: 5-8 یوحەنا5: 17-18).عیسا گرانی ئەو نەفرەتەی سە ر ئادەمی لابرد (مەتا11: 28-30;6: 31-33).ئێستا هەموو ڕۆژەکان بوە بە ڕۆژی شەمان بۆ مەسیحیە سەر راستەکان بۆ هە موو ئەوان خودا شە ممە یە کی هەتاهەتای ئامادە کردوە لە پشودان (عیبرێکان 4: 8-10).هە ندێک پێیان خۆشە بۆ دانانی ڕۆژێکی تایبەت یان کاتێک بۆ خواویستانە یان اخلاصبکەن بۆ خودا ..ئە مە شتێکی باشە ،ئا مانجی لە کردنی ئەم کارە ڕونکراوەتەوە لە( ڕۆما 14: 5-9)

19.6 How often should a Christian read the Bible?

Every day, if possible. Those who are unable to read should try to go to the house of one who can read, so that they can listen to the Bible being read (Acts 17:11).

19.6 تا چەند ە و چەندێک دەبێت مەسیحی دەبێت ئنجیل بخوێنێ ؟

هەموو ڕۆژێک ،ئە گە رگونجا.ئەوانەشی ناتوانن بیخوێننەوە پێویستە هە وڵی ڕۆشتن بۆ ماڵی یە کێ بدات کە بتوانێ بخوێنێتەوە ،کەواتە دەتوانێ گوێبگرێ لە ئەو ئینجیلە ی دە خوێنرێتەوە (کردار17: 11)

19.7 What sort of life should a Christian live?

A Christian should be truthful, honest, sober, peaceful, kind, generous, reliable and hard working. His life should be clean and holy. Husbands and wives should be kind and true to each other, just as Jesus Christ is kind and true to his church. Children should be brought up in a happy home by loving parents, who will teach them to obey God (Romans 12:9-21; Galatians 5:22-23; Ephesians 4:20-32; 5:1-5,22-23; 6:1-9; Colossians 3:12­25).

.7 چ جۆرە

ژیانێک دەبێت مەسیحت بژیت ؟

مەسیحی دەبێت بە متانە پێکراو بێت،و         ڕاستگۆ,هۆشیار ،ئاشتی خواز ،بە سۆز, جێمتمانە و کاراوچالاک  .دەبێت ژیانی ڕوون و پیرۆز بێت.مێردوو و ژن دەبێت بە سۆز و راست بن لە گەڵ یەکتر ،هە روەک عیسای سە روەر بە سۆزو راست بوو لەگەڵ بۆ کڵێساکەی .منداڵ دەبێت دەبێت گەورە بکرێت لە ماڵکی دڵخۆش لە سایە ی خۆشویسنی باوک و دایک ،کە فێریان بکات بۆ پەرەستنی خودا (ڕۆما12: 9-21 ;    گەلاتیا 5: 22- 23;

 ئە فە سۆس 4: 20-32; 5: 1 -5 ,22-23; 6: 1-9 کۆڵۆس 3: 12-25).

19.8 What attitude should a Christian show to other people?

A Christian should live a life of service to God and Jesus. We serve God by serving each other. This means we put the needs of others before our needs. We show love as Jesus loves us. If we cannot love each other, we cannot love God. If we cannot serve others, we cannot serve God (Luke 10:25-37; 1 John 3:16-23; 4:20-21; John 13:12-17).

19.8ئەو هەڵوێستەچیە کەدەبێت مەسیحی نیشانی خەڵکانی تری بدات؟

مەسیحی دەبێت ژیانێک بژی لەخزمەتی خواوعیسادا.ئێمە خزمەتی خوا دەکەین کاتێ خزممەتی هەریەک لە خۆمان دەکەین.ئە مەش ئەوە دەگەیەنێ کە پێویستی ئەوانی تر دەخەینە پێش پێویستی خۆمانەوە .ئێمە خۆشەویستی پیشان دەدەین هەروەک چۆن عیسا ئێمەی خۆش دەوێت ،ناشتوانین خودامان خۆش نەوێت  ،ئەگەر ئێمە نەتوانین خزمەتی ئەوانیتر کەین .،ناشتوانین خزمەتی خودا بکەین

(لوقا10: 25 _37  ;   یوحەننا 3: 16 -23 ; 4 :20 - 21; یوحەننا 13: 12-17).

19.9 How devoted should a Christian be to God?

God has given His Son for us. We should give ourselves wholly to God. Following Jesus should be the most important thing in our lives (Mark 10:17-22; 12:41-44; Romans 12:1-2).

19.9تا چە ند دەبێت مەسیحی گیان سپار و (فدا کار )بێت بۆ خوا ؟

خودا کوڕی خۆی بەخشی بە ئێمە .ئێمەش دەبێت خۆمان ببەخشین  بە خودا  بە تەواوی . شوێنکە وتنی عیسا ببێتە گرنگترین شتی ژیامان (مەرقوس ۱۰: ۱۷ٓ-۲۲؛ ۱۲: ٤۱-٤٤ ڕۆما۱۲: ۱-۲).

19.10 Should a Christian expect to make money from preaching the Gospel?

No. Jesus said, "You received without paying, give without pay." (Matthew 10:8). Also, we are told that it is "more blessed to give than to receive" (Acts 20:35).

19.10 ئایا دەبێت مەسیحی پارە وەدەست بخات لە ڕێگەی بانگەوازی ئینجیلدا؟

ڼەخێر .عیسا ووتی "پێتان گەیشت بە بێ بەرامبەر ،بیبەخشن بە بێ بەرامبەر "(مەتا۱۰ :۸)هەروها پێمان وتراوە "بەخشین لە وەرگرتن بەختەوەریترە (کردار۲۰: ۳٥).

19.11 What does the Bible mean by faith?

Faith means belief in the promises of God. For example, Noah believed that God would destroy the world with a flood and he showed his belief (faith) by building the ark. A faithless man is a man who has no confidence in God; he does not believe that God will keep His promises. In his heart, such a man is calling God a liar — one who makes promises and does not keep them. Faith is an essential part of the Christian life. If we believe that our sins can be washed away through Christ, then we shall show our faith by being baptised. If we believe that God will send the Lord Jesus to cleanse the world and fill it with holiness, then we will show our faith by preparing our hearts for his second coming and praying daily for it. It is impossible to be a Christian without showing faith (Hebrews 11:6-7; James 2:21-26; Galatians 3:6-9; 1 John 5:10; Ephesians 2:8).

19.11  واتای باوەڕ چیە لە ئینجیلدا؟

باوەڕ واتا بڕوات بە بەڵینەکانی خودا بێت .بۆ نمونە ، نوح باوەڕی بەوەکرد کە خودا لافاوێک دەنێرێت جیهانی پێ

 نقوم دەکا ئەو باوەڕی خۆی نیشاندا بە (باوەڕ)بە دروستکردنی کەشتیەک .مرۆڤە باوەڕسستەکان کە متمانەیان بە خودا نەبوو؛بڕوایان نەهێنا کە خودا بەڵێنی خۆی بەجێدێنێ.لە ناخی خۆیانەوە هە ندێک لە خەڵک دەیان ووت حودا درۆ دەکا -یەکێک لەوانیە کە بەڵێن دەداو بە جێیان ناهێنێ.باوەڕ یە کێکە بنگەی سەرەکەی ژیانی مەسیحەت .ئەکەر باوەڕمان وابێت کە گوناهەکانمان دەشۆردرێتەوە(پاک دەبێتەوە)بەهۆی عیسای سەروەر،ئینجا پێویستە

 باوەڕی خۆمان پیشان بدەین بە بانو کردن [غوسڵ کردن] .ئە گەر ئێمە باوەڕمان وایە کە خودا عیسا ی سەروەر دەنێرێت بۆ پاکردنەوەی جیهان و پڕکردنی لە پیرۆزیەت،ئەوجا باوەڕی خۆمان پیشان دەدەین بە ئامادەکردنی دڵەکانمان بۆ چرکە ساتی هاتنی و ڕوژانەش نوێژ (نزا)بۆ هاتنی دەکەین.

زۆر مەحاڵە کە مەسیحی بیت بێ پیشاندان باوەڕ(عیبرێکان۱۱: ٦-۷ ؛ یعقوب ۲ :۲۱-۲٦ ؛ گەلا تیا ۳ :٦-۹ ؛ یەکەم یوحە ننا ٥: ۱۰؛ ئەفەسۆس۲: ۸).

19.12 Should a Christian pray every day?

Yes. God wants us to pray to Him regularly. Jesus gave a parable to teach that men 'ought always to pray and not to lose heart'. Christians who do not pray soon lose contact with God. The Lord Jesus sometimes spent whole nights in prayer. Prayer should be a very important part of our lives too. Jesus Christ is our High Priest in the presence of God, and we pray to God through Christ (Luke 18:1; Matthew 6:5-13; Luke 6:12; James 5:16-18; Romans 12:12; Acts 2:42; Revelation 5:8).

19.12 پێویستە مەسیحی هەموو ڕۆژێک نوێژ بکات؟

بەڵێ.خودا لەئێمەی دەوێت نوێژی بۆ بکەین بەشێوازێکی ڕێکو پێک و ڕێکخراوی .عیسا بۆ گێڕاوینە تەوە کە فێرمان دەکات َ مرۆڤ دەبێت هەمیشە

 نوێژ بکا ت و دڵی لەدەست نەدات َ .ئەو مەسیەحەی کە زوو زوو نۆێژ ناکات پەیوەندی لەگەڵ خودا دەپجڕێ .عیسای سەروەر هەندێک جار هەموو شە وەکەی بە نۆێژ تێپەڕ دەکرد. نۆێژ دەبێت زۆر

 بەشێکی گرنگی ژیانمان بێت .عیسای سە روەر قەشەی باڵای ئێمەیە لە پێشی [حزوری] خودا،نوێژ بۆ خودا دەکە ین بەناوی عیساوە (لوقا ۱۸: ۱؛ مەتا ٦: ٥-۱۳؛

لوقا٦:ْ۱۲؛ یاقوب٥: ۱٦-۱۸؛ ڕۆما۱۲: ۱۲ ؛ کردار۲: ٤۲؛ ئاشکراکردنی عیسا ی مەسیح ٥: ۸).

19.13 Should a Christian fight against evil men?

No, never. The Lord Jesus was surrounded by evil men, who in the end murdered him, but he did not harm any of them. We likewise must never harm anybody not even in self-defence. This means that a follower of the Lord Jesus cannot join, or be a member of, the armed forces or the police force (Luke 9:54-56; Matthew 26:51-52; 10:16; 5:38-48; Romans 12:18-21; 2 Timothy 2:24).

19.13 ئایا دەبێت مەسیحی شەڕ دژی مروڤی خراپەکار بکات ؟

نە خێر .هەرگیز.عیسا ی سەروەر

 دەورەدرابوو لەلایەن خراپەکارانەوە ،

کەلە کۆتایشدا کوشتیان ،بەڵام هیچ یەک لەوانی ئازار نەدا.ئێمە دەبێت هە روەک ئەم شێوازە هەرگیز ئازاری کەس نەدەین

تەنانەت لە پاراستنی -خۆشماندا.ئە مەش ئەوە دەگەیەنێت کە شوێنکەوتوانی عیسا ی سەروەر ناتوانن

 بەشدارین یان بوون بە ئەندام لە هیێزی چەکداری یان هیزی پۆلیس (لووقا۹: ٥٤-٥٦ ؛ مەتا۲٦: ٥۱-٥۲؛  ۱۰: ۱٦؛  ٥ : ۳۸-٤۸ ؛ ڕۆما ۱۲: ۱۸-۲۱ ؛  دووەم تیموتاووس۲: ۲٤).

19.14 What should be a Christian's attitude towards the laws of the country in which he lives?

So long as they do not go against the Law of God, a Christian should always obey and respect national laws. A Christian should be a good, law-abiding citizen. Nevertheless, if a government ever passes a law that goes against God's laws (for example, if we are ordered to worship idols or to join the army) then we must 'obey God rather than men' (Acts 5:29; Titus 3: 1; Romans 13:1-7; Luke 20:25).

19.14

دەبێت هە ڵوێستی مەسیحی چۆن بەرامبەر بە یاسای ئەو وڵاتە ی کە تێیدا دەژی؟

تا ئەو کاتە ی کە ئەوان دەست نەدەنە

 دژایەتی ڕێسای خودا ،مەسیحی دەبێت هەمیشە گوێڕایەڵ و ڕێزی یاسای نێودەوڵەتی بگرێت .مەسیحی دەبێت باش بێت ،لە گە ڵ یاسای هاونیشتمانی بە بەردەوامی . لەگەڵ ئەوەشدا ، ئەگەر دەسەڵات هەرکات یاسای تێپەراند بە دژایەتی یاساکانی خودا (بۆ نمونە ،ئەگەر فرمانمان پێ کرا بە پەرەستنی بت یان بەشداری سەربازی )ئینجا دەبێت "گوێڕایەڵی خودا بکەین لە بری مرۆڤ"(کردار ٥ :۲۹ ؛ تیتۆس۳: ۱ ؛ ڕۆما ۱۳ : ۱-۷ ؛ لوقا ۲۰ : ۲٥).

19.15 Should a Christian take an active part in politics in order to help improve his country?

No. The Lord Jesus made no attempt to help rule his country. He resisted attempts to make him a ruler, and refused any position of power over others. The Lord knew that his kingdom was 'not of this world', and that his first duty was to preach the Gospel. A Christian should carefully avoid becoming mixed up with the affairs of the world. Sometimes governments may do things that Christians cannot support — for example, going to war or promoting gambling. As far as possible, a Christian should keep himself out of public affairs, and devote his energy to preaching the Gospel and doing good to those in need; this was the example given by the Lord Jesus (John 6:15; Luke 12:14; John 18:36; 2 Timothy 2:4).

 

19.15

ئایا دەبێت مەسیحی بە شداری چالاکی سیاسی بکات بۆ هاریکاری  باشترکردنی ووڵات ؟

نەخێر. عیسا سەروەر هیچ هەوڵی بۆ یارمەتی یاسای ووڵات نەداوە .ئەو بەرهەڵەستی کرد لە هەوڵدان بۆ کردنی بە یاسادانەر و فەرمانڕەوا، پەسەندی نەکرد (ڕەدیکردوە)کە هە ر پلە و پێگەیەکەی دەسەڵاتداری  هەبێت کە زاڵو بەدەسەڵات بێت بەسە ر ئەوانی ترەوە .سەروەرمان دەیزانی ٔشانشیننکەی "لەجیهان نەبوە " و ە یەکە م ئە رکی بۆ موژدەدانی ئنجیل بووە. مەسیحی دەبێت بە ئاگاوە ڕەچاوی تێکە ڵ بوون بە کارووباری جیهان بکات .هەندێک جار دەسەڵات لەوانەیە هەندێک شت بکات کە مەسیحی ناتوانێت پشگیری بگات -بۆ نمونە ،ڕۆشتن بۆ جەنگ یا ن بو گەرم کردن و بەرزڕاگرتنی قومار ی خۆیان .تا چەندە دەگونجێت دەبێت مەسیحی خۆی بە دوور گرێ لە کارووباری گشتی ،و بەخشینی ووزەی خۆی بۆ موژدەدانی ئنجیل وەگەر خات و کاری چاک ئەنجام دا لە گە ڵ ئەوانەی کە لە پێویستین ؛ ئەمە ئە و نمونانەبوون

 کە لایەن عیساوە دراوە(یوحەننا ٦: ۱٥ ؛ لوقا ۱۲: ۱٤ ؛ یوحننا ۱۸: ۳٦؛ دووەم تیموتاووس ۲: ٤).

 

 

19.16 Should a Christian help other to gain political positions by voting in elections?

No. Voting shows an interest in politics, and a Christian should not take a part in politics. A Christian should accept whatever rulers God allows to be appointed, and pray that God will help them rule wisely (Daniel 4:25; 1 Timothy 2:1-2).

19.16

ئایا دەبێت مەسیحی یارمەتی ئەوانی تر

 بدات بۆ قازانجی پێگەی سیاسی بە دەنگدان لە هە ڵبژاردن ؟

نەحێر . دەنگدان گرنکی دانی ئێمە بۆ سیاسەت نیشان دەدات ، مەسیحی دەبێت بەشێک نە بێت لە سیاسەت . مەسیحی دەبێت ڕێز لەهەر سە رکردەیەک بگرێت کە خودا ڕێی پێداووە

 دیاری کردووە ،داوا لە خودا بکەین کە یارمەتیان بدا لە داوەری بکەن لێزانانە

(دانیال ٤: ۲٥ ؛ یە کە م تیمووتاووس ۲: ۱-۲).

19.17 Are there any forms of employment that a Christian should avoid?

Yes. A Christian should avoid any employment where he may have to use force against another man (such as the army or the police). He should avoid any position in which he has to swear an oath of obedience: no Christian should swear loyalty to any other man, since his loyalty is to Christ. The Christian should also avoid unchristian situations, for example working in a gambling establishment, or in an arms factory, or in a place where strong drink is sold or in a shop that sells books which encourage sinful behaviour (1 Timothy 5:22; 1 Thessalonians 5:22).

19.17  ئا یا  هیچ شێوازیک لە دامەزراندن هەیە کە  مەسیحی دەبێت  خۆی لێ بە دوور بگرێت ؟

 

بەڵێ . مەسیحی دەبێت خۆی بە دوور بگرێ لە دامە زراندنێک کە هێز بەکار بێنێ دژی ئەوانی تر (وەک سەربازی یان ئاسایش و پۆلیس).دەبێت خۆی بەدوور بگرێ لە هەر پێگەیەک کە سوێندی ملکەچی بۆ بخوات : هیچ مەسیحیەک نیە کە سوێندی دلسۆزی و (وەفا) بۆ هە ر مرۆڤێکی تر بخوات ٫لە و کاتەیوە کە دڵسۆزی بۆ سەروەرمانە.هەروەها مەسیحی پێویستە خۆدوور بگرێ لە باروو دۆخی نا مەسیحیەت، بۆ نمونە کارکردن لە دامەزراوەی قوومار ،یان لە گارگەی سەربازی ،یان هەر شوێنێک کە خواردنەوەی بەهێز (مەی ) تێدا بفرۆشێت یان  لە بازاڕێکدا کە پەرتووک بفرۆشی کە هانی خووڕەوشتی گوناهکارانە بدات(یەکەم تیموتاووس٥: ۲۲؛ یەکەم ساڵۆنیکی٥: ۲۲).

19.18 Is a Christian free to marry anyone they wish?

No. Marriage is a solemn, life-long commitment. The ideal of marriage is used in the Bible as a type or pattern of the relationship which exists between the Lord Jesus Christ and his followers. The woman was made to be a helping companion for man. It is clearly vital that they both share the same beliefs and values, especially about the Bible and Christian faith, or they cannot help each other (Genesis 2:21-25, Ephesians 5:22-31, 2 Corinthians 6:14-15).

19.18 ئایا مەسیحی ئازادە لە مارەکردنی هە رکەسێک  کە ئارەزووی لێ بێت؟

نەخێر. مارە بڕین  پەیوەستەیەکی ڕەوای و  (ڕەسمی)تەواوی- ژیانە .وێنەو نمونەی بەرز لە هاوژینیداری هاتووە لە ئنجیلدا وەک شێوازیک یان درووشمێک لە پەیووەندی هەبوون لە نێوان سەروەرمان عیسا و شوێنکەوتوانی .ژن بۆ ئەوە درووست کراوە کە ببێت بە یارمەتیدەری هاوەڵی پیاو. ئەوە ڕوونە کە گرنگەو بنگەییە کە هەردوو هەمان باوەڕ و نرخیان هەبێت, بەتایبەت لەبارەی ئینجیل و باوەڕ (ایمان)ی مەسیحی ، یان ناتووانن یارمەتی یەکتر بدەن (پەیدابوون۲: ۲۱-۲٥ ٫  ئەفەسۆس٥: ۲۲-۳۱ ٫ دووەم کۆرنسۆس٦: ۱٤-۱٥).

19.19 Can Christians divorce their husband or wife?

No. Ideally, marriage should be a lifelong commitment or until the coming of the Lord Jesus. The Bible is quite specific that divorce breaks the ideal set by God for a believer in the Lord Jesus (Malachi 2:14-16, Matthew 19:6).

19.19

ئایا مەسیحی دەتوانێت  لە خێزانی یان

مێردی جیابێتەوە ؟

نەخێر . ئامانجی ژیان، هاوسەرگیری دەبێت ببێت بە  پەیوەستی درێژی ژیان

یان تاوەکو هاتنی عیسای سەروەر . ئینجیل تاڕادەیک واتای داوە بە لێکجیابوونەوە شکاندنی ئامانجی ژیان کەلە لایەن خوداوە دانراوە بۆ باوەڕ داران لە ناوعیسادا (مەلاخی ۲: ۱٤-۱٦، مەتا ۱۹: ٦ ).

19.20 What about sex before marriage?

The Bible calls this immorality, and warns the disciples of the Lord Jesus that they are not to practise immorality. This rules out both sex before marriage or having sex with someone other than our husband or wife (1 Corinthians 6:9-10,18; Galatians 5:16-19).

19.20 چی  دەربارەی تێکەڵی جەستەی پێش هاووسەرگیری ؟

ئینجیل بەگەندەڵی تێکەڵبوون جەستەی (فسادی جنسی) ناوی دەبات ،وە هەروەها هاوەڵانی عیسا (حە واریەکان)

لێ ئاگادار کراوەتەوە لە لایەن عیسا وە کە گەندەڵی تێکەڵ بوون تاقینەکەنەوە(نەیکەنەکردار).دەرەوەی یاساییە تێکەڵی جەستەی بۆ هەردوولا پێش هاووسەرگیری یان ئەنجام دانی کاری تێکەڵی جەستەی لە گەڵ کەسێک جگە لە خێزانی یان مێردی خۆمان(یەکەمی کۆرنسۆس٦: ۹-۱۰ ٫ ۱۸؛ گەلاتیان٥: ۱٦-۱۹).

19.21 Should a man marry more than one wife?

No. The Old Testament practice of polygamy was disallowed by Jesus Christ in his teaching. He taught that from the beginning God intended one man to marry one wife who together become one flesh (Matthew 19:1-9).

19.21 ئا یا پێوستە پیاو زیاتر لە ژنێک بهێنێت ؟

نەخێر. لە پەیمانی کۆندا  کرداری  فرە ژنی پەسەند نەکراو  (قبوول نەکراو)

بووە لەلایه ن عیسای سەروەر لە فێرکردندا .هه ر لە سەرەتاوە وا بیری کردەوە کە خودا مەبەستی یەک پیاو بۆ مارەکردنی یەک ژنە کە پێکەوە دەبن بە یەک جەستە (مەتا۱۹: ۱-۹).

19.22 What should a man do if he already has more than one wife when he is baptised?

He should remain as he is. He should not put away any wife nor seek to marry another. He must treat his wives and family with fairness, without favouritism, and provide as well as he is able for all his family (1 Corinthians 7:11,17; 1 Timothy 5:7-8).

19.22  دەبێت پیاو چیبکات ئەگەر پێشتر زیاتر لە ژنێکی هەبوو . کاتێ بانو (غووسڵ ) بکات ؟

دەبێت هەروەک خۆی بمێنێتەوە .نابێت هیچ یەکێ لە ژنەکانی وەلا بنێ فە رامۆش بکا وە نابێت بەدوای (بەتەمای ) ژن هێنانی ترەوە بێت .پێویستە رە فتاری لەگەڵ ماڵ و خێزانی دادپەروەرانە بێت ،بەبێ جیاکردنوەی یان (دڵخوازکاری)،توانای خۆی بۆ هەموو خیزانەکانی پێشکەش بکا (یەکە م کۆرنسۆس۷: ۱۱-۱۷؛  یەکەم تیموتاوس٥: ۷-۸).

19.23 Should Christian parents require a dowry before giving their daughter in marriage?

No. Dowries were not considered a part of marriage arrangements in the church in the days of the Apostles. Rather, the parents were required to make provision for their children (2 Corinthians 12:14).

The requirement of Christian marriage is for the man to leave his father and mother, and be joined to his wife, and the two shall become one flesh (Matthew 19:5).

Christians should be more concerned with providing their children

with benefits which will lead to eternal life rather than making gain for the present life. This comes from covetousness and greed.

19.23 ئایا دەبێت دایک وباوکی مەسیحی داوای شیروای بکەن پێش بەشوو دانی کچەکەیان؟

نەخێر.شیروای ڕەچاوو نەکراوە کە بەشێک بێت لە ئامادەکاری مارەبڕین لە کڵیسادا هەر لە ڕۆژگاری نیردراوانیشدا .لەبری ئەوە ،   دایک و باووک  داواکراوە کە پێوویستی منداڵەکانیان پێک بهێنن (۲کۆرنسۆس۱٤:۱۲) داواکاری و مەرجی هاووسەرگیری لە مەسیحیەت ئەوە کە پیاو بەجێ بێڵێت و بەشداری ببێت لەگەڵ خێزانی، ئەو دوانەش پێویستە ببن بەیەک جەستە (مەتا٥:۱۹).

مەسیحی پێویستە زۆر گرنگی بدەن بە پێوویستی ڕۆڵەکانیان  لەگەڵ سوودی ڕێنمنونی کردنیان بۆ ژیانی هەمیشەیی ،لە بر ی  بردنەوەی ژیانی ئێستا کە ئەمەش لە نەزانی و چاووپرسێتیوە دێت ).

19.24 Should a Christian take part in rites of circumcision?

No. These traditional rites are of Pagan origin and have no basis in the teaching of scripture (The Old Testament taught Israel to circumcise their male children, but not with any special rituals). Christ has delivered us from the dominion of darkness (Colossians 1:13). However, in the sight of God it does not matter whether a male child is circumcised or not. If you wish your male child to be circumcised, a medical specialist should carry this out, if possible in a hospital.

19.24   ئایا مەسیحی دەبێت بە شداری بێت لە بۆنە (ڕێوڕەسمی) خەتنە کردن ؟

نەخێر.  ئەم بۆنە فەرهەنگیەو ( تقلیدیە) لە بێباوەڕی ڕاستەقینەوە سە ڕچاوەدەگرێو هیچ بنەمایەکی لە پەرتووکی پیرۆزدا نیە (لە پەیمانی کۆندا ئیسرائیلیەکان وایان بیردەکردەوە کە منداڵە نێرینەکانیان خەتەنە بکەن ،بەڵام نەک لە هەموو بۆنە یەکی تایبەتدا )سەروەرمان بەئێمە گەیشت (ڕزگاریکردین)لە دەسەڵاتی تاریکیدا (کۆڵۆسی ۱: ۱۳ ).هەر چۆنێک بێت . لە دیدەنی خوداوە گرنگ نیە کە کوڕێک خەتنەکراو بێت یان نە .ئەگەر ئەتەوێ کوڕەکەت خەتەنە بکرێت .دەبێت بزیشکی تایبەت ئەم کارە ئەنجام بدا ئەگەر گونجا لە نەخۆشخانە بێت.

19.25 Should Christian parents allow their daughter's to be circumcised?

No. This is a very evil practice of pagan origin and has no basis in the teaching of scripture. This practice may endanger the health of the young woman and it denies her the God-given pleasure permissible in a healthy marriage (1 Corinthians 7:3).

19.25 ئایا دەبێت دایک و باوکی مەسیحی خەتەنە کردنی کچەکانیان قبووڵ بکەن ؟

نەخێر . ئەمە کردارێکی زۆر شەیتانانەیە لە نەزانی و بت پەرەستی راستیوەیە وە هیچ بنەمایەکی نیە لە وانە و فیێرکاری

لە پە رتووکی پیرۆز.ئەم کردارە لەوانەیە  مەترسی هەبێت بۆ تەندروستی ژنە گەنجەکان و بێ بەشیان دەکا لە و خۆشیەی کەخودا پێی داون و بە ڕەوای کردووە لە  هاوژینداری  تەندرووست (۱کۆرنسۆس۷: ۳).

20 -Fellowship

 

20.1 What do you understand by fellowship?

Fellowship means sharing, partaking and having in common. Christadelphians have a common understanding of Bible teaching and desire to live a new life. Christadelphians try to put faith into practice by meeting together in congregations called ecclesias. The breaking of bread service is at the centre of our fellowship, but there are other important parts of the life of an ecclesia. These include preaching the

Gospel, meetings for Bible study and organising Sunday schools and youth groups to teach children about the Bible. Christadelphians try to look after each other, helping them to follow the Lord Jesus in their everyday life (Acts 2:41-42, 1 John 1:3,6-7; 1 Corinthians 1:9, 10:16-17, Philippians 2:1-3,10-11; 2 Corinthians 6:14, Hebrews 10:24-25; 13:16, 1 Peter 5:1-4).

20.1

چی تێگەیشتوویت لە هاوڕێەتی و هاوڕێبازی ؟

هاوڕێیەتی واتا لەگەڵ یەکبوون ، هاوبەشی و کۆم بوون لەگەڵ یەک .کریستۆدڵفیانەکان تێگەیشتنی هاوبەشیان هەیە لە فیربوونی ئینجیل وە ئارەزوو  بۆ ژیان کردنی ژیانێکی نوێ دەکەن . کریستۆدڵفیانیەکان هەوڵی بۆ بە کرداری کردن باوەڕیان دەدەن لە ڕێی دیدەنی یەکتر لە گەڵ کۆمەڵی نویژخوێنان کە پێی دەووترێ  کڵێسا .یاد و بۆنەی  لەتکردنی نان دەبێتە ناوەندی بۆ هاوڕێیەتی ئێمە ،بەڵام هەندێ بەشی  تری گرنگ هەیە لە ژیانی کڵێسادا .لەگەڵ  موژدەدانی ئینجیل ،دیدەنی و کۆبونەوە بۆ فیربوونی ئینجیل ، هەروەها ڕێکخستنی فێرگە لە یەکشمم وە هەروەها دەستەو کۆمەڵەی گەنجان بۆ فیرکردنی منداڵان دەربارەی ئینجیل .کریستۆدڵفیانەکان هەوڵی دەدەن کە ئاگایان لە یەکتر بێت ،یارمەتیدانیان بۆ شوێنکەووتنی سەروەرمان عیسا لە هەموو ڕۆژێک لە ژیانیاندا(کردار۲: ٤۱-٤۲؛ ۱یوحەننا۱: ۳، ٦-۷ ؛ ۱کۆرنسۆس۱: ۹ ٫ ۱۰: ۱٦-۱۷ ؛ فیلیپی۲: ۱ -۳ ٫ ۱۰-۱۱؛ ۲کۆرنسۆس٦: ۱٤ ٫  عیبریەکان۱۰: ۲٤-۲٥ ؛ ۱۳: ۱٦ ٫ ۱پەترۆس٥: ۱-٤).

21 - Understanding Christian terms

21.1 What are the meanings of the following Christian terms?

Lord Jesus Christ

'Lord': the one appointed by God to have all authority in heaven and on earth. He is head over all, with special reference to the church (Matthew 28:18; Ephesians 1:20-22).

'Jesus': the only begotten Son of God appointed by His Father to be the Saviour of mankind (Matthew 1:21; Acts 4:12).

'Christ': means 'anointed', the one appointed by God to be our High Priest for ever (Hebrews 7:26-28) and our King (Luke 1:32-33; Revelation 17:14).

The kingdom of heaven

The same as the kingdom of God (compare Matthew 13:31 and Mark 4:30).

Justified by faith

We stand condemned before God because of sin. But God counts us as righteous if we believe in Jesus Christ and accept his saving power (Romans 4:4-5; 5:1-2).

Saved by God's grace

We cannot earn salvation through our own efforts. So, God has made His own provision for our salvation as a free gift. Grace means 'undeserved favour'. This does not mean that we can continue to willingly sin — we have to work out our own salvation with fear and trembling — yet knowing that God "works in us to will and to work for his good pleasure" (Ephesians 2:1-10; Romans 6:1; Philippians 2:12,13).

Redeemed by the blood of Jesus

A slave had to buy his freedom before he could become a 'free man'. We need to be bought out of our bondage to sin. Only when Jesus died, and his blood was spilt could our sins be removed. So, Jesus paid the price of our freedom to become children of God (Galatians 3:13; 1 Peter 1:18). Sanctified in Christ Jesus

To be sanctified is to be set apart for the service of God. We are in Christ Jesus by baptism into God's family and call upon the name of the Lord in our dependence upon him (1 Corinthians 1:2).

Saints in light

This does not refer to those who are appointed 'saints' after death by any orthodox church. Saints in light are all those who have been enlightened by the light of the knowledge of Jesus Christ. They renounce their part in the world and dedicate their lives to the kingdom of God (Colossians 1:9-14).

The works (desires) of the flesh

Sexual immorality, impurity, sensuality, idolatry, sorcery, enmity, strife, jealousy, fits of anger, rivalries, dissentions, divisions, envy, drunkenness, orgies and things like these. Those who behave like this will not inherit the kingdom of God (Galatians 5:19-21; Colossians 3:5-6).

The fruit of the spirit

Love, joy, peace, patience, goodness, faithfulness, gentleness, self control (Galatians 5:22-24; Colossians 3:12-17).

Righteousness of God through faith

We have no righteousness of our own before God (Romans 6:23). God counts us as righteous when we stand in the salvation provided by him through faith in Jesus Christ (Romans 6:21-22).

 

21

 

-تێگەیشتن لە دەستەواژەی  مەسیحی بوون

 ۱.۲۱ شوێنکەوتنی هەل و مەرجی مەسیحیەت چی واتایەکی هەیە ؟

گەوەرە و سەروەرمان عیسا "گەورەمان": یە کێکە کە لەلایەن  خوداوە ئاراستە کراوە کە دەسەڵاتی هەبێت لە ئاسمان و لەسەر زەوی . ئەو سەردارو سە روەرە بەسەر هەموو دا ،

لەگەڵ چەند ئاماژەیەکی تایبەت بۆ کلیسا (مەتا ۲۸: ۱۸؛ ئەفەسوس ۱: ۲۰-۲۲). َ عیسا َ:   تاکە کوڕی لە دایک بووە لە خوداوە ئاراستە کراوە لەلایەن باوکیوە بۆ ڕزگاری دەری مرۆڤەکان(مەتا۱: ۲۱ ؛ کردار ٤ :۱۲).

"مەسیح "بە واتای "دەستنیشانکراو"  دێت کە لەلایەن خوداوە ئاماژەی پێ کراوە کە ببێتە کاهینی هەرە باڵای ئێمە بۆ هەمیشە ( عیبرانیەکان ۷: ۲٦-۲۸)وە  پادشامانییش (لوقا۱: ۳۲-۳۳؛ ئاشکراکردنی عیسای مەسیح ۱۷:ْ۱٤).

شانشینی ئاسمان هە مان شانشینی خودایە (بەراورد بکە لە    مەتا۱۳: ۳۱ و مەرقوس٤: ۳۰).  خو راستکردنەوە بە باوەڕ   ، ئێمە سزا دراوین  لە لایەن خوداوە بە هۆی تاوان بەڵام خودا ئێمە بە  چاکەکار دەژمێرێت ئەگەر ئێمە باوەڕ بە عیسای سەروەر بکەین وە هیزە ڕزگاریدەرەکەی پەسەند بکەین (ڕۆما٤: ٤-٥ ؛ ٥: ۱ -۲).

ڕزگارکراوین بەهۆی بەزەی خوداوە،

ناتوانین  ڕزگاری خۆمان بکڕینەوە لە ڕێگەی هەوڵی خۆمانەوە . کەواتە . خودا ڕێگەی ڕزگاری پێشکە ش کردووین وەکو دیاریەکی بێ بەرامبەر .بەزەی واتا " نازو نیعمەتی ناشایان " ئەمەش ئەوە ناگەیەنێت کە کە ئێمە بتوانین بەردەوامی بدەین بە گوناه بە زانا بوون بە [عمدی]-دەبێت ئێمە بۆ ڕزگاری خۆمان کاری بۆ بکەین بە ترس و لە رزەوە -هێشتا ئەوەش بزانی کە" خودا کار لەئێمەدا دەکات بۆ ئەوەی بمانەوێت کار بکەین بۆ ڕەزامەندی ئەو   " (ئەفەسۆس۲:۱-۱۰؛ ڕۆما ٦: ۱؛ فیلیپی۲:  ۱۲-۱۳).

ئاڵوو گۆڕی یان کڕینی بەخوێنی عیسا

کۆیلە دەبێت ئازادی خۆی بکڕێتەوە پێش ئەوەی ببێتە "مرۆڤێکی ئازاد"پێویستمان بە کڕینوە هەیە لە و کۆت (زنجیر و دەستبەس)ی تاوانە .تەنها ئەو کاتەیە کە عیسا مرد ،وە خوێنی ڕژا دەتوانێت کە هەموو تاوانەکانمان بسرێتەوە .کەواتە .عیسا نرخی ئازادی بۆ کڕینەوە  بۆ ئەوەی ببین بە ڕۆڵەی خودا (گەلاتیا ۳: ۱۳ ؛ ۱پەترۆس ۱: ۱۸). پیرۆزکردن لەعیسای سەروەر

بۆ پیرۆز بوون دەبێت خۆ یەکلا بکیتەوە بۆخزمەتی خودا .ئێمە لە ناو عیسای سەروەر داین بە بانوو کردن ( غووسل) لەناو خێزانی خودا و ئێمە بانگ هاوار دەکەینە ناوی سەرور مان لە پشت پێبەستنماندا کە  بەندە لە سە ر ئەو (۱کۆرنسۆس۱ : ۲).

پیرۆز کراو( ساینت) تێبینی [بەکەسێ دەوترێ ساینت لە ناو کریستودڵفیانەکان  کە کەسێکی زۆر باشە و خۆی تەرخان کردووە بەتواوەتی بۆخودا هە موو کارو خزمەتێک دەکا لە پێناو خودا دەشێ بە زاناو پیاوچک انببرێ ]

ساینت لە ڕووناکی  ئەمە ئەوانە ناگرێتەوە کە ئاماژەیان پێکراوە بە پیاوو چاک "ساینت" لە دووای مردنیان لەلایەن هەر کڵێسایەکی ئاڕتۆدۆکسی .

زانا و پیوو چاکی (ساینتی) ڕووناکی ئەوانەن کە ڕووناک کراونەتەوە بە ڕووناکی لە زانستی  عیسای سەروەر .ئەوان دەست بەردەدەن (لە خۆی قەدەغە دەکەن ) لە بەشی دونیا ،ژیانی خۆیان یەکلای دەکەنەوە بۆ شانشینی خودا(کۆڵۆسی ۱: ۹-۱٤).

کارکردن (نەخۆشی)لە جەستە ، گەندەڵی لە تێکەڵبوونی جەستەی ،ناپاکی، ئارەزوو بازی ،بت پەرەستی ،جادوو بازی ،دووژمنایەتی،دووبەرەکی،غیرەکردن .پڕبوون لەتووڕەی,دژایەتی ،ناڕازیبوون،دابەشبوون . ئیرەی بردن،سەرخۆش بوون و  بێئاگا بوون ,ڕووت بوونی بە کۆمەڵ ،لەم جۆرە شتانە .هە ر کەسێ بە م شێوازانە ڕەفتار بکات نابێتە میراتگر لە شانشینی خودا(گەلاتیا ٥: ۱۹-۲۱؛ کۆڵۆسی۳: ٥-٦).

بەرهەمی ڕوح(جەستەی پاک) خۆشەویستی،شادی .ئاشتی.ئارامگرتن،

چاکەکاری .باوەڕدارێتی،نەرم و نیانی ،جلەوگرتن (خۆ گرتن )...(گەلاتیا ٥-۲۲-۲٤ ؛ٕٕکۆڵۆسی۳: ۱۲-۱۷).

دادپەوەرێتی  خودا لە ڕێگەی باوەڕدا

ئێمە خاوەنی هیچ دادپەوەرێتیەک نین پێش خودا(ڕۆما٦: ۲۳)خودا ئێمە وەک درووست کار و چاکەکار (مافدار) دەژمێرێت کاتێ ڕاوەستاو بەردەوام لەو ڕێکە ڕزگاریەی پێمان دراوە لەلایەن خۆیەوە ئەوەش لەڕێگەی باوەڕبوون بە عیسای سەروەر (ڕۆما٦: ۲۱-۲۲).